Trong suốt quá trình hoạt động, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam tiền thân là Trại Tu thư (1950) và Ban Tu thư (1956) thuộc Bộ Giáo dục, luôn tiên phong trong việc biên soạn, biên tập, thiết kế, in ấn và phát hành sách giáo khoa, đáp ứng kịp thời các yêu cầu cải cách và đổi mới giáo dục theo chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và Bộ Giáo dục & Đào tạo.

Các dấu mốc đổi mới Chương trình và sách giáo khoa

Đổi mới lần thứ nhất (1956 – 1975): Chuyển đổi hệ giáo dục từ 9 năm lên 10 năm. 

Đổi mới lần thứ hai (1976 – 2000): Hợp nhất hệ thống giáo dục hai miền Bắc – Nam sau thống nhất đất nước.

Đổi mới lần thứ ba (2002 – 2008): Triển khai theo Nghị quyết 40/2000/QH10 của Quốc hội, nhằm "Đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước".

Đổi mới lần thứ tư (biên soạn sách giáo khoa theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018): Thực hiện theo Nghị quyết 88/2014/QH13 của Quốc hội, theo phát triển năng lực và phẩm chất người học.

Mỗi lần thay sách, dù đối mặt với không ít trở ngại, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đảm bảo chất lượng và cung ứng đầy đủ, kịp thời sách giáo khoa đến học sinh, giáo viên trên mọi miền Tổ quốc, không để xảy ra tình trạng thiếu sách hay "sốt" sách.

Giai đoạn cạnh tranh thị trường và những nỗ lực vượt khó

Trong lần đổi mới thứ tư, sách giáo khoa được biên soạn theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 của Bộ Giáo dục - Đào tạo với phương châm "một chương trình, nhiều sách giáo khoa" và chủ trương xã hội hóa sách giáo khoa. Từ đây, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam bước vào một giai đoạn mới: xuất bản sách giáo khoa theo cơ chế thị trường.

Là một doanh nghiệp nhà nước, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam hoạt động dựa trên nguyên tắc thị trường, phải tự chủ tài chính và vay vốn ngân hàng để đảm bảo nguồn lực, tiến độ và chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam vẫn phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về mua sắm, đấu thầu, điều này đôi khi ảnh hưởng đến tiến độ sản xuất so với các doanh nghiệp tư nhân.

Với tinh thần chủ động, vượt khó và luôn đề cao chất lượng sản phẩm, tập thể lãnh đạo cùng cán bộ Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã đoàn kết, sáng tạo để đối mặt với những thách thức, cạnh tranh lành mạnh. Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã huy động được đội ngũ tác giả uy tín cùng đội ngũ biên tập viên, họa sĩ giàu kinh nghiệm, tận tâm, làm việc không quản ngày đêm để tạo ra những trang sách giáo khoa chất lượng cao nhất, kịp thời đến tay học sinh và giáo viên trước mỗi năm học mới theo đúng lộ trình đổi mới sách giáo khoa của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Đến nay, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã hoàn thành việc biên soạn sách giáo khoa từ lớp 1 đến lớp 12 theo chương trình phổ thông 2018. Hai bộ sách tiêu biểu là Kết nối tri thức với cuộc sống và Chân trời sáng tạotheo phương châm Chuẩn mực – Khoa học – Hiện đại với đầy đủ các môn học đã được đông đảo học sinh và giáo viên lựa chọn trong quá trình học tập và giảng dạy, chiếm thị phần lớn của cả nước. Đó chính là thước đo chính xác nhất cho những nỗ lực không ngừng nghỉ của toàn thể cán bộ Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.

Nỗ lực bình ổn giá sách và trách nhiệm xã hội của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam luôn nghiêm túc tuân thủ các quy định về giá, đảm bảo quyền lợi cho học sinh và phụ huynh trên cả nước. Năm 2024, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã chủ động tiết giảm chi phí, tối ưu hóa hoạt động sản xuất kinh doanh để giảm giá sách giáo khoa, dù mức giá đã thấp hơn nhiều so với các đơn vị khác. Cụ thể, bộ "Kết nối tri thức với cuộc sống" giảm 9,6% và bộ "Chân trời sáng tạo" giảm 11,2%. Việc giảm giá này được các cơ quan thẩm quyền và dư luận xã hội đánh giá cao, góp phần ổn định chỉ số CPI.

