Thu ngân sách nhà nước năm 2022 đạt hơn 1,6 triệu tỷ đồng, vượt dự toán gần 20%

Thu ngân sách vượt dự toán, quản lý chi chặt chẽ, tiết kiệm

Đây là thông tin Bộ Tài chính cung cấp tại Hội nghị trực tuyến tổng kết công tác tài chính - ngân sách nhà nước năm 2022 và triển khai kế hoạch năm 2023.

Bộ Tài chính cho biết năm 2022 đã chủ động điều hành chính sách tài khóa linh hoạt, ứng phó hiệu quả, kịp thời với biến động phức tạp của tình hình trong nước và ngoài nước; cân đối đảm bảo nguồn lực hỗ trợ quá trình phục hồi và phát triển kinh tế, góp phần ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo an sinh xã hội.

Theo đó, Bộ Tài chính đã chủ động đề xuất cấp thẩm quyền kịp thời ban hành các chính sách miễn, giảm, giãn thuế, tiền thuê đất, phí và lệ phí... với tổng số tiền miễn, giảm, gia hạn dự kiến khoảng 233,5 nghìn tỷ đồng, nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, kiểm soát lạm phát, hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội theo Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội và Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ.

Bộ Tài chính đã tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện tốt các luật thuế; chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương làm tốt công tác quản lý thu, nhất là đối với các lĩnh vực thương mại điện tử, bất động sản; quyết liệt xử lý nợ đọng thuế; đẩy mạnh chống thất thu, buôn lậu, gian lận thương mại, trốn thuế. Thực hiện các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí và tiền thuê đất cho doanh nghiệp và người dân; tính đến ngày 15/12/2022 với tổng số tiền khoảng 193,4 nghìn tỷ đồng (gia hạn khoảng 105,9 nghìn tỷ đồng; số tiền miễn, giảm khoảng 87,5 nghìn tỷ đồng).

Đến ngày 15/12/2022, thu ngân sách nhà nước năm 2022 đạt 1.691,8 nghìn tỷ đồng, vượt 19,8% so dự toán, cao hơn 78 nghìn tỷ đồng so với số đánh giá thực hiện cả năm đã báo cáo Quốc hội; tỷ lệ động viên vào ngân sách nhà nước xấp xỉ 18% GDP (vượt mục tiêu 15,2% GDP). Thu ngân sách trung ương vượt 19,3% dự toán; thu ngân sách địa phương vượt 20,4% dự toán.

Trong công tác điều hành chi ngân sách nhà nước, Bộ Tài chính đã giao dự toán kịp thời ngay từ đầu năm để các bộ, ngành và địa phương triển khai thực hiện. Đến ngày 15/12/2022, chi ngân sách nhà nước ước đạt xấp xỉ 1.450 nghìn tỷ đồng, bằng 81,2% dự toán, trong đó chi đầu tư phát triển đạt 72,4% dự toán, chi thường xuyên đạt 88,1% dự toán.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đã chủ động tham mưu gói phục hồi kinh tế với quy mô 347 nghìn tỷ đồng, trong đó tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng, an sinh xã hội, chuyển đổi số; yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cắt giảm 10% chi thường xuyên so định mức phân bổ ngân sách; yêu cầu quản lý chi tiêu chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả, trong phạm vi dự toán Quốc hội quyết định; tiếp tục cắt giảm những khoản chi chưa thực sự cần thiết, tập trung nguồn lực cho Chương trình phục hồi và giảm bội chi ngân sách.

Ngân sách Trung ương đã chi từ dự phòng (bao gồm dự phòng năm 2021 chuyển sang) gần 5,2 nghìn tỷ đồng để bổ sung cho các bộ, cơ quan trung ương và các địa phương kinh phí phòng, chống dịch và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do dịch COVID-19, hỗ trợ khôi phục sản xuất sau thiên tai; tạm cấp bổ sung gần 4,3 nghìn tỷ đồng cho 30 địa phương để hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động theo Quyết định số 08/2022/QĐ-TTg ngày 28/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ.

Cân đối ngân sách trung ương và ngân sách địa phương được đảm bảo. Ước tính năm 2022, bội chi ngân sách nhà nước (bao gồm Chương trình phục hồi) thực hiện phấn đấu khoảng 4% GDP (kể cả số bội chi Quốc hội mới bổ sung cho 05 dự án được chuyển đổi của VEC, VIDIFI, thì bội chi ngân sách nhà nước năm 2022 ước khoảng 4,3%GDP).

