Tranh cãi trái chiều về thi tuyển hay xét tuyển vào lớp 6

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có Thông tư 30/2024/TT-BGDĐT ban hành Quy chế tuyển sinh trung học cơ sở và tuyển sinh trung học phổ thông. Hiện, trên một số diễn đàn đang xảy ra tranh cãi trái chiều về thi tuyển hay xét tuyển lớp 6 theo Thông tư này.

Theo đó, một luồng ý kiến khẳng định, từ năm 2025, các trường trung học cơ sở phải xét tuyển học sinh vào lớp 6, không được tổ chức thi tuyển, kể cả với trường chất lượng cao. Bên cạnh đó, một luồng ý kiến khác lại cho rằng, nếu hiểu Thông tư 30/2024/TT-BGDĐT chấm dứt hoàn toàn thi tuyển lớp 6 là chưa đúng.

Bởi vì, trước đây Thông tư 05/2018/TT-BGDĐT (sửa đổi, bổ sung Quy chế tuyển sinh trung học cơ sở và tuyển sinh trung học phổ thông ban hành kèm theo Thông tư số 11/2014/TT-BGDĐT) đã bỏ hình thức thi tuyển vào lớp 6 và thay bằng xét tuyển.

Tuy nhiên, tại khoản 2 Điều 4 sửa đổi, bổ sung như sau (trích): "Trường hợp cơ sở giáo dục có số học sinh đăng ký vào học lớp 6 nhiều hơn chỉ tiêu tuyển sinh, sở giáo dục và đào tạo hướng dẫn thực hiện phương án tuyển sinh theo phương thức xét tuyển hoặc kết hợp xét tuyển với kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh."

Cho nên, phải hiểu Thông tư 30/2024/TT-BGDĐT theo hướng, nếu cơ sở giáo dục có số học sinh đăng ký vào học lớp 6 nhiều hơn chỉ tiêu tuyển sinh thì vẫn được tổ chức kết hợp xét tuyển với kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh.

Bàn về thi tuyển hay xét tuyển lớp 6 theo Thông tư 30/2024/TT-BGDĐT, một giáo viên bậc trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh nêu quan điểm, cách hiểu không được tổ chức thi tuyển, kể cả với trường chất lượng cao là đúng.

Thứ nhất, Thông tư 30/2024/TT-BGDĐT có hiệu lực kể từ ngày 14 tháng 02 năm 2025. Thông tư này thay thế Thông tư số 11/2014/TT-BGDĐT; Thông tư số 18/2014/TT-BGDĐT (ban hành kèm theo Thông tư số 11/2014/TT-BGDĐT); Thông tư số 05/2018/TT-BGDĐT (ban hành kèm theo Thông tư số 11/2014/TT-BGDĐT).

Thứ hai, Điều 4 Thông tư 30/2024/TT-BGDĐT nêu rõ:

1. Hằng năm tổ chức 01 (một) lần tuyển sinh trung học cơ sở.

2. Tuyển sinh trung học cơ sở được thực hiện theo phương thức xét tuyển.

3. Tiêu chí xét tuyển do Sở Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn cụ thể, bảo đảm thực hiện việc xét tuyển công bằng, khách quan, minh bạch, phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương."

Như vậy, quy định tuyển sinh trung học cơ sở được thực hiện theo phương thức xét tuyển. Còn việc xét tuyển theo tiêu chí nào là do Sở Giáo dục và Đào tạo của từng địa phương quy định cụ thể.

Liên quan đến việc tuyển sinh vào lớp 6, giáo viên ở Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ thêm, những năm qua, một số trường ở địa phương này phải tổ chức khảo sát đầu vào (thay vì xét tuyển) do số lượng nguyện vọng vào các trường gấp nhiều lần khả năng tiếp nhận.

Hơn nữa, học lực của rất nhiều học sinh đều ở mức 9, 10 điểm nên các trường rất khó phân loại, xét tuyển. Các trường phải đặt ra tiêu chí phụ, ưu tiên chứng chỉ tiếng Anh Flyer (bài thi chương trình Cambridge dành cho trẻ tiểu học, tương đương trình độ A2), giải thưởng trong các kỳ thi.

Một phụ huynh bày tỏ lo ngại về Thông tư 30/2024/TT-BGDĐT khi cho rằng, Bộ Giáo dục và Đào tạo cấm thi tuyển (hiểu đúng là kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh) nhưng vẫn tồn tại trường trung học cơ sở chất lượng cao, vậy nguồn học sinh sẽ do xét tuyển học bạ. Thay vì cho con ôn thi từ năm lớp 4, bây giờ không ít phụ huynh bắt đầu cuộc đua sớm hơn, có thể từ năm lớp 1 để con, em có học bạ "đẹp".

Tuy vậy, hầu hết phụ huynh vẫn ủng hộ mạnh việc Bộ Giáo dục và Đào tạo bỏ kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh vào lớp 6. "Nhà ở đâu, học sinh học ở đó và ngành giáo dục phân bổ giáo viên có năng lực một cách hợp lý cho từng trường. Không thương mại hoá ngành giáo dục", một phụ huynh nêu ý kiến.