Với mục tiêu không để học sinh thiếu sách giáo khoa, từ nhiều năm nay, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam luôn thực hiện tích cực các hoạt động xã hội – từ thiện và coi việc chia sẻ, hỗ trợ cộng đồng là trách nhiệm của đơn vị. Hàng năm, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam thường tổ chức các hoạt động tặng sách giáo khoa, tặng học bổng cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn, con thương binh liệt sĩ, học sinh vùng bão lũ; hỗ trợ sách, thiết bị cho các thư viện trường học, thư viện cộng đồng; xây nhà tình nghĩa, phụng dưỡng bà mẹ Việt Nam anh hùng…với nhiều hình thức đa dạng, phong phú. Riêng năm 2024, số tiền dành cho các hoạt động từ thiện – xã hội là 31 tỉ đồng.

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và Sáng kiến "Tủ sách Tiếng Việt ở nước ngoài"

Từ năm 2022 đến nay, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam còn tích cực phối hợp với Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài xây dựng Tủ sách Tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài nhằm góp phần gìn giữ và phát huy tiếng Việt cho cộng đồng người Việt ở nước ngoài, đặc biệt là thế hệ trẻ; bồi đắp tình yêu quê hương và niềm tự hào dân tộc, đồng thời quảng bá văn hóa và hình ảnh Việt Nam ra thế giới. Hoạt động này đã được bà con kiều bào đón nhận tích cực. Hiện tại đã xây dựng được 11 Tủ sách ở 9 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Với những kết quả bước đầu và tiềm năng to lớn trong việc góp phần tôn vinh, giữ gìn và phát huy sự trong sáng, giá trị ngôn ngữ dân tộc, sáng kiến Tủ sách tiếng Việt đã vinh dự đạt giải Nhì Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại lần thứ X năm 2024 do Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban chỉ đạo Công tác thông tin đối ngoại, Đài Truyền hình Việt Nam các các cơ quan liên quan phối hợp tổ chức.

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam: Đa dạng hóa sản phẩm trí tuệ và những thành tựu nổi bật

Ngoài các sản phẩm sách giáo khoa, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam còn phát triển nhiều sản phẩm khác có hàm lượng chất xám cao, có tác dụng nâng cao dân trí và thúc đẩy xã hội học tập như sách chất lượng cao, sách điện tử, bản đồ, tranh ảnh, đĩa….

Mảng sách chất lượng cao đã tạo cho Nhà xuất bản nguồn sách quý, dự thi các Giải thưởng sách Việt Nam đạt giải Vàng, giải Bạc sách hay như bộ: Đại Nam thực lục, Việt Nam đất nước con người, Tinh hoa văn hoá Phương Đông, Bác Hồ với Giáo dục, Từ điển bách khoa Britannica, Từ điển Việt-Lào, Từ điển Lào-Việt...Có những bộ sách của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam khi được xuất bản đã trở thành 1 trong 10 sự kiện văn hóa đất nước. Đó là trường hợp sự ra đời của bộ sách "La Sơn Yên Hồ Hoàng Xuân Hãn" (3 tập) được bình chọn là một trong 10 sự kiện văn hóa nổi bật năm 1999. Đặc biệt gần đây có bộ sách Chào Tiếng Việt (tập 1 và 2) đã đạt giải A -Giải thưởng sách Quốc gia năm 2023.

Trong năm 2025, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã cho ra mắt hai cuốn sách có giá trị về Bác Hồ. Đó là cuốn: Bác Hồ ở Thái Lan (song ngữ Việt- Thái) và Bác là Hồ Chí Minh. Cuốn sách Bác Hồ ở Thái Lan đã được Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại Khon Kaen (Thái Lan) tổ chức giới thiệu tại Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh trên đường Thầu Chín, Udon Thani (Thái Lan) nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh.Cuốn sách không chỉ có ý nghĩa giáo dục đối với thế hệ trẻ mà còn vun đắp tình hữu nghị truyền thống tốt đẹp giữa hai dân tộc Việt Nam và Thái Lan.

Những bộ sách chất lượng cao có giá trị bền vững, có sức lan tỏa, góp phần nâng cao dân trí đã khẳng định thương hiệu, uy tín ngày càng cao của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.

Không dừng lại ở những sản phẩm truyền thống, hiện tại, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đang đẩy mạnh phát triển các sản phẩm số mà trước hết là sách giáo khoa theo chương trình phổ thông 2018. Hiện tại trên trang https://taphuan.nxbgd.vn/ đã đăng tải đầy đủ phiên bản điện tử sách giáo khoa và các tài liệu phục vụ giáo viên của hai bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống và Chân trời sáng tạo.

