Sách giáo khoa Trung Quốc gây phẫn nộ vì những hình ảnh xấu xí, nhạy cảm và thân Mỹ

Hình vẽ minh họa nhạy cảm được đưa vào giảng dạy gần thập kỷ

Các hình vẽ minh họa nhạy cảm được tìm thấy trong một loạt sách giáo khoa toán đã được các trường tiểu học tại Trung Quốc sử dụng trong gần một thập kỷ qua.

Dân mạng Trung Quốc đã chỉ trích những bức hình vẽ trẻ có đôi mắt nhỏ, sụp mí và trán dô là xấu xí, phản cảm và phân biệt chủng tộc.

Một vài người khác thì cho rằng người xem đã bị xúc phạm khi một số hình ảnh minh họa còn vẽ rõ đường viền thể hiện bộ phận sinh dục của trẻ. Ngoài ra, trong một bức hình minh họa trẻ em chơi trò chơi, một cậu bé được vẽ đặt tay lên ngực bạn gái, trong khi bé khác kéo váy bé gái. Thậm chí, có hình còn vẽ bé cả nội y của một bé gái bị lộ khi đang nhảy dây.

Bên cạnh, những yếu tố nhạy cảm trên, người dùng Internet Trung Quốc còn cáo buộc các hình minh họa này là "ủng hộ Mỹ", vì chúng cho thấy một số trẻ em mặc quần áo có hoa văn với các ngôi sao, sọc và màu sắc giống với cờ Mỹ.

Sự phẫn nộ đối với các bức vẽ minh họa trong sách giáo khoa đã làm nổ ra một cuộc tranh luận gay gắt trên mạng xã hội Trung Quốc kể từ 26/5, khi các bức vẽ lần đầu tiên được đăng tải trên mạng. Một số hashtag liên quan đến vụ việc đã thu hút hàng chục triệu lượt xem trên Weibo.

Nhiều người bày tỏ rất sốc và tức giận khi những hình minh họa "không đạt tiêu chuẩn" này không chỉ được đưa vào sách giáo khoa do Nhà xuất bản Giáo dục thuộc sở hữu nhà nước xuất bản, mà chúng còn được đưa vào giảng dạy từ năm 2013, nhưng không ai chú ý đến. 

Câu hỏi được đặt ra lúc này là: Làm thế nào mà những cuốn sách giáo khoa này đã vượt qua quy trình đánh giá xuất bản nổi tiếng nghiêm ngặt của Trung Quốc?

Những người có ảnh hưởng theo chủ nghĩa dân tộc nhanh chóng đổ lỗi cho "sự xâm nhập của văn hóa phương Tây", cáo buộc các họa sĩ vẽ tranh minh họa đã lén lút làm việc cho "các thế lực nước ngoài", đặc biệt là Mỹ, để làm hư hỏng tâm hồn của những đứa trẻ vô tội ở Trung Quốc.

Wu Yong, người có xưởng vẽ thiết kế các bức tranh minh họa, bị cáo buộc là gián điệp của Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA). Ngay cả trường cũ của Wu là Học viện Nghệ thuật và Thiết kế thuộc Đại học Thanh Hoa danh tiếng của Trung Quốc, cũng bị liên lụy. Một số người chỉ trích logo của trường vì cho rằng nó trông giống một người đang quỳ gối và cầm dĩa. Tuy nhiên, một số blogger về lịch sử đã giải thích đây thật ra là hình vẽ phỏng theo văn tự cổ đại của Trung Quốc.

Thu hồi toàn bộ sách giáo khoa 

Trước làn sóng phẫn nộ của công chúng, ngay ngày 26/5, nhà xuất bản đã ngay lập tức thông báo đang thu hồi sách giáo khoa và sẽ thiết kế lại các hình minh họa. Nhưng điều đó không thể dập tắt được sự tức giận của công chúng.

Ngày 28/5, Bộ Giáo dục Trung Quốc đã vào cuộc, ra lệnh cho nhà xuất bản "chấn chỉnh và cải cách" các ấn phẩm của mình, phải đảm bảo phiên bản sách mới sẽ có sẵn cho học kỳ tới. Cơ quan này cũng ra lệnh "kiểm tra kỹ lưỡng" sách giáo khoa trên toàn quốc để đảm bảo tài liệu giảng dạy "tuân thủ các định hướng và giá trị chính trị đúng đắn, quảng bá văn hóa Trung Quốc nổi bật và phù hợp với thị hiếu thẩm mỹ của công chúng".

Chiến dịch chấn chỉnh lại sách giáo khoa trên không chỉ mang tính thẩm mỹ và đạo đức, mà nó còn mang yếu tố tư tưởng. Sách giáo khoa vẫn luôn được coi là tiền đề và trung tâm trong nỗ lực của nhà lãnh đạo Trung Quốc nhằm thắt chặt kiểm soát hệ tư tưởng của giới trẻ nước này và chống lại ảnh hưởng của các giá trị phương Tây.

Chính phủ Trung Quốc đã cấm các tài liệu giảng dạy nước ngoài bao gồm sách giáo khoa và tiểu thuyết cổ điển, trong tất cả các trường tiểu học và trung học công lập.

Tin tức này khiến một số chuyên gia và phụ huynh lo ngại chiến dịch trên đang có hơi hướng chính trị nhiều hơn và thể hiện sự thắt chặt không cần thiết đối với việc kiểm duyệt các ấn phẩm văn hóa vốn đã nghiêm ngặt tại đất nước tỷ dân.

Paul Huang, cha của một đứa trẻ 5 tuổi ở thành phố Quảng Châu, miền nam Trung Quốc, cho biết bên cạnh cảm giác vui mừng khi thấy các hình minh họa được thiết kế kém chất lượng bị xóa khỏi sách giáo khoa, anh cũng lo ngại rằng vấn đề này đã bị chính trị hóa. 

Anh Paul nói: “Với tư cách là phụ huynh, so với sự xâm nhập của các thế lực nước ngoài, tôi lo lắng hơn về việc kiểm duyệt nghiêm ngặt quá mức đối với nội dung có thể mang đến cho trẻ em một góc nhìn tự do hơn, đa dạng hơn. Việc kiểm duyệt như vậy đang khiến sách giáo khoa của chúng tôi ngày càng trở nên bảo thủ và buồn tẻ, không tốt cho sự phát triển của trẻ em”. 

Một số nhà xuất bản cũng bị ảnh hưởng bởi thông tin trên. Ngày 28/5, nhà xuất bản chuyện trang 7.Hi Books (có trụ sở ở thành phố Hàng Châu) đã xin lỗi độc giả của mình vì phải hoãn việc xuất bản truyện tranh do "tất cả các sách ảnh thiếu nhi đã xuất bản phải tự kiểm tra và truyện tranh chưa xuất bản của chúng tôi cũng bị hoãn lại".