Phải giáo dục để trở thành người tử tế trước khi trở thành thiên tài!

Hôm nay, thầy trò chúng ta hội tụ về đây sau những tháng ngày có quá nhiều biến động, chúng ta diễm phúc vì rất nhiều người đã ban tặng cho chúng ta sự bình an của cuộc sống. Lúc này, chúng ta càng thấm thía rằng, những ngày bình thường là những ngày đong đầy hạnh phúc. Chúng ta hãy hàm ơn tất cả, vì nhờ họ chúng ta mới có được thế này.

Thầy không thể giấu tâm trạng của mình mỗi lần mùa hạ đến. Những khoảnh khắc này đây, lòng thầy không chỉ chùng xuống mà như có một khoảng trống xâm lấn vào hồn; thầy phải rời xa các em, chia tay các em, như chia xa những người thân thiết nhất của thầy. Các em đã cho thầy hiểu hơn về tình yêu thương, sự trân trọng, lòng bao dung, sự tha thứ và cả những niềm hy vọng lớn lao. Chính các em đã cho thầy niềm tin để vượt qua những phút chùng lòng, những lúc khắc khoải tận sâu trong trăn trở.

Dẫu biết rằng màu tím của bằng lăng đâu có níu kéo được cái sắc phượng hồng giữa trưa hè rơi tơi tả; lời ước hẹn thuở nào có còn ai nhận ra, hay đã hòa vào trong tiếng ve ran? Và lúc này đây, trong khóe mắt ai đang ngấn lệ, nhưng vui và buồn là cung bậc tuyệt diệu của tâm hồn.

Yêu lấy những giọt nước mắt, yêu lấy những nụ cười để cuộc đời mỗi người thấm đẫm yêu thương, để biết sẻ chia khi lòng người tâm trạng và biết reo ca khi khấp khởi trong lòng.

Và lúc này đây, những ánh mắt của các em, dù có đượm buồn, nhưng hơn cả là hy vọng tràn đầy, các em sẽ đem yêu thương đi lan tỏa cho đời, khỏa lấp những nỗi đau nhân thế, để mỗi người hy vọng tốt hơn.

Thầy nhìn thấy một thế hệ sinh viên của thầy dám đi và dám đến; đi qua gian nan và đến với điều dung dị rất người.

Thầy nhìn thấy những sinh viên của thầy là những người mang đầy khát vọng và không mảy may toan tính thiệt hơn.

Thầy rất mừng vì thầy có được những sinh viên của mình như thế. Thầy tự hào về các em và chúc mừng các em.

Thầy và thầy cô Nhà trường rất yêu quý các em, nhưng chưa làm được nhiều cho các em, có những lúc chưa làm hài lòng các em, thầy thành thật xin lỗi các em.

Từ nay, các em có bổn phận và trọng trách cao cả của những người làm giáo dục. Giáo dục, trước hết và trên hết là hướng con người sống tử tế, sống có trách nhiệm, sống bằng tình yêu thương, bằng bao dung và độ lượng. Tiếp đến là hướng họ đến sự trung thực, bản lĩnh và dám chinh phục những điều mới lạ; và cuối cùng là họ dám dấn thân để hành động thông minh góp sức xây đời.

Giáo dục phải bắt đầu từ những điều gần gũi, bắt đầu từ trong nhà mới ra ngoài ngõ.

Phải bắt đầu để mỗi trẻ biết thương cha, thương mẹ, biết cảm thông với nỗi nhọc nhằn, biết bưng bát cơm là chắt chiu từng hạt, biết hỏi han khi mẹ cha trái gió, trở trời.

Giáo dục để trẻ đến với nhau bằng tình thương trang lứa, để mỗi em thơ không mặc cảm giàu nghèo. Cái cao cả của một nền giáo dục không phải chỉ tạo ra các chuyên gia thật giỏi giang, mà thành công trước tiên là tạo ra những con người ứng xử văn minh và có tấm lòng rộng lượng.

Giáo dục để mỗi trẻ biết yêu thương đồng chua nước mặn, biết quý cái dải cát trắng trải dài, biết thương vách đá cheo leo và biết ơn đến từng nắm đất.

Giáo dục để mỗi trẻ biết một thời đau thương đất nước, biết thương non sông này đã mấy bận chia đôi; biết ơn hàng triệu người đã hòa vào lòng đất để bình yên có được hôm nay. Giáo dục để sông Gianh và dòng sông Bến Hải với những nhịp cầu nối trọn lòng người; đừng bao giờ có 20 năm đợi chờ đằng đẵng, đừng cách một dòng sông mà mất ngần ấy thời gian. Nhắc cho họ nhớ rằng, ngoài đảo xa có những ngôi mộ gió, trên núi non cao bao thế hệ hòa vào núi vào rừng, và trên kỳ đài cờ tung bay phấp phới, nhưng đường đến kỳ đài là biết mấy máu xương, để họ dám xả thân khi Tổ quốc cần họ, để trường tồn mãi mãi Việt Nam. Khi mỗi người biết yêu thương, tự nhiên trong họ sẽ sinh ra trách nhiệm.

Giáo dục để mỗi trẻ không hề sợ hãi, cả núi cao và vực thẳm hiểm nguy, giúp họ biết cách để vượt qua ghềnh thác, dù gian nan nhưng chí không sờn.

Giáo dục để mỗi trẻ lớn lên trong yêu thương và trân quý hòa bình, đừng gieo vào các em lòng thù hận mà hãy dạy cho các em đức tính khoan dung. Cố làm sao để mỗi trẻ lớn lên lấy yêu thương và tha thứ làm đầu.

Giáo dục để trẻ lớn lên trong thôi thúc và khát vọng, để rồi trong tâm trí họ luôn đau đáu câu hỏi lớn cho đời. Cũng là một dân tộc, cũng là một đất nước, sao người Israel họ vươn lên trên đồng đất cỗi cằn nắng hạn, sao người Nhật trong hoang tàn của chiến cuộc lại đi lên một cách quá đỗi diệu kỳ?

Giáo dục để trẻ biết nhìn trời cao xanh vời vợi, đêm nhìn sao trời và mơ ước bay lên; giáo dục để trẻ đứng hiên ngang trên bờ biển rộng mơ những con tàu đến bến bờ xa... Khát vọng lớn có ngọn nguồn từ trăn trở lớn, nhưng trăn trở nào hơn trăn trở nước non mình.

Các em hãy là những người khiêm tốn. Mình không phải là thần tượng và đừng tự biến mình thành thần tượng. Mình phải là hiện thân của sự bình thường, có đúng, có sai và khi lỗi lầm thì nhận ra để sửa. Chúng ta không thể dạy học sinh can đảm và trung thực khi chính mình không dám đối diện với sự thật. Đừng đem cái hiểu biết hữu hạn của mình để giới hạn cái vô hạn trong trí tưởng của trẻ thơ.

Các em yêu quý!

Hãy dành một khoảng thời gian nào đó để đến với miền biên viễn, nơi phên dậu của Tổ quốc, đến với Bạch Đằng giang để nghe hồn thiêng sông núi, đến với Ải Chi Lăng để thấm ngọn nguồn của hào khí Đông A; đến với Trường Sơn hùng vỹ, đến với vùng sông nước miền Tây, đến với Củ Chi đất thép, đến với Vị Xuyên vách đá tai mèo, đến với Thành cổ Quảng Trị một thời bom đạn... hãy đi và hãy đến, để mỗi chúng ta thay đổi chính mình.

Chứng kiến với những gian nan của bà con nơi đó, của những trẻ đến trường trong thiếu thốn đủ bề, chứng kiến những bìa rừng thưa dần cây cối, những mảnh vườn cỏ dại um tùm; chứng kiến những trẻ thơ ngủ trên vỉa hè của Sapa giá buốt để động lòng trắc ẩn khách qua đường...

Chẳng nhẽ ta cứ bình yên dập dìu trong phố thị, có phải ngoài kia đang chờ ý nghĩa cuộc đời ta? Khi sống cùng với những người yếu thế, hiểu họ hơn thì mới thôi thúc lòng mình.

Chúng ta đang sống trong thời đại tiến bộ của công nghệ, nhưng có phải ai cũng có máy tính, có điện thoại thông minh, vùng đất nào cũng có sóng wifi đủ mạnh, thế nên nếu chỉ có ngồi đây rồi ta sẽ lạc loài.

