Ngôi trường giữa sa mạc gần 50 độ C ở Ấn Độ vẫn mát mẻ quanh năm

Ngôi trường giữa sa mạc có khả năng tự làm mát không cần điều hoà 

Tại thị trấn Jaisalmer, nằm giữa vùng sa mạc Thar, phía bắc Ấn Độ, còn được gọi là "Thành phố Vàng" nhờ dãy kiến trúc bằng đá sa thạch màu vàng, nhiệt độ có thể lên tới xấp xỉ 120 độ F (49 độ C) vào cao điểm mùa hè.

Ở đây, các tòa nhà từ lâu đã được thiết kế để thích ứng với sức nóng. Truyền thống này cũng được kiến trúc sư người Mỹ Diana Kellogg áp dụng khi xây dựng Trường nữ sinh Rajkumari Ratnavati.

Được ủy quyền bởi CITTA - một tổ chức phi lợi nhuận Mỹ chuyên hỗ trợ kinh tế và giáo dục cho phụ nữ ở vùng sâu vùng xa, Trường nữ sinh Rajkumari Ratnavati được xây dựng nhằm trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái ở khu vực có tỷ lệ phụ nữ biết đọc và viết thấp nhất ở Ấn Độ.

Ngôi trường nằm trong dự án kiến trúc gồm ba phần, bao gồm trường học, trung tâm hợp tác của phụ nữ và không gian triển lãm.

Theo kiến trúc sư Kellogg, Rajkumari Ratnavati khánh thành vào tháng 11/2021, điểm độc đáo trong kiến trúc của trường là nó được xây hoàn toàn bằng đá sa thạch thân thiện với môi trường và có khả năng tự làm mát tuyệt diệu. Hiện trường có 120 nữ sinh đang theo học.

Theo kiến trúc sư Kellogg, việc thiết kế một không gian học tập thoải mái giữa trung tâm sa mạc Thar, nơi biến đổi khí hậu đang khiến hạn hán kéo dài và dữ dội hơn là một thách thức lớn.

Kellogg - người thường thiết kế các dự án nhà ở cao cấp cho biết, việc xây dựng Trường nữ sinh Rajkumari Ratnavati được thúc đẩy bởi chuyến đi tới Jaisalmer vào năm 2014. 

Khi đó, bà Kellogg đã muốn có một tòa nhà tượng trưng cho niềm hy vọng và khả năng phục hồi của sa mạc bằng cách kết hợp các khía cạnh của kiến trúc Jaisalmer truyền thống với thiết kế hiện đại.

"Nhiều phương pháp làm mát không gian đã được sử dụng trong nhiều thế kỷ. Những gì tôi đã làm là kết hợp chúng lại với nhau thành một tổ hợp có hiệu quả" , bà Kellogg nói, đồng thời cho biết thêm rằng nhiệt độ trong nhà ở trường thấp hơn khoảng 1-7 độ C so với nhiệt độ ngoài trời.

Về cấu trúc, bà Kellogg đã chọn sử dụng đá sa thạch có nguồn gốc địa phương - một loại vật liệu có khả năng chống chọi với khí hậu từ lâu đã được sử dụng cho các tòa nhà trong khu vực, bao gồm cả Pháo đài Jaisalmer (di sản thế giới được UNESCO công nhận). 

"Đá sa thạch được sử dụng rất nhiều trong khu vực này. Giá cả của vật liệu này rất hợp lý và những người thợ thi công đá thì cực kỳ tài năng với kỹ năng như một nhà ảo thuật. Ngoài ra, điểm đặc biệt của đá sa thạch là khả năng giữ nhiệt tuyệt vời và giữ mát vào ban đêm", bà Kellogg cho biết.

Trong số các kỹ thuật truyền thống được sử dụng, kiến trúc sư Kellogg đã kết hợp lót các bức tường bên trong bằng thạch cao vôi, một vật liệu xốp có khả năng làm mát tự nhiên giúp giải phóng hơi ẩm bị tích tụ lại do độ ẩm cao.

Lấy cảm hứng từ các tòa nhà khác ở Jaisalmer, bà Kellogg cũng lắp đặt một bức tường jali, một lưới đá sa thạch giúp đẩy nhanh tốc độ gió, từ đó làm mát không gian sân trường, đồng thời cung cấp nhiều bóng râm.

Bên cạnh đó, thiết kế trần nhà và cửa sổ ở vị trí cao cũng giúp giải phóng nhiệt tăng cao trong các lớp học. Trong khi mái che của trường được tích hợp các tấm pin năng lượng mặt trời không chỉ giúp cung cấp bóng mát mà còn chuyển hóa năng lượng sạch.

Nhìn từ trên cao, cấu trúc tổng thể của Trường nữ sinh Rajkumari Ratnavati có hình elip. Lý giải về thiết kế đặc biệt này, kiến trúc sư Kellogg nói rằng, cấu trúc này sẽ tăng khả năng thu và lưu thông không khí mát mẻ, đồng thời nó cũng mang ý nghĩa biểu tượng của sự nữ tính, phù hợp với đặc điểm của dự án.

Bà Kellogg thừa nhận, mặc dù về nguyên tắc, nhiều kỹ thuật làm mát được sử dụng tại trường có thể được áp dụng ở những nơi khác, nhưng tính hiệu quả và tính bền vững của chúng sẽ khác nhau tùy theo địa điểm. Ví dụ, các hướng gió đặc biệt và các loại đá sa thạch khác nhau sẽ điều chỉnh nhiệt độ khác nhau.

Toà nhà không lắp đặt bất cứ hệ thống điều hòa không khí nào, không chỉ vì tác động đến môi trường mà còn bởi nó chưa phổ biến trong khu vực này. Thay vào đó, bằng cách áp dụng các cơ chế làm mát truyền thống và tự nhiên, bà Kellogg tin rằng, học sinh sẽ có được cảm giác thoải mái với môi trường xung quanh, từ đó khiến họ trở nên tự tin hơn.

"Tôi đã tận mắt chứng kiến điều này trong 3-4 tháng qua. Sự thay đổi ở các cô gái, từ khá nhút nhát trở nên rạng rỡ vui vẻ hơn. Họ chăm chỉ học tập và sẵn sàng tiếp thu bất kỳ loại kiến thức nào được giáo viên cung cấp", kiến trúc sư Kellogg nói.