Tuy nhiên, nếu không đặt trong nền tảng tư tưởng chính trị vững chắc, việc ứng dụng AI rất dễ rơi vào tình trạng hình thức, chạy theo phong trào hoặc thậm chí làm sai lệch mục tiêu phục vụ người dân. 

Việc học tập tư tưởng Hồ Chí Minh - đặc biệt là nguyên lý "lấy dân làm gốc" - chính là kim chỉ nam để đội ngũ cán bộ ứng dụng AI một cách đúng đắn, bền vững và nhân văn. Không chỉ học Bác ở lý luận, đội ngũ Đảng viên, cán bộ còn cần học Bác từ chính những hành động cụ thể, thiết thực, hiệu quả, để tạo nên chuyển đổi số thực chất trong hành chính Đảng và Nhà nước.

Học Bác từ phong cách tự tay, tự học, vì dân

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng tự giặt áo, tự nấu ăn, tự chỉnh sửa từng dòng trong bản Tuyên ngôn Độc lập. Phong cách ấy không phải để thể hiện sự khổ hạnh, mà thể hiện triết lý "người lãnh đạo phải hiểu từng chi tiết trong công việc để thực sự làm chủ". 

Với cán bộ hôm nay, tinh thần ấy được thể hiện qua khả năng sử dụng thành thạo các công cụ hỗ trợ công việc như AI - không phụ thuộc hoàn toàn vào cấp dưới, không né tránh kỹ thuật số.

AI, đặc biệt là các nền tảng như ChatGPT, Microsoft Copilot hay Gemini, có thể giúp cán bộ tự soạn thảo nghị quyết, biên bản họp, kế hoạch sinh hoạt chuyên đề mà không cần chờ đợi người hỗ trợ. Việc làm này vừa tiết kiệm thời gian, vừa giúp cán bộ kiểm soát nội dung tốt hơn, từ đó đảm bảo chất lượng và tính chính xác. Tự tay làm là một hình thức rèn luyện tư duy, cũng như giữ được sự chủ động trong mọi tình huống. Tinh thần tự học, tự làm của Bác chính là giá trị nền tảng để cán bộ làm chủ AI thay vì bị động trước công nghệ.

Ở nhiều địa phương hiện nay, cán bộ cấp xã, phường vẫn đang phải xử lý hàng loạt văn bản hành chính mỗi ngày trong điều kiện nhân sự hạn chế. Việc ứng dụng AI tạo sinh vào xử lý văn bản, thống kê số liệu, xây dựng báo cáo sẽ giúp rút ngắn thời gian xử lý công việc từ hàng giờ xuống chỉ còn vài phút. 

Cụ thể, thay vì mất 3 giờ để soạn báo cáo sơ kết quý, cán bộ có thể dùng AI để tự động tổng hợp dữ liệu từ văn bản trước đó, định dạng sẵn và đề xuất nội dung chính. Đây không phải là hình thức "gian lận", mà là tối ưu hoá năng suất. Bác từng nhiều lần nhấn mạnh rằng cán bộ, công chức cần làm việc có kế hoạch, tránh hình thức, tránh hội họp, giấy tờ rườm rà.

Điều quan trọng là tinh thần tự chủ này cần được khuyến khích và nhân rộng. Nhiều nơi hiện mới chỉ dừng ở việc tập huấn AI một vài lần, theo phong trào, thiếu hướng dẫn cầm tay chỉ việc. Để phát huy tinh thần tự học như Bác, các cơ quan Đảng, chính quyền cần tổ chức các chương trình huấn luyện thực hành, thiết lập nhóm hỗ trợ kỹ thuật tại từng chi bộ, tổ dân phố. 

Đặc biệt, nên phân công cán bộ trẻ giỏi công nghệ làm "huấn luyện viên AI cơ sở" để hỗ trợ các đồng chí lớn tuổi. Chỉ khi tự mình sử dụng được công cụ, người cán bộ mới thấy mình tiến bộ thực sự - đó là con đường học Bác bằng hành động, không phải học qua khẩu hiệu.

Học Bác cách lắng nghe, hiểu dân hơn nhờ AI

Bác Hồ từng nhiều lần nhấn mạnh quan điểm: tai phải sát đất để nghe dân nói. Ngày nay, người dân không chỉ nói trong hội trường, mà còn trên Facebook, Zalo, và nhiều nền tảng mạng xã hội, các nhóm cộng đồng. Lắng nghe dân trong thời đại số là cả một hệ thống kỹ năng mới, đòi hỏi công cụ phân tích và sàng lọc hiệu quả. Nếu chỉ làm theo cách thủ công - ghi nhận từng phản ánh rồi tổng hợp - cán bộ cơ sở sẽ quá tải, dẫn đến tình trạng "nghe có chọn lọc", phản hồi chậm, giảm lòng tin. 

Trí tuệ nhân tạo có thể đóng vai trò trợ lý lắng nghe: tự động tổng hợp nội dung, phân loại theo chủ đề, đo mức độ bức xúc qua từ khóa - từ đó giúp cán bộ phản hồi nhanh, đúng trọng tâm và kịp thời hơn.