Đồng thời, Bộ Tài chính đã chủ động điều hành việc phát hành trái phiếu Chính phủ để vừa sử dụng có hiệu quả ngân quỹ nhà nước. Lũy kế đến ngày 15/12/2022 thực hiện phát hành được 203,2 nghìn tỷ đồng trái phiếu Chính phủ, bằng 50,8% nhu cầu huy động trái phiếu Chính phủ đầu năm; kỳ hạn phát hành bình quân 12,67 năm, lãi suất bình quân 3,41%/năm.

11 nhóm giải pháp trong năm 2023

Dự báo năm 2023 tình hình quốc tế, trong nước tiếp tục có những cơ hội, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, Bộ Tài chính đã đề ra và quyết tâm hoàn thành 11 nhóm giải pháp, gồm: 

Một là, tiếp tục thực hiện nhất quán mục tiêu ưu tiên giữ vững nền tảng kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, thúc đẩy tăng trưởng, phục hồi và phát triển bền vững các lĩnh vực kinh tế, xã hội. Chủ động triển khai quyết liệt, có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm đúng tiến độ, chất lượng.

Hai là, quyết liệt thực hiện công tác thu ngân sách nhà nước, phấn đấu hoàn thành dự toán thu được giao ở mức cao nhất, trên cơ sở tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật về thu ngân sách nhà nước, tăng cường công tác quản lý thu.

Ba là, tổ chức điều hành chi ngân sách nhà nước năm 2023 chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả, trong phạm vi dự toán Quốc hội quyết định; tiếp tục cơ cấu lại chi ngân sách nhà nước, ưu tiên chi đầu tư phát triển các công trình hạ tầng kinh tế-xã hội quan trọng, thiết yếu, triển khai quyết liệt, có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, các Chương trình mục tiêu quốc gia. Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, tạo động lực cho phục hồi và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Bốn là, kiểm soát chặt chẽ bội chi, nợ công, các nghĩa vụ nợ dự phòng của ngân sách nhà nước, nợ của chính quyền địa phương, đảm bảo an toàn tài chính quốc gia, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn vay

Năm là, hoàn thiện hành lang pháp lý, cơ chế kiểm tra giám sát đảm bảo sự vận hành ổn định, an toàn của thị trường tài chính và dịch vụ tài chính; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, thúc đẩy cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế.

Sáu là, tập trung tái cơ cấu, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước, trọng tâm là các tập đoàn, tổng công ty nhà nước; đẩy nhanh tiến độ thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, bảo đảm dự toán thu ngân sách nhà nước.

Bảy là, nâng cao hiệu lực hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị gắn với tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, đổi mới cơ chế tài chính đơn vị sự nghiệp công lập.

Tám là, tăng cường kỷ cương, kỷ luật tài chính, ngân sách trong thực thi công vụ; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và công khai, minh bạch trong quản lý thu, chi ngân sách nhà nước, tài sản công, đất đai, tài nguyên.

Chín là, tích cực, chủ động hội nhập tài chính quốc tế, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại.

Mười là, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số mạnh mẽ với mục tiêu tiến tới tài chính số.

Mười một là, điều hành ngân sách trong dịp Tết Nguyên đán Quý Mão 2023 và xử lý tiếp các nhiệm vụ còn lại của năm 2022.

Bảo đảm tuyệt đối an toàn, an ninh tài chính quốc gia 

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, nhiệm vụ đặt ra cho ngành Tài chính trong năm 2023 sẽ rất nặng nề, toàn ngành phải tập trung nghiên cứu, xây dựng phương án đưa ra giải pháp thực hiện để đảm bảo tuyệt đối an toàn, an ninh tài chính quốc gia, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội, giảm nợ công; tăng chi cho đầu tư phát triển, cơ cấu lại các ngành, lĩnh vực để đầu tư cho hợp lý; theo dõi, kiểm soát giá cả thị trường, nhất là dịp Tết nguyên đán để ổn định giá cả, giúp cuộc sống người dân ấm no, hạnh phúc, đảm bảo an sinh xã hội.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng yêu cầu ngành Tài chính cần phải tổ chức điều hành quản lý thu ngân sách nhà nước sao cho đúng, đủ, kịp thời và tăng cường các biện pháp chống thất thu, nợ thuế. Điều hành chi chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả, tiếp tục giảm chi thường xuyên, kiểm soát bội chi, đảm bảo nguồn chi cho cho các nhiệm vụ cần thiết, cấp bách.

Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính có chính sách tạo thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển, góp phần thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tạo công an việc làm cho người dân, nuôi dưỡng nguồn thu bền vững.

Ngoài ra, Thủ tướng cũng yêu cầu toàn ngành phải tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để sớm phát hiện những tiêu cực, không để những sai phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn; đẩy mạnh phòng chống tham nhũng; tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, đổi mới cơ chế tài chính đơn vị sự nghiệp công lập; tích cực, chủ động hội nhập tài chính quốc tế, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại.