Thị trường bất động sản cần thêm động lực từ tín dụng và pháp lý

Trong số này, có 5 dự án đã được cấp phép xây dựng, còn lại đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục. Bên cạnh đó, cũng có 3 tỉnh Bình Định, Phú Thọ và Bà Rịa - Vũng Tàu đã công bố 9 dự án nhà ở xã hội.

Nhiều dự án nhà ở xã hội được giải ngân từ gói 120.000 tỷ đồng

Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, các tổ chức tín dụng đã sẵn sàng cho vay cho các dự án nhà ở xã hội được cấp phép xây dựng. Hiện nay, một số ngân hàng đã bắt đầu cho vay theo gói tín dụng 120.000 tỷ đồng, như Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Việt Nam (Agribank).

Đặc biệt, BIDV là ngân hàng đầu tiên ký hợp đồng tín dụng tài trợ dự án nhà ở xã hội theo chương trình 120 nghìn tỷ đồng. Theo đó, BIDV sẽ tài trợ 99 tỷ đồng cho dự án Khu nhà ở xã hội thấp tầng tại lô đất N02 (thuộc Khu nhà ở và dịch vụ thương mại Minh Phương, thành phố Việt Trì, Phú Thọ), gồm có cấp tín dụng 95 tỷ đồng và cấp bảo lãnh trong bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai 4 tỷ đồng.

Theo số liệu mới nhất của Ngân hàng Nhà nước, tính đến ngày 27/6, tín dụng của toàn hệ thống tăng 4,03% so với cuối năm trước và tăng 9,08% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, tín dụng vào kinh doanh bất động sản trong 5 tháng đầu năm tăng 14%, cho thấy các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các thị trường đã có hiệu quả. Tuy nhiên, tín dụng cho tiêu dùng bất động sản trong 5 tháng lại giảm 1,32%, trong khi cùng kỳ năm ngoái tăng tới 15%.

Việc triển khai gói tín dụng gói 120.000 tỷ đồng vẫn gặp nhiều trở ngại từ các yếu tố pháp lý

Trong bối cảnh nền kinh tế đang phục hồi sau đại dịch, việc khôi phục và phát triển thị trường bất động sản là một trong những yếu tố quan trọng. Theo ý kiến của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng, để làm được điều này, cần có những giải pháp về mặt tín dụng và pháp lý, nhằm giải quyết các khó khăn về giá nhà, giá bất động sản, tạo điều kiện cho nhà đầu tư và người tiêu dùng tham gia vào lĩnh vực này. Hiện nay, tình hình tín dụng cho bất động sản vẫn còn thấp do sự thiếu hụt niềm tin của các bên liên quan.

Theo số liệu từ Bộ Xây dựng, trong 6 tháng đầu năm 2023, trên cả nước chỉ có 9 dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân khu công nghiệp được khởi công xây dựng, với tổng số hơn 18.000 căn. Đây là số lượng rất khiêm tốn so với nhu cầu thực tế của người dân. Các dự án này tập trung chủ yếu ở một số tỉnh thành như Hải Phòng, Hà Nội, Lâm Đồng, Bình Định và Bắc Giang.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Chính sách Xã hội cũng cho biết đã giải ngân được hơn 6.000 tỷ đồng cho khoảng 15.000 khách hàng thuộc đối tượng vay để mua, thuê mua nhà ở xã hội, nhà công nhân, xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở. Đây là kết quả của việc thực hiện gói tín dụng 120.000 tỷ đồng theo Nghị quyết 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Gói tín dụng này được huy động từ nguồn vốn của 4 ngân hàng thương mại Nhà nước, hướng đến việc cho vay với lãi suất ưu đãi, giảm 2%/năm so với lãi suất thương mại cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân. Thời hạn giải ngân kéo dài đến hết năm 2030.

Tuy nhiên, việc triển khai gói tín dụng này vẫn gặp nhiều trở ngại từ các yếu tố pháp lý và quản lý. Cụ thể là việc bố trí quỹ đất cho các dự án nhà ở xã hội chưa được thực hiện hiệu quả; quy hoạch phát triển nhà ở xã hội ở các địa phương chưa có hoặc chưa rõ ràng; quy trình miễn tiền sử dụng đất cho các dự án nhà ở xã hội quá phức tạp và kéo dài; thủ tục điều kiện để được mua nhà ở xã hội chưa thống nhất và minh bạch… Những vấn đề này cần được giải quyết nhanh chóng và triệt để, để tạo động lực cho thị trường bất động sản phục hồi và phát triển.

Để tăng tiếp cận tín dụng cho các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, Tiến sĩ Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng của BIDV đề xuất không nên quy định cứng nhắc về thời hạn cho vay mua nhà ở xã hội tối thiểu; thêm vào đó là bổ sung quy định về quy chuẩn diện tích và giá bán (áp dụng giá trần); luật hóa các nội dung quan trọng trong các nghị quyết, đề án về phát triển nhà ở xã hội, nhất quán trong các dự án Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi)...