Tự ý photo giáo trình đại học để kinh doanh có bị xử phạt?

Giáo trình được bảo hộ sở hữu trí tuệ

Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi bởi Điểm a, Khoản 1 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2009 quy định về các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả:

Điều 14. Các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả

"1. Tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học được bảo hộ bao gồm:

a) Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác."

Quyền tác giả đối với tác phẩm bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản. Theo đó, khi sử dụng tác phẩm tùy vào mục đích, người sử dụng sẽ có hoặc không phải xin phép và trả tiền nhuận bút, thù lao. Điều 25 Luật sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi năm 2009 quy định về các trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao như sau:

“Điều 25. Các trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao

"1. Các trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao bao gồm:

a) Tự sao chép một bản nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cá nhân;

b) Trích dẫn hợp lý tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để bình luận hoặc minh họa trong tác phẩm của mình;

c) Trích dẫn tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để viết báo, dùng trong ấn phẩm định kỳ, trong chương trình phát thanh, truyền hình, phim tài liệu;

d) Trích dẫn tác phẩm để giảng dạy trong nhà trường mà không làm sai ý tác giả, không nhằm mục đích thương mại;

đ) Sao chép tác phẩm để lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu;

e) Biểu diễn tác phẩm sân khấu, loại hình biểu diễn nghệ thuật khác trong các buổi sinh hoạt văn hoá, tuyên truyền cổ động không thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào;

g) Ghi âm, ghi hình trực tiếp buổi biểu diễn để đưa tin thời sự hoặc để giảng dạy;

h) Chụp ảnh, truyền hình tác phẩm tạo hình, kiến trúc, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng được trưng bày tại nơi công cộng nhằm giới thiệu hình ảnh của tác phẩm đó;

i) Chuyển tác phẩm sang chữ nổi hoặc ngôn ngữ khác cho người khiếm thị;

k) Nhập khẩu bản sao tác phẩm của người khác để sử dụng riêng

2. Tổ chức, cá nhân sử dụng tác phẩm quy định tại khoản 1 Điều này không được làm ảnh hưởng đến việc khai thác bình thường tác phẩm, không gây phương hại đến các quyền của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả; phải thông tin về tên tác giả và nguồn gốc, xuất xứ của tác phẩm.

3. Các quy định tại điểm a và điểm đ khoản 1 Điều này không áp dụng đối với tác phẩm kiến trúc, tác phẩm tạo hình, chương trình máy tính.”

Việc photo sách giáo trình, sách tham khảo được xem là một hình thức sao chép tác phẩm. Theo quy định trên, việc sao chép tác phẩm chỉ không phải xin phép và không phải trả tiền khi Tự sao chép một bản nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cá nhân hoặc Sao chép tác phẩm để lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu. Điều kiện để sử dụng tác phẩm trong các trường hợp này đó là người sử dụng phải thông tin về tên tác giả và nguồn gốc, xuất xứ của tác phẩm đó, như trích dẫn hợp lý tác phẩm khi đề cập trong tác phẩm khác của mình.

Đồng thời, Điều 28 Luật sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi năm 2009 cũng quy định: "Sao chép tác phẩm mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, trừ trường hợp quy định tại điểm a và điểm đ khoản 1 Điều 25 của Luật này" là hành vi xâm phạm quyền tác giả.

Như vậy photo sách giáo trình, sách tham khảo phục vụ mục đích thương mại, buôn bán, kinh doanh hoặc lợi nhuận,sẽ vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của tác giả, thuộc trường hợp phải xin phép và trả tiền nhuận bút, thù lao cho tác giả, nếu các quán photo tự ý in và bán lại sách giáo trình, sách tham khảo mà chưa xin phép, chưa trả tiền nhuận bút thù lao thì được xem là hành vi xâm phạm quyền tác giả.

Hành vi tự ý photo giáo trình đại học để kinh doanh có vi phạm luật sở hữu trí tuệ không?

Theo quy định tại Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi bởi khoản 1 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2009 quy định về các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả như sau:

Các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả

"1. Tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học được bảo hộ bao gồm:

a) Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác;

b) Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác;

c) Tác phẩm báo chí;

d) Tác phẩm âm nhạc;

đ) Tác phẩm sân khấu;

e) Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự (sau đây gọi chung là tác phẩm điện ảnh);

g) Tác phẩm tạo hình, mỹ thuật ứng dụng;

h) Tác phẩm nhiếp ảnh;

i) Tác phẩm kiến trúc;

k) Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, kiến trúc, công trình khoa học;

l) Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian;

m) Chương trình máy tính, sưu tập dữ liệu."

Như vậy, giáo trình Đại học loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả nên hành vi tự ý photo giáo trình đại học để kinh doanh sẽ vi phạm luật sở hữu trí tuệ và có thể bị xử phạt theo quy định của pháp luật.

Tự ý photo giáo trình đại học để kinh doanh thì bị xử phạt như thế nào?

Theo quy định tại Điều 18 Nghị định 131/2013/NĐ-CP được sửa đổi bổ sung theo khoản 2 Điều 3 Nghị định 28/2017/NĐ-CP quy định xử phạt hành chính đối với hành vi xâm phạm quyền sao chép tác phẩm như sau:

Hành vi xâm phạm quyền sao chép tác phẩm

"1. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 35.000.000 đồng đối với hành vi sao chép tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.

2. Biện pháp khắc phục hậu quả:

Buộc dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm dưới hình thức điện tử, trên môi trường mạng và kỹ thuật số hoặc buộc tiêu hủy tang vật vi phạm đối với hành vi quy định tại Khoản 1 Điều này."

Như vậy, hành vi tự ý photo giáo trình đại học để kinh doanh thì bị xử phạt hành chính từ 15.000.000 đồng đến 35.000.000 đồng tùy vào tính chất, mức độ và phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả là buộc dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm dưới hình thức điện tử, trên môi trường mạng và kỹ thuật số hoặc buộc tiêu hủy tang vật vi phạm.

Mức phạt trên áp dụng đối với cá nhân, nếu tổ chức có hành vi vi phạm nêu trên thì mức phạt sẽ gấp 2 lần cá nhân tức là từ 30.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng tùy vào tính chất, mức độ.

Ngoài ra, trong trường hợp hành vi có cấu thành tội phạm thì người phạm tội có thể bị phạt dựa trên Điều 225 của Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi và bổ sung năm 2017 về Tội xâm phạm quyền tác giả.