Tiến tới "Quốc gia smartphone" - tắt sóng 2G

Để phù hợp với định hướng quy hoạch phát triển tần số vô tuyến điện, chậm nhất đến tháng 9/2024, thời điểm hết hạn giấy phép kinh doanh dịch vụ viễn thông di động và giấy phép băng tần số vô tuyến điện, các đơn vị phải hoàn thành việc dừng công nghệ 2G.

Sóng 2G sẽ biến mất

Việt Nam đã xây dựng lộ trình để nhanh chóng phổ cập smartphone đến 100% người dân và sẽ tắt sóng 2G khi mật độ thuê bao này còn khoảng 5%. Cùng với việc tắt sóng, nhà mạng sẽ hỗ trợ điện thoại thông minh cầm tay cho các thuê bao 2G để dịch vụ thông tin đến người tiêu dùng liên tục, không gián đoạn. Cách làm này đã từng được áp dụng ở các quốc gia tiến tới việc toàn dân sử dụng điện thoại thông minh. 

Việc sử dụng điện thoại thông minh còn phục vụ chương trình chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo, tiến tới một xã hội học tập và học tập suốt đời, mọi người dân có thể học và trau dồi kiến thức, phổ cập thông tin bằng thiết bị di động thông minh. 

Hiện, các doanh nghiệp di động căn cứ định hướng này để xây dựng lộ trình, kế hoạch dừng công nghệ di động 2G. Cụ thể, phải triển khai các giải pháp chuyển đổi thuê bao sang sử dụng smartphone 4G, 5G, phấn đấu đạt mục tiêu đến cuối năm 2023 chỉ còn dưới 5% thuê bao 2G. 

Một số nhà mạng cũng đã tiến hành tắt dần các trạm phát sóng 2G ở những nơi phủ sóng 3G,4G tốt và nhu cầu về 2G ít.

Bộ Thông tin và Truyền thông khuyến cáo bên cạnh định hướng để công dân chủ động chuyển đổi sang sử dụng smartphone, các đơn vị, doanh nghiệp xây dựng kế hoạch và hỗ trợ người sử dụng chuyển đổi, các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh thiết bị di động đầu cuối trên thị trường Việt Nam thay đổi định hướng kinh doanh... nhằm đạt mục tiêu chung về tắt sóng công nghệ cũ đã đặt ra, đồng thời góp phần đạt được mục tiêu phổ cập điện thoại thông minh, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số quốc gia.

Hiện nay, sóng di động 5G được hỗ trợ cho người tiêu dùng ở Việt Nam bởi các nhà cung cấp dịch vụ. Việc triển khai công nghệ di động 5G song song với vận hành duy trì 2G, 3G, 4G đồng thời dẫn tới tốn kém chi phí và khai thác không hiệu quả. 

Nếu tắt bớt sóng 2G, hoặc tắt bớt sóng 3G thì có thể tối ưu hóa vận hành và dành nguồn lực, băng tần số vô tuyến điện cho công nghệ mới. Việt Nam đã lựa chọn phương án tắt sóng 2G để thúc đẩy thực hiện mục tiêu trong Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 mà Thủ tướng đã phê duyệt. 

Theo chương trình này, mục tiêu phổ cập mạng di động 4G, 5G và điện thoại thông minh đến từng người dân Việt Nam. Cuộc cách mạng này sẽ thúc đẩy Chính phủ điện tử, kinh tế số, xã hội số… một cách nhanh chóng và cũng là động lực quan trọng đưa Việt Nam phát triển nhanh và mạnh hơn.

Khi 100% người dân sử dụng smartphone sẽ thúc đẩy những dịch vụ số phong phú hơn, dịch vụ dữ liệu được sử dụng nhiều hơn, nhà mạng có thêm doanh thu.

Các lưu ý cho doanh nghiệp viễn thông và công dân tiến tới "Quốc gia smartphone"

Lưu ý đầu tiên là các thiết bị đầu cuối thông tin di động sản xuất, nhập khẩu vào Việt Nam phải hỗ trợ công nghệ 4G trở lên.

Mỗi năm thị trường Việt Nam tiêu thụ khoảng trên 20 triệu máy điện thoại, trong đó, khoảng 60% là điện thoại thông minh (smartphone), 40% là điện thoại phổ thông (featurephone, 8 triệu máy). Với 25,6 triệu thuê bao sử dụng thiết bị chỉ hỗ trợ 2G, 3G đang hoạt động trên mạng, theo thời gian vòng đời của thiết bị (trung bình khoảng 3 năm), thì lượng thiết bị này sẽ dần được loại bỏ ra khỏi mạng khi không còn nguồn cung.

Việc một số địa phương đưa ra quyết tâm đẩy nhanh tiến độ phổ cập smarphone trong dân là minh chứng cho việc Việt Nam sẽ đạt mục tiêu này sớm. Mới đây, tỉnh Lạng Sơn đã đề xuất tắt sóng 2G trên một số địa bàn của tỉnh này có tỉ lệ sử dụng sóng 2G thấp. 

Tuy nhiên, địa phương nào cũng cần có lộ trình việc tắt sóng 2G để không ảnh hưởng đến đời sống công dân. Các địa phương thí điểm cho kết quả việc tắt sóng 2G không gây ảnh hưởng mới tiến tới việc tắt sóng 2G hoàn toàn. 

Tỉnh Lạng Sơn đưa ra mục tiêu đến năm 2025 là phổ cập sóng 5G trên địa bàn liên quan trực tiếp đến kế hoạch chuyển đổi số tổng thể và toàn diện từ chính quyền số, xã hội số, kinh tế số, cửa khẩu số… tại địa phương này. 

Muốn thực hiện chuyển đổi số, đưa người dân lên không gian số ở địa phương phát triển bậc nhất về kinh tế cửa khẩu như Lạng Sơn thì toàn bộ người dân phải sử dụng smartphone, phải biết sử dụng ứng dụng trên nền tảng số. Việc toàn bộ người dân sử dụng smartphone sẽ tác động lớn đến công cuộc chuyển đổi số địa phương. 

Lạng Sơn hiện có 80% hộ gia đình đang sử dụng Internet cáp quang băng rộng; mỗi hộ gia đình có 1 điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng. Năm 2022, tỉnh Lạng Sơn quyết tâm phủ sóng băng rộng di động đến 100% thôn, bản; bắt đầu phát sóng 5G; giảm thuê bao 2G xuống dưới 5%, tiến tới lộ trình tắt sóng 2G.

Một số địa phương khác như Quảng Ninh, Hải Phòng... đa số công dân đã hình thành nhiều thói quen của cuộc sống số. Việc sử dụng smartphone để học tập, thanh toán dịch vụ, giao dịch xã hội... đã trở nên quen thuộc.