Khi ra với đời còn không ít nỗi lo. Các em đừng trách cha trách mẹ, vì họ vẫn nghèo nên ta khổ đến giờ. Một câu nguyện giữa đất trời chỉ trấn an cho mình trong phút chốc, an yên phải tự lòng ta. Biết nghèo, biết khổ của mình và cả người khác mà không gắng sức hơn thì thật đáng trách.

Trăn trở với con người, với quê hương đất nước sẽ thôi thúc ý chí và hành động chân chính của mỗi người, nhưng đừng để trăn trở khiến ta bi lụy. Hãy đem sức trẻ, đem niềm vui và gieo khát vọng cho mỗi trẻ thơ. Hãy dám thử sức với cuộc đời rồi những gì tốt hơn sẽ đến.

Tuổi trẻ với sức sống căng tràn, với khát vọng tinh khôi, với tấm lòng rộng mở, đẹp và trong trẻo đến vô ngần, hãy đến với những nơi cần các em. Nơi đó sẽ bắt đầu những tình yêu thương chẳng dễ dàng có được, nơi đó có những trẻ thơ ngơ ngác buổi ban đầu, có những bà con chất phác và hiền khô như đất... hãy đến để nuôi dưỡng tình yêu thương. Khi lòng người đẹp thì hành động sẽ cao sang. Hãy trân quý và bồi đắp những tâm hồn trong sáng trước khi khai mở bộ óc thông minh cho trẻ.

Các em yêu quý!

Cuộc đời không bình yên như các em từng nghĩ. Phía bình minh cũng có lúc là nơi bão tố bắt đầu. Thầy tin rằng, những gì chắt lọc từ mái trường này, từ trải nghiệm cuộc sống sẽ giúp các em đứng vững trước cuộc đời và rồi can đảm đi lên.Thầy nhắc lại rằng, yêu thương và bao dung, tha thứ sẽ cảm hóa dần những bất cập cuộc đời; không đố kỵ và khắc ghi lỗi lầm người khác sẽ cho ta thanh thản cả tâm hồn.

Trong số các em, nhiều em sẽ trở thành nhà giáo. Giữa khát vọng, giữa đam mê và cuộc sống thực có lúc không đồng điệu, dung hòa; nó không hề đơn giản. Chúng ta đang ở giữa yêu cầu của thời đại, của đất nước, giữa đòi hỏi của phụ huynh, giữa mong muốn của học sinh, để làm tốt bổn phận của mình không hề dễ chút nào.

Chúng ta đang ở giữa những biến động của thời cuộc, giữa những giá trị có lúc bị xê dịch nên những ai không đủ can đảm và bản lĩnh thì rất khó thực hiện tốt trọng trách cao quý của mình. Nếu mục đích tối thượng chỉ là tiền bạc thì nghề dạy học sẽ không thỏa mãn cho bạn, nên tìm việc khác phù hợp hơn; và nếu chỉ vì điều đó mà đánh mất lòng tự trọng thì không nên chọn làm nhà giáo. Hãy đủ tỉnh táo để có một quan niệm về ý nghĩa của cuộc đời và công việc một cách dung hòa.

Bằng nhiều cách khác nhau, các em hãy nhắn nhủ với phụ huynh học sinh rằng, trước khi dạy con họ trở thành thiên tài, hãy cùng nhau giáo dục để con họ trở thành người tử tế. Nói với phụ huynh rằng, đừng bắt con cái họ phải thực hiện ước mơ dang dở của họ mà hãy để cho trẻ thỏa mãn ước mơ của chúng.

Bằng nhiều cách khác nhau, các em giúp trẻ nói thật, dám nói thật, dù đó là lỗi lầm, là sai trái; chỉ dám nói thật thì người ta mới dám nhận lỗi và sửa lỗi, để rồi các trẻ đó sẽ trở thành người dám bảo vệ sự thật.

Hãy đem thế giới bao la về với trẻ thơ. Đừng chỉ vì cái đói, cái nghèo, cái túng thiếu mà đành lòng nhốt tâm hồn và trí tưởng của trẻ trong góc lều chật hẹp, cố làm sao trong mỗi trẻ thơ có cho mình bầu trời mơ ước.