Ví dụ, một chi bộ khi ứng dụng AI vào phân tích bình luận mạng xã hội có thể phát hiện các điểm nóng dư luận mà trước đó bị bỏ sót. Từ đó phát hiện các phản ánh như công trình sửa chữa đường xá kéo dài gây khó khăn cho việc di chuyển, hay liên quan đến hệ thống chiếu sáng công cộng chập chờn, gây nguy hiểm cho người đi đường. 

Điều này cho thấy nếu biết khai thác dữ liệu số đúng cách, cán bộ không chỉ lắng nghe được nhiều hơn mà còn chính xác hơn, nhanh chóng và kịp thời hơn. Lắng nghe trong thời đại mới không thể chỉ dựa vào tai và giấy, mà phải có "trợ lý số" đồng hành cùng.

Tuy nhiên, điều quan trọng là phải hiểu rằng AI không thay thế sự thấu cảm. Nó chỉ là công cụ gợi mở, còn người cán bộ vẫn phải trực tiếp tiếp xúc, đối thoại, cảm nhận tâm lý người dân. Do đó, AI cần đi kèm các chương trình tập huấn kỹ năng mềm cho cán bộ như xử lý tình huống xã hội, phản ứng nhanh trước khủng hoảng dư luận, hoặc kỹ năng diễn giải chính sách. Chỉ khi kết hợp giữa công cụ số và lòng nhân ái thật sự, việc "nghe dân nói" mới không dừng lại ở con số, mà trở thành hành động thiết thực.

Học Bác cách trình bày, nói cho dân hiểu, truyền thông bằng ngôn ngữ của thời đại

Chủ tịch Hồ Chí Minh có biệt tài là nói những điều lớn lao bằng ngôn ngữ vô cùng gần gũi. Người từng viết báo, làm thơ, nói chuyện trước nhân dân bằng những câu từ hết sức giản dị, dễ hiểu, mang tính kêu gọi và chuyển đổi thành hành động cao. Trong khi đó, nhiều văn bản hiện nay - từ kế hoạch chi bộ đến nội dung tuyên truyền - vẫn nặng về khẩu hiệu, khô khan, văn phong hành chính và ít hấp dẫn. Điều này dẫn đến việc người dân có xu hướng không hiểu, không nhớ khi tiếp cận và khó triển khai.

Với thách thức này, AI tạo sinh hoàn toàn có thể giúp cán bộ chuyển đổi nội dung từ ngôn ngữ hành chính sang phong cách chân thực, gần gũi, dễ tiếp nhận. Một nghị quyết có thể được tóm lược bằng infographic; một bài viết có thể chuyển thành video ngắn 60 giây; một bài tuyên truyền trên Facebook có thể viết theo lối kể chuyện sinh động hơn.

Để ứng dụng thí điểm, các tổ chức cơ sở Đảng có thể thử nghiệm sử dụng Canva AI, ChatGPT để làm các sản phẩm truyền thông như: ảnh chủ đề "Đảng viên gương mẫu", clip phỏng vấn người dân về công trình dân sinh, hay kịch bản video truyền cảm hứng về học tập suốt đời. Từ đó, đo lường kết quả là mức độ tương tác trên fanpage trước và sau khi triển khai, đánh giá xem người dân có tham gia bình luận, chia sẻ, và bắt đầu tiếp nhận các nội dung chính trị - xã hội một cách tự nhiên hơn. Sự thay đổi này nếu đạt được không phải do "nội dung mới", mà do "cách truyền đạt mới".

Để phát huy tính hiệu quả, mỗi đơn vị nên có bộ công cụ truyền thông AI cơ bản - bao gồm hướng dẫn viết bài, tạo ảnh, làm video bằng AI. Nên tổ chức các cuộc thi sáng tạo nội dung bằng AI dành cho cán bộ trẻ, kết hợp với biểu dương, thi đua hằng quý. Đồng thời, cần biên soạn sổ tay "Truyền thông số dành cho Đảng viên" để phổ cập kỹ năng viết dễ hiểu, nói dễ nghe - học theo Bác trong thời đại số.

Học Bác cách làm việc, giảm thủ tục, tiết kiệm thời gian cho nhân dân

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: "Chính phủ là công bộc của dân, nghĩa là để phục vụ dân chứ không phải để đè đầu cưỡi cổ dân như trong chế độ cũ", "Cán bộ là đầy tớ trung thành của nhân dân, chứ không phải là quan cách mạng". Quan điểm ấy không chỉ thể hiện triết lý về mối quan hệ giữa Nhà nước và nhân dân, mà còn chỉ rõ rằng người cán bộ phải dành nhiều thời gian và năng lượng để phục vụ dân, lắng nghe dân, giải quyết vấn đề cho dân.