Các tài liệu này được sử dụng miễn phí cho mọi đối tượng, truy cập nhanh và dễ sử dụng nhằm tạo thuận lợi cho việc học tập và giảng dạy. Đó là một nỗ lực tự nguyện, xuất phát từ trách nhiệm xã hội và mong muốn đóng góp thiết thực vào sự nghiệp giáo dục của đất nước.

Ngoài ra, để phục vụ cho sự phát triển của giáo dục miền núi, trong 68 năm qua, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam luôn chăm lo đến mảng sách dân tộc. Nhiều bộ sách học tiếng dân tộc đã được xuất bản như tiếng Mông, tiếng Khmer, tiếng Thái, tiếng Bahnar, tiếng Chăm.Bên cạnh đó là các bộ từ điển tiếng Việt dành cho học sinh dân tộc và nhiều bộ từ điển song ngữ quý như: Từ điển Việt-Mông, Từ điển Việt-Tày-Nùng,Từ điển Việt-Chăm... Trong số đó, cuốn Từ điển Việt-Khmer được giải Bạc mục sách hay Giải thưởng Sách Việt Nam, Từ điển Việt-Chăm đạt giải Đồng mục sách hay Giải thưởng Sách Việt Nam.

Những bộ sách giáo khoa dạy tiếng dân tộc, dạy tiếng Việt cho học sinh dân tộc, sách tham khảo song ngữ là công cụ quý giá để các thế hệ học sinh dân tộc học giỏi hơn tiếng phổ thông, nắm vững tri thức để phát triển nhân cách, trí tuệ, phấn đấu trở thành người công dân có ích để phục vụ cho quê hương, đất nước.Đồng thời đây còn là những phương tiện, cẩm nang để lưu giữ và phát triển bản sắc và truyền thống văn hóa dân tộc, đặc biệt góp phần vào sự nghiệp giáo dục và phát triển miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Bên cạnh hoạt động làm sách giáo dục, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam còn triển khai các hoạt động hợp tác quốc tế theo hướng thiết thực, hiệu quả, giúp hình thành và mở rộng mối quan hệ hợp tác, trao đổi kinh nghiệm trong lĩnh vực xuất bản, in, phát hành: Tổ chức các đoàn công tác học tập, trao đổi chuyên môn, kí kết thỏa thuận, tham dự hội chợ, triển lãm sách quốc tế, khảo sát thị trường sách và học liệu điện tử, hợp tác xuất bản, giao dịch bản quyền xuất bản phẩm giáo dục, giới thiệu sản phẩm và thương hiệu Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đến với bạn bè quốc tế…

Nhìn lại chặng đường đã qua, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam thấy tự hào vì đã đóng góp một phần công sức vào sự nghiệp giáo dục nước nhà, để lại những dấu ấn sâu đậm trong các thế hệ học sinh, giáo viên, bạn đọc. Ghi nhận những kết quả trên, Đảng và Nhà nước trao tặng cho Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam nhiều huân chương cao quý, cờ thi đua, bằng khen, trong đó có Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng nhất, Huân chương Lao động hạng nhất,Huy chương của Nhà nước và Chính phủ Lào...

Bước vào kỷ nguyên 4.0,để đáp ứng nhu cầu đa dạng của bạn đọc ngày càng tăng, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đang thực hiện việc chuyển đổi số mạnh mẽ. Hiện tại, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã ký thỏa thuận hợp tác với một số đơn vị như MobiFone, Viettel Solutions… để xây dựng hệ sinh thái giáo dục số, số hóa sách giáo khoa và học liệu, triển khai hệ thống quản lý giáo dục thông minh, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập trên cả nước.

Bên cạnh trang https://taphuan.nxbgd.vn/ cung cấp sách giáo khoa điện tử miễn phí, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng đang đầu tư nghiên cứu và phát triển thêm những nền tảng học liệu số mới, hiện đại và hữu ích. Dự kiến, các nền tảng mới (hoàn toàn miễn phí) như: dulieuso.nxbgd.vn và hoclieuso.nxbgd.vn sẽ sớm được ra mắt, hứa hẹn mang đến một hệ sinh thái tài nguyên giáo dục số phong phú, chất lượng cao phục vụ cho học sinh, giáo viên trên cả nước.

Sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và những giá trị truyền thống sẽ giúp các sản phẩm của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đến gần với bạn đọc, đem lại ánh sáng tri thức cho tất cả mọi người.

Phát huy bề dày truyền thống và tinh thần đổi mới sáng tạo, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam sẽ tiếp tục khẳng định vị thế trong ngành xuất bản, xứng đáng với sự tin yêu của các thế hệ học sinh, giáo viên và xã hội.