Người di cư tạo ra gánh nặng về an ninh y tế cho khu vực ASEAN

Hội thảo thu hút hơn 160 lãnh đạo, chuyên gia và học giả trong và ngoài ngành Y tế đến từ các nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) tham gia theo hình thức trực tiếp và trực tuyến.

Tham dự hội thảo có Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế; Bà Angela Pratt, Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam; Bà Pauline Tamesis, Điều phối viên thường trú Liên Hợp Quốc tại Việt Nam; Bà Park Mihyung, Trưởng Phái đoàn IOM tại Việt Nam.

Chăm sóc sức khỏe người di cư, tạo nên cộng đồng khỏe mạnh

Tại hội thảo, Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết: Di cư là sự tất yếu và là động lực cho sự phát triển kinh tế xã hội, giao lưu văn hóa giữa các quốc gia, dân tộc trên thế giới. Di cư mang đến những lợi thế và cả những thách thức cho nơi đi và nơi đến. Ngoài ra, người di cư là nhóm dân số dễ bị tổn thương.

Sức khỏe người di cư là một trong những trọng tâm ưu tiên y tế của các quốc gia, vùng lãnh thổ. Cộng đồng ASEAN có quy mô dân số lớn thứ 3 thế giới và là một trong những khu vực năng động trên thế giới. ASEAN là một trong những điểm đến và đi của di cư quốc tế.

Việt Nam hiện có hơn 100 triệu dân, đứng thứ 15 thế giới, thứ 8 châu Á và thứ 3 cộng đồng ASEAN. Việt Nam đang ở thời kỳ cơ cấu dân số vàng với 67,6 triệu người trong độ tuổi lao động, chiếm khoảng 67% tổng dân số. Việt Nam không chỉ là nước xuất cư mà còn là một trong những điểm đến mới nổi của di cư quốc tế, nhất là trong bối cảnh hội nhập và toàn cầu hóa hiện nay.

Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn quan tâm, đầu tư, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe người di cư. Nhiều chính sách, chương trình về sức khỏe người di cư đã được ban hành, thực hiện, nhằm bảo đảm bình đẳng về quyền và nghĩa vụ trong thụ hưởng các dịch vụ y tế. “Hội thảo quốc tế về di cư và sức khỏe người di cư ASEAN là cơ hội tốt cho các quốc gia thành viên ASEAN cùng nhận diện thực trạng và xu hướng di cư trong khu vực và thế giới, cũng như tác động của nó đối với sự phát triển kinh tế-xã hội.

Chúng ta cần chia sẻ các bài học kinh nghiệm, sáng kiến và các mô hình chính sách của khu vực nhằm tăng cường hợp tác giữa các nước ASEAN, cũng như giữa ASEAN với các đối tác nhằm thúc đẩy và nâng cao sức khỏe của người di cư”, Thứ trưởng phát biểu.

Theo bà Park Mihyung, Trưởng Phái đoàn di cư quốc tế tại Việt Nam: Trong một thế giới năng động với nhu cầu di chuyển ngày càng cao của con người, sự hợp tác và quan hệ đối tác trong khu vực là những yếu tố quan trọng để nâng cao sức khỏe, cuộc sống khỏe mạnh cho người di cư.

Những người di cư khỏe mạnh sẽ góp phần tạo dựng nên những cộng đồng khỏe mạnh. “IOM và các quốc gia thành viên ASEAN đang có bước phát triển tích cực trong việc thúc đẩy các chương trình hành động về sức khỏe của người di cư phù hợp với các mục tiêu của thỏa thuận toàn cầu về di cư hợp pháp, an toàn và trật tự (GCM).

Đây là thỏa thuận liên chính phủ đầu tiên tập trung và xuyên suốt về vấn đề sức khỏe, trong đó có một số mục tiêu đề cập đến việc tiếp cận các dịch vụ y tế và chăm sóc sức khỏe. Thông qua việc thực hiện GCM, các mục tiêu phát triển bền vững và các nghị quyết của Đại hội đồng Y tế thế giới, chúng ta có thể triển khai những hoạt động quan trọng để nâng cao sức khỏe của người di cư, thúc đẩy quan hệ đối tác liên ngành và phát triển các chính sách dựa trên cơ sở dữ liệu trong ASEAN”, bà Park Mihyung chia sẻ thêm.

Khu vực ASEAN có số lượng người di cư quốc tế cao nhất ở châu Á

Thông tin từ các báo cáo tại hội thảo cho biết: Khu vực ASEAN từ lâu đã là điểm xuất phát, điểm trung chuyển hoặc điểm đến của người di cư và gia đình của họ. Người di cư gốc châu Á có số lượng lớn (khoảng 106 triệu người), trong đó tổng số người di cư quốc tế cư trú ở châu Á là 60% (khoảng 80 triệu người).

Khu vực ASEAN là khu vực có số lượng người di cư quốc tế cao nhất ở châu Á, chỉ sau Ấn Độ và Trung Quốc. Trong 30 năm qua, tỉ lệ di cư quốc tế trong khu vực ASEAN gia tăng đáng kể và người di cư đa dạng về giới tính, độ tuổi, khả năng, khuynh hướng tình dục và sắc tộc, di cư vì nhiều lý do khác nhau.

Trên thực tế, di cư đã tạo ra những gánh nặng phức tạp về an ninh y tế cho khu vực ASEAN, trong đó có thể kể tới những rủi ro về bệnh truyền nhiễm, tổn thương và tai nạn nghề nghiệp, sức khỏe tâm thần, các bệnh không lây nhiễm (như tim mạch và tiểu đường), các vấn đề sức khỏe bà mẹ và trẻ em.

Các bệnh truyền nhiễm như HIV/AIDS, bệnh lao, bệnh sốt rét vẫn là những thách thức đối với các quốc gia thành viên ASEAN. Một số quốc gia trong khu vực ghi nhận tỉ lệ cao nhất về mắc bệnh lao, HIV và sốt rét. Philippines, Myanmar, Indonesia, Thái Lan và Việt Nam nằm trong nhóm 30 quốc gia có tỷ lệ mắc bệnh lao cao nhất thế giới. Hiện nay, khu vực ASEAN có sự không đồng nhất về cung cấp dịch vụ y tế. Chi phí y tế dao động từ mức thấp nhất (ở Brunei) đến cao nhất (ở Campuchia).

Đạt được bảo hiểm y tế toàn dân (UHC) là một mục tiêu đầy thách thức ngay cả cho các công dân của các quốc gia thành viên và càng khó khăn hơn đối với người di cư. Các nghiên cứu gần đây của Tổ chức di cư quốc tế thực hiện tại khu vực đã xác định những rào cản mà người di cư xuyên biên giới gặp phải khi tiếp cận các dịch vụ y tế, bao gồm: rào cản về ngôn ngữ, phân biệt đối xử, hạn chế về tài chính, thiếu bảo hiểm y tế xuyên biên giới và thiếu cơ chế chuyển tuyến xuyên quốc gia khi người di cư cần được chữa trị. Người di cư thậm chí dễ bị tổn thương hơn trong thời kỳ đại dịch do không được tiếp cận đầy đủ các dịch vụ y tế và chăm sóc sức khỏe cần thiết, mà điều đó thể hiện rõ hơn cả khi chúng ta trải qua thời kỳ đại dịch COVID-19.

Tại hội thảo, các đại biểu kêu gọi tăng cường tổng hòa các hoạt động hợp tác để cải thiện khả năng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người di cư.