Tuy nhiên, trong thực tế hiện nay, nhiều cán bộ cơ sở đang phải dành đến 70-80% thời gian để xử lý thủ tục hành chính, văn bản giấy tờ, báo cáo định kỳ - khiến thời gian đi thực địa, nắm tình hình, hoặc gặp gỡ người dân bị rút ngắn đáng kể. Đây chính là điểm yếu mà trí tuệ nhân tạo tạo sinh có thể can thiệp hiệu quả, nếu được ứng dụng đúng cách.

AI tạo sinh, với khả năng soạn thảo văn bản, tổng hợp dữ liệu, tóm tắt báo cáo, có thể giúp cán bộ cắt giảm đáng kể thời gian xử lý hành chính. Thay vì ngồi 2-3 tiếng để tổng hợp ý kiến cử tri sau một hội nghị, AI có thể hỗ trợ ghi âm, chuyển giọng nói thành văn bản, và tự động phân loại theo nhóm chủ đề. Việc này không chỉ giúp tăng tốc độ xử lý mà còn giảm sai sót, tăng tính chính xác và minh bạch. 

Quan trọng hơn, khi giải phóng khỏi các công việc mang tính kỹ thuật lặp lại, cán bộ sẽ có thêm thời gian để đi sâu vào thực tiễn: thăm người dân sau mưa lũ, đến tận nơi kiểm tra công trình dân sinh, hay tổ chức đối thoại trực tiếp để tháo gỡ bức xúc. Người dân không cảm thấy bị "làm khó" bởi giấy tờ rườm rà, mà cảm nhận được thái độ phục vụ linh hoạt và sát sao hơn. Đó là kết quả trực tiếp của một quy trình "giảm giấy - tăng dân", mà AI đóng vai trò hỗ trợ tích cực.

Để mở rộng mô hình này, cần xây dựng danh mục công việc hành chính có thể tích hợp AI, chẳng hạn: lập kế hoạch tuần, biên bản họp, dự thảo nghị quyết, thống kê số liệu báo cáo tháng, tổng hợp đề xuất nhân sự. Mỗi đơn vị nên có "thư viện mẫu" các loại văn bản sử dụng AI, đã được hiệu chỉnh về mặt nội dung - chính trị - pháp lý. 

Đồng thời, cần tập huấn kỹ năng kiểm định đầu ra: AI hỗ trợ soạn thảo - nhưng cán bộ phải là người hiệu đính, chịu trách nhiệm cuối cùng. Khi đó, AI không chỉ làm nhanh hơn, mà còn nâng cao chất lượng công vụ, và quan trọng nhất là: để cán bộ có thêm thời gian sống và làm việc giữa dân.

Học Bác trong thời đại số, làm chủ công nghệ, giữ vững giá trị đạo đức

Một trong những điểm đặc biệt của tư tưởng Hồ Chí Minh là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa đổi mới và giữ gốc rễ. Người sẵn sàng tiếp nhận cái mới - từ kỹ thuật, giáo dục đến truyền thông - nhưng luôn kiên định với lý tưởng "phụng sự nhân dân", "cần - kiệm - liêm - chính", "chí công vô tư". 

Trong thời đại AI, bài toán lớn nhất đặt ra không phải là công nghệ có đủ mạnh hay không, mà là ai là người sử dụng - sử dụng để làm gì, với mục đích gì. Nếu cán bộ coi AI như "cây đũa thần" làm thay toàn bộ, phó mặc cho công cụ mà không kiểm soát chất lượng và đạo đức, thì nguy cơ sai lệch về chính trị, pháp lý, đạo lý là rất lớn.

Trên thực tế, nhiều cán bộ cơ sở hiện đang dùng AI để viết bài tuyên truyền, thiết kế infographic, xây dựng kịch bản hội nghị… Tuy nhiên, có không ít trường hợp nội dung do AI sinh ra mắc lỗi: dùng từ không phù hợp, dẫn chứng sai, thậm chí đưa thông tin nhạy cảm hoặc chưa được kiểm chứng. Nếu cán bộ không có kỹ năng kiểm định, hoặc không hiểu nội dung sâu sắc, thì sẽ vô tình để lọt những văn bản gây hiểu nhầm, phản cảm, ảnh hưởng đến uy tín tổ chức Đảng. 

AI không thay thế được người cán bộ, và càng không thay thế được đạo đức, trách nhiệm và bản lĩnh chính trị của người cán bộ, đảng viên.

Vì vậy, song song với việc khuyến khích ứng dụng AI, cần ban hành bộ quy tắc đạo đức sử dụng AI trong khu vực công, đặc biệt là trong công tác Đảng. Bộ quy tắc này nên bao gồm các nguyên tắc như Không ban hành nội dung định hướng chính trị do AI tạo nếu chưa kiểm duyệt; Người sử dụng phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về nội dung đầu ra; Không dùng AI cho các thông tin mật, chiến lược, nội bộ; Bảo đảm thông tin đầu vào không vi phạm pháp luật; Khuyến khích dùng AI để tăng năng lực - không làm suy yếu tư duy cá nhân.

Ứng dụng AI tạo sinh trong công việc không chỉ đơn thuần là một yêu cầu công nghệ, mà còn phải biểu hiện được giá trị đạo đức cách mạng trong thời đại mới.