Miễn phí bữa ăn bán trú cho trẻ mầm non vùng khó khăn xóa bỏ việc mất công bằng trong tiếp cận giáo dục

Tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, một quyết sách mang tính lịch sử trong lĩnh vực giáo dục đã được thông qua: Miễn học phí cho trẻ mầm non và học sinh phổ thông (từ lớp 1 đến lớp 12) đang theo học tại các cơ sở giáo dục công lập trên cả nước, bắt đầu từ năm học 2025-2026. Đối với học sinh tại các cơ sở giáo dục dân lập, tư thục, ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ mức học phí theo quy định.

Thống kê, với quy mô hơn 23,2 triệu học sinh, ước tính tổng kinh phí cần để thực hiện chính sách này lên tới 30.600 tỷ đồng mỗi năm, được ngân sách Trung ương và địa phương phân bổ theo quy định. Chính sách không chỉ mang lại lợi ích kinh tế thiết thực, mà còn thể hiện rõ chủ trương ưu tiên giáo dục là "quốc sách hàng đầu" trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Đối với giáo dục mầm non, báo cáo tại tờ trình của Chính phủ tại Phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (17/4/2025), hàng năm, có trên 5,1 triệu trẻ mầm non (trong đó có: 4.556.771 trẻ em trong độ tuổi mẫu giáo từ 3-5 tuổi) được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục tại 15.256 trường mầm non và 17.444 cơ sở giáo dục mầm non độc lập; tỉ lệ huy động trẻ em nhà trẻ đạt 34,6%, tỉ lệ huy động trẻ em mẫu giáo đạt 93,6%.

Trong khi đó, giáo dục mầm non vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức lớn như: Còn một số lượng khá lớn trẻ em mẫu giáo từ 3-4 tuổi (chủ yếu là trẻ em ở vùng khó khăn, trẻ em đối tượng yếu thế) chưa được tiếp cận với giáo dục mầm non, tạo ra sự mất công bằng trong tiếp cận giáo dục.

Các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục mầm non còn nghèo nàn. Chính sách hiện hành dành cho trẻ em mầm non, giáo viên, cơ sở giáo dục, cơ chế, chính sách đầu tư, xã hội hóa giáo dục còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục mầm non.

Ngày 20/10/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 277/2025/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Nghị quyết số 218/2025/QH15 của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi. Một điểm đáng chú ý, thu hút sự quan tâm, đồng tình lớn của dư luận nằm ở việc nghị định quy định hai chính sách hỗ trợ trực tiếp cho trẻ em mầm non gồm hỗ trợ ăn trưa và hỗ trợ chi phí học tập.

Theo Nghị định số 277/2025/NĐ-CP, đối tượng được hưởng hỗ trợ ăn trưa là trẻ em từ 3 đến 5 tuổi thường trú tại xã, thôn đặc biệt khó khăn đang học tại cơ sở giáo dục mầm non công lập hoặc cơ sở thuộc lực lượng vũ trang; trẻ không có nguồn nuôi dưỡng; trẻ thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo; trẻ là con liệt sĩ, con Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, con thương binh, bệnh binh, đối tượng chính sách và trẻ khuyết tật học hòa nhập. Mức hỗ trợ là 360.000 đồng mỗi tháng, được hưởng tối đa 9 tháng trong một năm học.

Chính sách hỗ trợ chi phí học tập quy định, đối tượng thụ hưởng gồm trẻ em thuộc nhóm được hỗ trợ ăn trưa và trẻ học tại các cơ sở giáo dục mầm non dân lập, tư thục có cha mẹ hoặc người chăm sóc là công nhân, người lao động đang làm việc tại khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất có hợp đồng lao động hợp pháp. Mỗi trẻ được hỗ trợ 150.000 đồng/tháng và được hưởng không quá 9 tháng/năm học.

Nghị định số 277/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ đầu tháng 12/2025 đã thực sự mang thêm cơ hội được đến trường của trẻ em vùng khó khăn, trẻ em thiệt thòi. Cùng với chính sách miễn học phí, việc có được bước ăn miễn phí không những tiếp thêm động lực để trẻ đến trường mà với việc hỗ trợ bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng theo quy định, trẻ được chăm lo hơn đến sức khỏe, sự phát triển về thể chất.

Hai chính sách lớn và nhân văn này không chỉ giúp giảm gánh nặng tài chính cho hàng triệu gia đình, mà còn mở rộng cơ hội tiếp cận giáo dục công bằng, chất lượng cho học sinh ngay từ bậc mầm non. Có chính sách miễn học phí, có thêm được bữa ăn trưa miễn phí, trẻ em có thêm cơ hội được đến trường.

Chính sách góp phần thiết thực thực hiện lộ trình phổ cập giáo dục mầm non 2 giai đoạn. Đến năm 2028, có từ 50% số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trở lên đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi. Đến năm 2030, 100% tỉnh, thành phố đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho độ tuổi từ 3 đến 5 tuổi; đồng thời phấn đấu 100% cơ sở giáo dục mầm non công lập và các cơ sở thuộc lực lượng vũ trang tại vùng khó khăn, miền núi, hải đảo, biên giới, khu công nghiệp, khu đông dân cư có đủ trường lớp, phòng học kiên cố, phòng chức năng, thư viện, đồ chơi ngoài trời, thiết bị dạy học, bếp ăn, nhà vệ sinh và công trình nước sạch theo quy định.

Hiện tại Hà Nội, học sinh tiểu học ngoài hưởng chính sách học phí còn được hỗ trợ bữa ăn bán trú từ ngân sách nhà nước. Mức hỗ trợ được phân thành hai nhóm là 30.000 đồng/ngày đối với học sinh tại 23 xã miền núi và bãi giữa sông Hồng; 20.000 đồng/ngày đối với học sinh tại các khu vực còn lại. Thời gian hỗ trợ là 9 tháng học thực tế trong năm.

Chính sách miễn học phí cho trẻ mầm non, đặc biệt là miễn phí bữa ăn bán trú cho trẻ mầm non vùng khó khăn, trẻ em yếu thế đã và đang được thực hiện sẽ tạo những nền tảng ban đầu, bền vững để tiến tới hoàn thành những mục tiêu lớn về giáo dục như Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.