Nóng: Tuyển sinh 4 môn vào lớp 10 lợi và hại thế nào?

Bức tranh tuyển sinh 10 đang được thực hiện khá đa dạng về hình thức, môn thi bởi kỳ thi này đang do các Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức và đề xuất với Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố.

Việc thí sinh phải thực hiện 3 hay 4 bài thi vẫn đang nhận được sự quan tâm của nhiều học sinh, giáo viên và phụ huynh. Tuy nhiên, đa phần học sinh, giáo viên, cũng như phụ huynh vẫn mong các Sở áp dụng phương án 3 môn thi độc lập nhằm giảm tải cho người học, người dạy mà mục đích cuối cùng vẫn không thay đổi so với thi 4 môn.

Nhiều địa phương vẫn lựa chọn phương án thi 4 môn vào lớp 10

Một số địa phương đã có phương án thi 4 môn, hoặc bài thi tổ hợp trong kỳ thi tuyển sinh 10. 

Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 ở tỉnh Bắc Giang sẽ có 4 môn thi, gồm 3 môn Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và môn thứ 4 được công bố vào cuối tháng 3/2023.

Chia sẻ với báo chí, một lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo Điện Biên cho biết: Hiện ngành giáo dục tỉnh thống nhất sẽ có 3 môn thi cứng, bao gồm Toán, tiếng Anh, Ngữ văn. Sở đang xin ý kiến về việc có thi môn thứ 4 hay không, đồng thời cũng xin ý kiến về thời gian chốt môn thi, thời gian thi.

Tỉnh Ninh Bình dự kiến tổ chức kỳ thi tuyển sinh lớp 10 Trung học phổ thông công lập vào trường Trung học phổ thông không chuyên thi 3 bài thi: Toán, Ngữ văn và tổ hợp. Bài thi tổ hợp gồm môn tiếng Anh và 2 môn, bao gồm một trong các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học và một trong các môn Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân. 

Dự kiến bài thi tổ hợp sẽ thi theo hình thức trắc nghiệm, trong đó điểm của môn tiếng Anh chiếm khoảng 60% tổng số điểm bài thi. Điểm của mỗi môn thi trong 2 môn thi còn lại là bằng nhau và chiếm khoảng 20% tổng số điểm của bài thi. Sở Giáo dục và Đào tạo Ninh Bình sẽ công bố tổ hợp các môn thi bài thi tổ hợp trong ngày 15/4.

Theo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hưng Yên, thí sinh dự thi vào lớp 10 Trung học phổ thông công lập không chuyên làm 3 bài thi gồm Toán, Ngữ văn, bài thi tổng hợp. Bài thi tổng hợp gồm 3 môn: Tiếng Anh, một môn Khoa học Tự nhiên (Vật lý, Hóa học, Sinh học), một môn Khoa học Xã hội (Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân). Sở Sở Giáo dục và Đào tạo quyết định chọn ngẫu nhiên một môn Khoa học Tự nhiên và một môn Khoa học Xã hội, thông báo cho thí sinh sớm nhất 45 ngày trước khi kết thúc năm học.

Trái ngược với một số tỉnh, thành đã, đang lựa chọn môn thi thứ tư, hoặc chọn thi môn Toán, Văn và 1 bài thi tổ hợp thì Vĩnh Long và Đồng Tháp đã có kế hoạch thực hiện tuyển sinh 10 bằng phương thức xét tuyển đối với khối Trung học phổ thông không chuyên.

Thi tuyển sinh 10 hiện nay đang là kỳ thi áp lực nhất của học sinh phổ thông

Kỳ thi tuyển sinh 10 ở các địa phương trong những năm gần đây đang rất khó khăn, căng thẳng vì các địa phương khống chế tỉ lệ tuyển sinh đầu vào đối với các trường Trung học phổ thông công lập. Một số địa phương trong những năm qua chỉ tuyển đầu vào dao động trên dưới 70% nên số lượng học sinh trượt lớp 10 công lập là rất lớn mà nếu vào các trường ngoài công lập thì chi phí học tập lại quá cao, vượt quá khả năng của nhiều gia đình học sinh.

