Tự hào thăm trung tâm của cụm Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Tân Trào Tuyên Quang và An toàn khu Định Hóa Thái Nguyên

Địa danh Đèo De-Núi Hồng từ thời kháng Pháp đã đi vào thơ ca: Vui từ Đồng Tháp, An Khê/Vui lên Việt Bắc Đèo De, Núi Hồng,quân dân khắp miền đều từng nghe.Bởi vì địa danh ấy gắn với các chiến công,gắn với hình ảnh Bác Hồ,Trung ương, Chính phủ… gắn với bộ chỉ huy cuộc kháng chiến thần thánh.

Nhưng thực sự là hồn thiêng sông núi phải bắt đầu từ việc đỉnh Đèo De là nơi xây dựng Nhà lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, trung tâm của cụm Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Tân Trào Tuyên Quang và An toàn khu Định Hóa Thái Nguyên.

Điện ảnh kháng chiến đã ghi lại được những hình ảnh vô cùng quý giá về hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại ATK.Hình ảnh thì nhiều nhưng ấn tượng đặc biệt là khi Bác cưỡi ngựa đi công tác cạnh một bìa rừng, hình ảnh Bác và Bộ chính trị họp tại Lán Tỉn Keo quyết định đánh Điện Biên Phủ và Bác vác cái sào nứa có treo áo may ô vừa đi vừa phơi cho khô ráo cạnh dòng suối Khuôn Tát;hình ảnh Bác đánh bóng chuyền dưới gốc đa bản người Dao...

Với ATK Việt Bắc nói chung và Định Hóa (Thái Nguyên) nói riêng thì đến đầu thế kỷ 21, việc xác định lập bia,nhà lưu niệm các di tích lịch sử cách mạng và kháng chiến đã cơ bản hoàn thành.Định Hóa có tới 118 di tích, trong đó khu vực Đèo De, Khuôn Tát, Pụ Đồn, Núi Hồng, Nà Lọm (Xã Phú Đình nơi Bác ở những năm 1947,1948, 1953 - đầu năm 1954), không những đậm đặc mà đều gắn với Bác Hồ và phát tích những quyết định lịch sử. 

Bởi dưới chân Đèo De là Tỉn Keo - nơi đặt trụ sở Phủ Chủ tịch trong thời kỳ Kháng chiến chống Pháp,bây giờ xây dựng Nhà bảo tàng trung tâm.Cũng những năm đó,hoạt động về nguồn của các cơ quan Trung ương diễn ra liên tục.Những điểm nhấn như chương trình tuyên truyền "Hà Nội ngày trở về" về hết sức có ý nghĩa. Nhắc nhớ rằng: Sau chiến thắng Điện Biên tháng 5 thì từ tháng 8, Bác Hồ cùng các cơ quan đầu não tập kết tại Đại Từ chuẩn bị tiếp quản Thủ đô và kiến quốc. Ngày 10-10-1954, từ trụ sở đồi Thanh Trúc xã Bản Ngoại, Bác viết lời kêu gọi cán bộ và nhân dân Thủ đô…

Ngày 12/10, Bác về Thủ đô sau 15 năm gắn bó với núi rừng Việt Bắc. Nơi Bác cùng cơ quan Phủ Chủ tịch sống với bà con dân tộc Tày, Nùng ở đồi Tỉn Keo, xóm Nà Lọm và bà con dân tộc Dao, bản Khuôn Tát… được đồng bào chở che, bảo vệ an toàn tuyệt đối năm xưa được chú ý đặc biệt.

Nơi "Bát cơm xẻ nửa chăn sui đắp cùng", chở che, bảo vệ an toàn tuyệt mật cho Bác và các đồng chí Trung ương như tiên đoán của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Cách mạng đã do Việt Bắc mà thành công thì kháng chiến sẽ do Việt Bắc mà thắng lợi" phải là điểm đi về tri ân của hậu thế.

Đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Bí thư Thành ủy Hà Nội chỉ đạo việc đầu tư;các đồng chí Nguyễn Quốc Triệu (Chủ tịch),Ngô Thị Thanh Hằng, Phó chủ tịch UBND TP. Hà Nội trực tiếp phối hợp với Thái Nguyên xây dựng Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh trên đỉnh đèo De (Nhân dân thành kính gọi là Đền thờ Bác Hồ). 

Công trình trị giá trên 17 tỷ đồng, khởi công đầu tháng 11/2004 trên diện tích 16.000m2, tọa lạc trên đỉnh núi có thế bát úp,áp lưng vào Núi Hồng hùng vĩ, cách lán Nà Lừa (Tân Trào) 3,5km. 

