Nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha

Hồng Ngọc
20:24 - 24/04/2023
Công dân & Khuyến học trên

Ngày 24/4/2023, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) đã ban hành công văn về tăng cường truyền thông về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha.

Tỉ lệ hút thuốc lá điện tử gia tăng trong nhóm tuổi học sinh

Theo Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, hiện nay việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang có xu hướng gia tăng nhanh chóng đặc biệt trong đối tượng học sinh.

Qua phản ánh của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, cơ sở giáo dục và phương tiện thông tin đại chúng, có thể thấy nhiều trường hợp các em học sinh phải cấp cứu vì bị ngộ độc nicotine và các dung dịch có trong các sản phẩm này. Các sản phẩm này hiện nay chưa được phép nhập khẩu, kinh doanh và lưu hành hợp pháp tại Việt Nam.

Nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá điện tử,  thuốc lá nung nóng, shisha - Ảnh 1.

Các loại thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá điện tử, nung nóng, shisha tiềm ẩn nguy cơ phát sinh các tệ nạn xã hội, ảnh hưởng đến sức khỏe thanh thiếu niên, an ninh trật tự xã hội nghiêm trọng. Ảnh: Pixabay

Cục Quản lý Khám, chữa bệnh cảnh báo, thuốc lá điện tử, nung nóng, bên cạnh các tác hại giống như thuốc lá điếu thông thường, còn tiềm ẩn nguy cơ phát sinh các tệ nạn xã hội, nhất là sử dụng ma túy và các chất gây nghiện khác, ảnh hưởng xấu tới sức khỏe và lối sống của thanh thiếu niên. Đồng thời, các loại thuốc lá thế hệ mới cũng gây ra các tác hại trước mắt và lâu dài về sức khỏe, kinh tế, xã hội.

Theo thông tin từ Bộ Y tế, tỉ lệ sử dụng thuốc lá ở học sinh nhóm tuổi 13-15 tuổi tăng từ 0,2% năm 2014 lên 0,8% năm 2022. Bên cạnh đó, tình hình sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trong giới trẻ đang có xu hướng gia tăng.

Theo đó, tỉ lệ hút thuốc lá điện tử trên 15 tuổi tăng từ 0,2% năm 2015 lên 3,6% năm 2020, đặc biệt tập trung ở nhóm tuổi 15-24 tuổi với tỉ lệ là 7,3%. Ở nhóm tuổi học sinh từ 13-15 tuổi, tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử là 3,5%, trong đó học sinh nam là 4,3%, học sinh nữ là 2,8%.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng có chứa nicotine và khoảng 15.500 loại hương liệu được sử dụng. Trong số đó rất nhiều loại hương liệu độc hại, gây ảnh hưởng đến sức khoẻ, có thể gây cháy nổ và pha trộn các chất khác vào dung dịch (ma túy, cần sa).

WHO khuyến cáo, thuốc lá điện tử nguy hại hơn thuốc lá truyền thống. Nó có thể gây tác động sớm đối với sức khỏe của cộng đồng. Ngoài ra, thuốc lá điện tử cũng không có công dụng cai nghiện thuốc lá điếu thông thường.

Tăng cường truyền thông về tác hại của thuốc lá

Để kịp thời ngăn ngừa việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thời gian qua, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá - Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, các tổ chức quốc tế, cơ quan truyền thông và các đơn vị liên quan triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền về tác hại của các sản phẩm này.

Nhằm tiếp tục tăng cường truyền thông ngăn ngừa việc sử dụng thuốc lá nói chung và các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới nói riêng, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh đề nghị sở y tế các tỉnh, thành phố thực hiện một số nội dung sau:

Thường xuyên tuyên truyền về tác hại của thuốc lá điếu thông thường, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và kịp thời có các quy định để ngăn ngừa việc sử dụng các sản phẩm này tại các cơ quan, công sở và đặc biệt là tại các cơ sở giáo dục đào tạo. Tăng cường hoạt động kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp mua, bán, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, shisha.

Phổ biến thông tin về tác hại thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tới công chức, viên chức, người lao động tại cơ quan, đơn vị, người dân trên địa bàn. Lồng ghép tuyên truyền tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trong các cuộc họp, hội thảo, hội nghị, sự kiện của cơ quan, đơn vị, cộng đồng.

Tăng cường phối hợp với các sở giáo dục và đào tạo để cung cấp thông tin, và phổ biến rộng rãi về tác hại của các sản phẩm thuốc lá mới cho học sinh, sinh viên, cán bộ, giáo viên tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn quản lý.

Chỉ đạo các cơ sở y tế trên địa bàn tích cực cung cấp các thông tin về tác hại của các sản phẩm thuốc lá mới tới người bệnh, người nhà người bệnh và người dân trong cộng đồng.

Thuốc lá điện tử là các sản phẩm cung cấp nicotine điện tử, có cấu tạo bao gồm bộ phận pin, sạc, bộ phận gia nhiệt, dẫn dòng khí; bộ phận chứa ống đựng dung dịch điện tử. Dung dịch này thường chứa nicotine, chất tạo hương, propylene glycol và glycerin thực vật.

Thuốc lá nung nóng có đặc tính là làm nóng thuốc lá ở nhiệt độ đủ cao để sinh ra các hạt khói cho người hút thuốc hít vào qua một hệ thống điện tử. Bản chất các sản phẩm này cũng chính là thuốc lá vì vậy chắc chắn gây nghiện như thuốc lá vì có chứa nicotine và gây hại đối với sức khỏe do có nhiều hóa chất độc hại khác tương tự như trong thuốc lá truyền thống.

Shisha (còn gọi là thuốc lào Ả Rập) là một loại thuốc hút có xuất xứ từ Ả Rập từ hơn 400 năm trước. Shisha được hút qua dụng cụ chứa nước giống như hút thuốc lào ở Việt Nam, gồm sợi thuốc lá trộn với mật ong và các loại hương liệu. Chính vì được “lọc” qua nước nên nhiều người lầm tưởng shisha ít gây tác hại, tuy nhiên nó cũng chứa nicotine. Với thời gian hút thường kéo dài, shisha thậm chí còn đưa lượng nicotine vào phổi người dùng gấp nhiều lần so với hút thuốc lá thông thường.