Trong khi, ngày nay mỗi gia đình chỉ có 1-2 con nên phụ huynh đều mong muốn con em mình học xong Trung học phổ thông sẽ lựa chọn tương lai tươi sáng hơn. Vì thế, phụ huynh nào cũng muốn cho con vào lớp 10 công lập, sau 3 năm học Trung học phổ thông thì các em đã 18 tuổi sẽ có nhiều lựa chọn khác nhau để vào đời. Phụ huynh sẽ yên tâm hơn.

Chính vì vậy, tỉ lệ đăng ký thi vào lớp 10 công lập ở các địa phương - nhất là địa bàn đô thị đông, trong khi các trường được giao chỉ tiêu tuyển sinh từ đầu học kỳ II nên dù số lượng thí sinh đăng ký dự thi có vượt chỉ tiêu bao nhiêu, các trường cũng chỉ có thể tuyển sinh theo số lượng mà các sở giáo dục ấn định từ nhiều tháng trước.

Trong khi đó, nhiều học sinh đăng ký dự thi tuyển sinh 10 cũng đồng nghĩa tỉ lệ chọi giữa các thí sinh sẽ cao hơn và tất nhiên học sinh bình thường rất khó có cơ hội đậu lớp 10 ở các trường công lập đối với nguyện vọng 1. 

Bên cạnh đó, đối với học sinh lớp 10 - Chương trình giáo dục phổ thông 2018 rất khó có thể chuyển trường sang địa bàn khác vì nó liên quan đến tổ hợp đã đăng ký vào đầu cấp học. Một khi chuyển trường cũng đồng nghĩa phải tự học lại những môn tổ hợp (nếu không cùng với trường cũ). Bởi vậy, bắt buộc phụ huynh phải động viên con em mình đi học thêm để tìm kiếm kiến thức và học sinh lớp 9 phải căng mình học tập mới có thể đậu lớp 10 theo nguyện vọng 1, hoặc nguyện vọng 2.

Nếu chểnh mảng, cơ hội các em sẽ không có vì mỗi năm chỉ tuyển sinh một lần và hồ sơ tuyển sinh lớp 10 công lập bắt buộc phải qua các khâu trung gian giữa trường Trung học cơ sở- Phòng- Sở- trường Trung học phổ thông chứ không đơn giản như việc xét tuyển vào đại học tuyển nhiều đợt, hay xét tuyển vào khối Giáo dục thường xuyên.

Chính vì thế, nhiều người cho rằng thời điểm này, các sở giáo dục đã, đang và sẽ công bố các môn thi tuyển sinh 10 của địa phương mình nên cân nhắc môn thi thứ tư cho kỳ thi tuyển sinh 10 bởi 3 môn hay 4 môn thi thì cũng lấy chừng ấy chỉ tiêu. Tạo áp lực cho học trò, giáo viên làm gì cho khổ mà lại gây ra tốn kém cho phụ huynh, ngân sách địa phương khi phải tổ chức nhiều môn thi trong cùng một thời điểm.

Việc thi môn thứ tư chỉ nên áp dụng cho các em thi vào trường chuyên vì đó là những trường đào tạo sâu các môn chuyên và đối tượng dự thi là những học sinh giỏi thực sự vì phải qua vòng sơ tuyển. 

Riêng khối Trung học phổ thông không chuyên - còn gọi là Trung học phổ thông đại trà không cần thiết phải thi thêm môn thứ tư, hoặc bài thi tổ hợp. Thi 3 môn độc lập: Toán, Văn, Ngoại ngữ như đa phần các tỉnh, thành đang áp dụng là phù hợp nhất. Bởi thi môn thứ tư hay bài thi tổ hợp bắt buộc học sinh phải học thêm một số môn học nữa mà mấu chốt cuối cùng là số lượng tuyển đầu vào của các trường Trung học phổ thông cũng chỉ chừng ấy chỉ tiêu mà thôi.