Đến với trẻ bằng sự chân thành, bằng tình yêu thương, bằng sự tinh tế để cảm hóa và nâng niu trẻ, khiến cho dù hoàn cảnh nào thì trẻ không phải tự ti, mặc cảm mà cố gắng vươn lên.

Tập cho trẻ đi từ đường làng, ngõ phố ra với đường cái nhộn nhịp còi xe, để trẻ dần dà tự đi trên chính đôi chân của mình để mai ngày dám đến nơi xa.

Khi trong tâm không bình yên thì không bao giờ các em chăm chú đọc sách được. Khi lòng người bão tố thì không thể giấu được trong ánh mắt học trò. Hãy tạo sự bình yên và đem bình yên đến với trẻ.

Hôm 5/5, thầy xem một phóng sự ngắn về một cô giáo ở vùng cao Mèo Vạc lần lượt gửi từng đứa con về cho ông bà để tiếp tục ở lại chăm chút đám trẻ nơi rẻo cao cách trở, đành hát ru con qua sóng điện thoại chập chờn. Ai chẳng muốn sum vầy với con cái, gia đình; hành động của cô giáo có lẽ chưa có trong trí tưởng của nhiều người. Hình ảnh ấy cứ ám ảnh thầy, câu hỏi cứ lẫn quẩn trong tâm trí thầy: Thế nào là dấn thân, thế nào hạnh phúc? Dường như ta nghĩ về dấn thân, về hạnh phúc quá cao xa, nên chưa hiểu những điều dung dị giữa cuộc đời? Hạnh phúc không phải là đánh đổi mà là sự cho đi không toan tính thiệt hơn.

Các em yêu quý!

Nơi đây sẽ là khung trời kỷ niệm của các em, nơi một thời thanh xuân gửi lại, nhưng ký ức thì mãi mãi mang theo. Có những niềm vui, có những nỗi buồn, có những điều trăn trở, có những điều chưa gọi thành tên... nhưng tất cả đó sẽ nuôi dưỡng tâm hồn các em để mai ngày ta mơ sống đẹp với trọn vẹn yêu thương. Hãy cất nó vào đáy con tim để mỗi khi lòng người se lạnh ta tự mình sưởi ấm cho ta.

Nơi đây sẽ là nơi bắt đầu cho những bước chân xa, nơi bắt đầu cho một hành trình mới, cho những ý nghĩa tốt đẹp nhất của cuộc đời.

Ngày mai, sẽ không chỉ dành riêng cho những giấc mơ hoa, cho những điều dệt thêu trong mộng tưởng, mà các em ra với cuộc sống muôn màu, ra với háo hức, với lo lắng, với trăn trở; nhưng có mưa, có nắng thì cây mới đơm hoa kết trái, có gió bão thì cây mới biết mình có gốc bền, rễ chặt, vững chãi hay không.

Phía trước các em là bầu trời, có bình minh, có hoàng hôn, có sắc cầu vồng và có những ngày giông bão, nhưng mặt đất này luôn có con người để yêu thương, hãy luôn nhớ lấy, đó là bầu trời, là nguyện ước cuộc đời chúng ta.

Thầy trò chúng ta đến với nhau từ tình yêu thương trân quý, từ giá trị cao quý của người thầy và chúng ta nguyện dành cả tương lai cho nó và sẵn sang chấp nhận khó khăn. Giờ đây, các em mang tình yêu thương để dâng hiến cho đời. Cùng với tình yêu thương là phẩm giá, là trí tuệ, thầy tin các em sẽ góp sức xoay chuyển cuộc đời.

Dù mai này đi đâu, hãy nhớ lấy nơi này, nơi bắt đầu cho tất cả.

Bầu máu nóng trong tim, đầu óc thông minh và tỉnh táo, khát vọng đang dâng trào; hãy đi, đi đến khoảng trời rộng hơn, đi để tạo nên ý nghĩa cuộc đời.

Thầy và thầy cô mái trường này sẽ luôn yêu thương, dõi theo các em và sẽ nhớ mãi các em.

Tạm biệt các em và chúc các em thành công!