Miễn thi vào trung học phổ thông, Trung Quốc thí điểm mô hình giáo dục mới

09:10 - 29/10/2025

Thành phố Thành Đô, Trung Quốc thí điểm đào tạo chương trình học 6 năm từ trung học cơ sở đến trung học phổ thông hoặc 12 năm từ tiểu học lên trung học phổ thông. Những thí sinh này sẽ không phải trải qua kỳ thi tuyển sinh trung học phổ thông.

Miễn thi vào trung học phổ thông, Trung Quốc thí điểm mô hình giáo dục mới - Ảnh 1. — Học sinh ôn thi vào trung học phổ thông. Ảnh: Cnimaging

Kỳ thi trung học phổ thông được thay thế bằng mô hình "lớp giáo dục tích hợp"

Tại Trung Quốc, kỳ thi tuyển sinh trung học phổ thông (zhongkao) được xem là một trong những kỳ thi khắc nghiệt nhất trong hệ thống giáo dục nước này.

Trước áp lực thi cử, từ đầu tháng 10/2025 thành phố Thành Đô triển khai mô hình thí điểm miễn thi vào trung học phổ thông tại 8 trường công lập và tư thục, bắt đầu từ đầu năm học. Các trường tham gia sẽ đào tạo chương trình học 6 năm từ trung học cơ sở đến trung học phổ thông hoặc 12 năm từ tiểu học lên trung học phổ thông.

Để thực hiện thí điểm này, mỗi trường chọn 2 nhóm học sinh, tối đa 45 em mỗi nhóm, thông qua hình thức đăng ký tự nguyện và bốc thăm. Những lớp này được gọi là "lớp giáo dục tích hợp" với chương trình học liên thông giữa 2 bậc học, không bị chia cắt bởi kỳ thi trung học phổ thông.

Chia sẻ từ chính quyền địa phương, chương trình nhằm "thu hẹp khoảng cách giữa các giai đoạn học tập và giảm bớt áp lực thi cử". Đây là vấn đề đã gây lo lắng cho hàng triệu gia đình Trung Quốc trong nhiều năm. Kỳ thi zhongkao được xem là cột mốc quan trọng, quyết định học sinh có đủ điều kiện vào trung học phổ thông hay chuyển sang học nghề. Tỷ lệ trúng tuyển trung học phổ thông trên toàn quốc chỉ khoảng 60%, khiến áp lực thi cử trở nên gay gắt.

Đối với nhiều phụ huynh, chương trình mới là một tia hy vọng. Một phụ huynh ở Thành Đô chia sẻ: "Ưu điểm lớn nhất là con tôi được học liên thông, không phải chịu gánh nặng thi cử và không lo bị phân luồng vào trường nghề. Tôi hi vọng mô hình này sẽ được nhân rộng".

Thử nghiệm hướng đi mới này, từ năm 2022, Bắc Kinh đã bắt đầu tuyển sinh trung học phổ thông theo nhiều hình thức, cho phép học sinh có điểm tích lũy từ mức "B" trở lên được nộp hồ sơ trực tiếp qua phỏng vấn. Một số trường khác áp dụng mô hình liên thông từ trung học cơ sở lên trung học phổ thông mà không cần thi, dù quy mô vẫn còn nhỏ và chủ yếu ở các trường ít cạnh tranh hơn.

Dù được hoan nghênh vì giúp giảm bớt áp lực học đường, mô hình "miễn thi" cũng khiến nhiều chuyên gia lo ngại về tính công bằng và chất lượng giáo dục.

Theo ông Xiong Bingqi, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Giáo dục Thế kỷ 21, gốc rễ của vấn đề nằm ở sự phân tầng giữa các trường trung học phổ thông. Hệ thống trường trung học phân cấp còn tồn tại, áp lực thi cử và nỗi lo bị phân luồng vẫn sẽ đè nặng lên học sinh và phụ huynh. Giải pháp lâu dài là tiến tới xóa bỏ dần hệ thống trường trung học theo thứ hạng, hướng tới một nền giáo dục bình đẳng hơn.