Thách thức bủa vây nền kinh tế toàn cầu

Trên website của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Giáo sư Pierre-Olivier Gourinchas đã chia sẻ những thách thức này: một phần ba nền kinh tế thế giới có thể sẽ suy giảm trong năm 2022 hoặc 2023, thu nhập thực tế bị giảm sút và giá cả leo thang. 

Từ tác động của căng thẳng Nga-Ukraine, cuộc khủng hoảng giá sinh hoạt do áp lực lạm phát kéo dài, và kinh tế Trung Quốc giảm tốc thì các nhà hoạch định chính sách cần có bàn tay vững vàng để đối mặt. 

Theo Giáo sư, dự báo tăng trưởng toàn cầu năm nay vẫn giữ ở mức 3,2%, trong khi dự báo cho năm tới được điều chỉnh xuống mức 2,7%, thấp hơn 0,2 điểm phần trăm so với dự báo đưa ra hồi tháng 7/2022. 

Suy thoái kinh tế năm 2023 sẽ diễn ra trên diện rộng, với các quốc gia chiếm khoảng 1/3 nền kinh tế toàn cầu. Ba nền kinh tế hàng đầu thế giới là Mỹ, Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU) sẽ tiếp tục chững lại. 

Điều tồi tệ nhất vẫn chưa đến và đối với nhiều người, năm 2023 sẽ giống như một cuộc suy thoái. 

Tại Mỹ, việc thắt chặt các điều kiện tài chính và tiền tệ sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng xuống mức 1% trong năm tới. Tại Trung Quốc, các chuyên gia kinh tế đã hạ dự báo tăng trưởng năm tới xuống 4,4% do lĩnh vực bất động sản suy yếu và chính sách phong tỏa. Sự suy giảm tăng trưởng rõ rệt nhất diễn ra ở Khu vực sử dụng đồng euro (Eurozone), nơi khủng hoảng năng lượng sẽ tiếp tục gây ra thiệt hại nặng nề.

Giá cả mọi nơi đều tăng mạnh, đặc biệt là giá lương thực và năng lượng. Điều này đang gây ra khó khăn nghiêm trọng cho các hộ gia đình, đặc biệt là người nghèo và người có thu nhập trung bình.

Bất chấp suy thoái kinh tế, áp lực lạm phát đang lan rộng và dai dẳng hơn so với dự đoán. Lạm phát toàn cầu hiện dự kiến sẽ đạt đỉnh 9,5% trong năm 2022 trước khi dịu lại mức 4,1% vào năm 2024. 

Việc đồng đô la tăng mạnh hơn sẽ gây ra bất ổn trên thị trường tài chính, thúc đẩy các nhà đầu tư hướng tới các tài sản an toàn. Điều này sẽ làm gia tăng đáng kể áp lực lạm phát và tình trạng yếu kém về tài chính ở phần còn lại của thế giới, đặc biệt là các thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển.

Lạm phát một lần nữa có thể sẽ dai dẳng hơn, đặc biệt là nếu thị trường lao động vẫn trong tình trạng bị thắt chặt. Cuộc xung đột Nga-Ukraine vẫn đang hoành hành và sự leo thang gia tăng có thể làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng năng lượng ở châu Âu.

Áp lực giá cả ngày càng tăng vẫn là mối đe dọa trước mắt đối với kinh tế các gia đình, giá cả sinh hoạt leo thang, thu nhập thực tế bị siết chặt thu sẽ phá hoại sự ổn định kinh tế vĩ mô. Mặc dù, các ngân hàng trung ương đang tập trung vào việc khôi phục sự ổn định giá cả, và tốc độ thắt chặt đã tăng nhanh. 

Việc thắt chặt quá mức cũng dẫn đến một số rủi ro, kéo theo lạm phát và làm xói mòn uy tín của các ngân hàng trung ương và giảm kỳ vọng lạm phát. Thêm vào đó, thắt chặt quá mức có nguy cơ đẩy nền kinh tế toàn cầu vào một cuộc suy thoái nghiêm trọng không cần thiết.

Khi cần thiết, chính sách tài chính phải đảm bảo rằng thị trường vẫn ổn định. Tuy nhiên, các ngân hàng trung ương cần phải giữ vững chính sách tiền tệ tập trung vào việc kiềm chế lạm phát.

Về tác động của chiều hướng đồng đô la tăng mạnh. Đối với nhiều thị trường mới nổi, sức mạnh của đồng đô la là một thách thức lớn. "Đồng bạc xanh" hiện đang ở cao nhất kể từ đầu những năm 2000.