Quảng Ninh: Độc đáo lễ hội rước cụ thượng về miếu Tiên Công lễ tổ

Lễ hội Tiên Công mang ý nghĩa giáo dục truyền thống đạo lý uống nước nhớ nguồn đã được người dân bảo tồn và phát huy giá trị hơn 300 năm qua. Việc tổ chức lễ hội hằng năm từ lâu đã trở thành sản phẩm du lịch độc đáo của thị xã Quảng Yên.

Điểm nhấn chính của lễ hội là hoạt động rước các cụ thượng thọ (tròn 80, 90, 100 tuổi trở lên) đến miếu Tiên Công lễ tổ vào ngày mùng 7 tháng giêng âm lịch (ngày chính hội).

Các đoàn rước xuất phát từ các nhà thờ tổ, con cháu đội các mâm lễ vật đi trước, mâm lễ có trầu cau, rượu, xôi, gà hoặc thủ lợn, hương án trên có kết hoa. Mỗi gia đình, dòng họ tạo thành một đám rước cá nhân hoặc đám rước tập thể. Các đám rước nhập lại khi đến gần bia Tiên Công tạo nên một không khí tưng bừng náo nhiệt nhưng rất trang trọng, thiêng liêng. Đại diện các dòng họ sẽ dâng lễ vật và tế trên bia Tiên Công.

Lễ "rước thọ", " rước cụ thượng" được coi là linh hồn của lễ hội Tiên Công, đây cũng là một nét đẹp truyền thống đặc sắc riêng có của người dân vùng đảo Hà Nam, thể hiện sự ngưỡng vọng, tôn vinh các vị Tiên Công, mang đậm bản sắc văn hóa của cư dân vùng cửa biển Bạch Đằng.

Theo Ban tổ chức lễ hội Tiên Công, năm nay có 186 cụ (62 nam và 124 nữ) được rước lên miếu, trong đó có 4 cụ đạt 100 tuổi, 40 cụ đạt 90 tuổi và 142 cụ đạt 80 tuổi.

Trong lễ hội năm 2023, ngày chính hội có 1 đoàn rước tập thể với 11 cụ; và 1 đoàn rước cá nhân 2 cụ song thọ được rước lên miếu đường bái lạy Tiên Công. Đối với các gia đình không tổ chức đoàn rước cụ thượng về miếu Tiên Công lễ tổ thì tổ chức đoàn chỉ đội lễ đưa cụ thượng lên miếu lễ tổ, tri ơn Tiên Công.

Được con cháu rước lên miếu đường làm lễ tổ, cụ bà Lê Thị Dính, ở phường Phong Cốc phấn khởi chia sẻ: "Năm nay tôi 80 tuổi, các con cháu, anh em người thân trong gia đình họ tộc đều đến chia vui, chúc thọ. Về lễ tổ tôi chỉ cầu mong sao các con, các cháu thêm đoàn kết thuận hòa, làm ăn tấn tới. Bản thân tôi có được sức khỏe, sống vui, sống thọ cùng con cháu, để đến khi tròn tuổi 90 tôi lại được các con, các cháu đưa rước lên miếu Tiên Công.

Theo ghi nhận, ngoài phần lễ hội được tổ chức theo đúng nghi thức truyền thống, phần hội cũng vô cùng phong phú và đặc sắc với nhiều hoạt động văn hóa, các trò chơi dân gian: Chơi đu, chọi gà, tổ tôm điếm, hát đúm, đấu bóng chuyền hơi... thu hút ngày càng đông người dân, du khách về dự lễ hội.

Để tránh ùn tắc đường, nhiều gia đình đã tổ chức rước cụ thượng từ sáng sớm nhưng đến khoảng 8 giờ sáng 28/1, do lượng người đổ về xem lễ hội quá đông nên việc di chuyển bị chậm hơn. Tuy nhiên sau đó việc lưu thông được lực lượng chức năng điều tiết nên đã trở lại bình thường.

Một số gia đình tổ chức đoàn rước cho biết, kinh phí tổ chức cũng lên tới vài trăm triệu. Tuy nhiên đây là dịp con cháu báo hiếu cha mẹ và cũng là dịp cả gia đình đoàn tụ, sum vầy nên ai cũng phấn khởi.

Trong khi đó, để giảm chi phí và giảm việc số lượng người tham gia nên một số gia đình lựa chọn cách trang trí xe xích lô để rước cụ thượng đến miếu Tiên Công.