Thành phố Hồ Chí Minh: Phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng

Phát triển mạng lưới giao thông công cộng với hạt nhân là hệ thống đường sắt đô thị

Theo thông tin từ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, Hội thảo vừa tổ chức ngày 12/5/2023, nhằm thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm về mô hình TOD với mục tiêu lấy định hướng phát triển giao thông công cộng, trong đó hệ thống đường sắt đô thị đóng vai trò chủ lực, làm cơ sở cho quy hoạch, phát triển đô thị, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, công trình công cộng, giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường.

Theo đó, thí điểm mô hình TOD gắn với quy hoạch đô thị vùng phụ cận các nhà ga thuộc tuyến đường sắt đô thị. Ngoài ra, bài học từ quá trình phát triển của các đô thị lớn trên thế giới như Tokyo (Nhật Bản), Seoul (Hàn Quốc), Singapore, London (Anh)… cho thấy TOD gắn với khai thác quỹ đất là giải pháp căn cơ và dài hạn, nhất là tạo nguồn lực đầu tư để phát triển mạng lưới đường sắt đô thị.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Bùi Xuân Cường cho biết, đầu tư TOD theo hình thức PPP là chủ đề đang được chính quyền các địa phương, trong đó có thành phố Hồ Chí Minh quan tâm để áp dụng nhằm phát triển mạng lưới giao thông công cộng, đặc biệt là đường sắt đô thị. Đây cũng là thế mạnh của Nhật Bản - đất nước đã và đang triển khai thành công mô hình này.

Thành phố Hồ Chí Minh đang đề xuất Quốc hội thông qua một số cơ chế, chính sách thí điểm phát triển thành phố, trong đó có đề xuất thí điểm phát triển đô thị theo định hướng TOD, tập trung vào hệ thống đường sắt đô thị như tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên và tuyến metro số 2 Bến Thành - Tham Lương. Khi được Quốc hội thông qua, thành phố Hồ Chí Minh sẽ địa phương đầu tiên thí điểm mô hình giao thông công cộng trong đó hệ thống đường sắt đô thị là hạt nhân trong mô hình này.

Kinh nghiệm của Nhật Bản trong phát triển mô hình giao thông công cộng (TOD)

Tại Hội thảo, trình bày tổng quan về TOD, bà Ayako Kubo - đại diện JICA cho biết, có thể phát triển TOD theo mô hình dọc tuyến và TOD theo mô hình đô thị. Cụ thể, TOD theo mô hình dọc tuyến là phát triển dọc tuyến cùng với hệ thống đường sắt, bảo đảm khả năng di chuyển của người dân sinh sống dọc theo tuyến đường, hạn chế sự tập trung quá mức ở trung tâm thành phố. Còn TOD theo mô hình đô thị là tận dụng tối đa đất và không gian tại các nhà ga đầu mối để phát triển đô thị, nâng cao giá trị của khu vực quanh nhà ga.

Theo đó, hiệu quả của việc phát triển hình thức này là có thể sử dụng giao thông công cộng với giá thấp, mọi người đi lại dễ dàng. Các chức năng đô thị được tích hợp gọn nhẹ, nâng cao tính tiện ích cho người dân, tạo nên sự sầm uất. Bên cạnh đó, có thể tạo ra đường phố dễ dàng đi bộ, cải thiện sức khỏe cho người dân; giảm lượng ô tô, giảm tắc nghẽn giao thông. 

Hình thức giao thông này hướng tới một thành phố mà mọi người có thể chủ động đi lại, tạo nên sức sống cho thành phố.