Tự hào với công trình di tích lịch sử tưởng niệm Bác Hồ

Công trình nằm trong quần thể di tích nơi Bác Hồ từng ở, làm việc tại Khuôn Tát với Nhà trưng bày bảo tàng ATK. Sau 6 tháng thi công, đúng kỷ niệm 115 năm Ngày sinh Bác Hồ kính yêu (19/5/2005), Thành ủy, Hội đồng Nhân dân, Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội và Tỉnh ủy, Hội đồng Nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên long trọng tổ chức lễ khánh thành Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh trên đỉnh đèo De trong niềm xúc động, thành kính và tự hào.

Nhà tưởng niệm Bác Hồ xây dựng trên ngọn đồi đỉnh Đèo De, thế tựa sơn bởi 3 ngọn núi mới tôn tạo, sau là dãy Núi Hồng hùng vĩ. Ba mặt có núi non che chở, thế phong thủy "Tả thanh long, hữu bạch hổ" đắc địa tuyệt vời. 

Từ cổng Đền nơi chân núi, bước 115 bậc (Ngụ ý ghi dấu kỷ niệm 115 sinh nhật Bác) tới nhà Tam quan. 

Leo tiếp 79 bậc (Ghi nhớ 79 mùa Xuân dương gian của Bác) rồi mới đến Nhà tưởng niệm với diện tích sàn 625m² gồm hai tầng, kiến trúc theo phong cách đền chùa truyền thống, mái lợp ngói đỏ. Chính điện, trên ban là Tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh bằng đồng nặng 4,2 tấn mạ vàng. Nơi cao nhất chính điện treo bức hoành phi "Đời đời nhớ ơn Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại", đối diện là bức đại tự "Hồ Chí Minh mặt trời sáng mãi".Bệ thờ được làm bằng gỗ gụ dài 5,09m, rộng 4,07m, cao 0,89m. Phía trên là hình búa liềm và ngôi sao vàng 5 cánh đắp nổi cạnh câu đối do nhà văn hóa, Giáo sư Vũ Khiêu soạn:Thâu hết tinh hoa kim cổ lại/Xây cao văn hiến nước non này và câu nói nổi tiếng của Bác:Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kế/Thành công, thành công, đại thành công

Hệ thống khuôn viên đường bao quanh như một đóa sen nở, những cánh sen là 79 cây vạn tuế. Những bờ hoa râm bụt lấy giống từ bờ hoa râm bụt cổ thụ Bác trồng trên đồi Tỉn Keo vào nặm1948.

Tháp chuông, tháp khánh 2 bên, mỗi khi khách đến, lầu chuông, lầu khánh vang rền, âm thanh vọng lại từ vách núi, trầm mặc, thiêng liêng khôn tả…

Từ 17 tỷ đầu tư xây dựng ban đầu, 20 năm qua, nơi này trải qua 4 lần mở rộng, tôn tạo, lần đầu tư gần đây nhất 30 tỷ đồng, nâng cấp to đẹp, khang trang hơn. Nguồn đầu tư đáng kể bằng xã hội hóa.Biết ơn Bác Hồ,nhiều người dân cung tiến xây dựng đền. Điển hình như doanh nhân, Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới Nguyễn Văn Thắng, Chủ tịch Hội đồng quản trị tập đoàn An Khánh cung tiến hơn 10 tỷ đồng…

Bao quanh Nhà tưởng niệm Bác Hồ là rừng cây bốn mùa tươi tốt do các thế hệ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các ngành,các cấp, các vùng, miền về chiến khu xưa, tới dâng hương và trồng cây lưu niệm

…Tôi về Đèo De trong những ngày nơi đây đang triển khai các hoạt động hướng về 135 năm sinh nhật Bác; 20 năm Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh - Danh nhân văn hóa thế giới, Anh hùng giải phóng dân tộc đi vào hoạt động. Đồng chí Nguyễn Mạnh Thường, Trưởng ban quản lý Khu di tích lịch sử-sinh thái ATK Định Hóa cho biết:

- Cùng với việc chỉnh trang các di tích, đặc biệt là Đền thờ Bác, Khu di tích cũng đang khẩn trương tổng hợp,đánh giá việc phục vụ khách dâng hương, tham quan, trải nghiệm suốt 2 thập kỷ đã qua. Con số hơn 4 triệu khách đã về đây tri ân công lao trời biển của Bác 20 năm qua mà ít có phàn nàn, chê trách là niềm tự hào lớn nhất với cơ quan. Trước mắt,chúng tôi chuẩn bị thật chu đáo việc đón khách nhân 135 năm sinh nhật Người vào tháng năm tới.

Thật là: Hai mươi năm ấy biết bao nhiêu tình!

Ghi chép của Hữu Minh - nguyên Ủy viên Thường vụ Hội Nhà báo Việt Nam, Trưởng ban Kiểm tra Hội Nhà báo Việt Nam.