Lãi suất tăng, người dân vẫn không mặn mà gửi tiền tiết kiệm

Theo dữ liệu tiền gửi của khách hàng tại hệ thống tổ chức tín dụng đến hết tháng 4 năm nay, vừa được Ngân hàng Nhà nước cập nhật, tại ngày 30/4, tiền gửi tại các ngân hàng đạt hơn 11,3 triệu tỉ đồng, giảm 11.849 tỉ đồng so với cuối tháng 3. Nguyên nhân chủ yếu do tiền gửi của các tổ chức kinh tế sụt giảm tới hơn 69.000 tỉ đồng trong tháng 4. Ngược lại, lượng tiền gửi cá nhân vẫn tăng hơn 57.500 tỉ đồng trong cùng kỳ, lên hơn 5,5 triệu tỉ đồng.

Bên cạnh đó, so với cuối năm 2021, lượng tiền gửi của tổ chức kinh tế và dân cư đều lần lượt có tăng trưởng ở mức 2,66% và 4,37%.

Tuy nhiên, lượng tiền gửi của khách hàng nhìn chung đang có dấu hiệu tăng trưởng chậm lại. Trong 3 tháng đầu năm, dù có yếu tố mùa vụ là Tết Nguyên đán, nhưng tiền gửi vẫn tăng bình quân hơn 130 nghìn tỉ đồng hàng tháng.

Số liệu được Tổng cục Thống kê công bố gần đây cũng cho thấy, đến ngày 20/6, huy động vốn của các tổ chức tín dụng mới tăng 3,97%, trong khi đến hết tháng 4 đã tăng khoảng 3,5%.

Ngoài ra, mặc dù huy động vốn tăng nhanh hơn so với cùng kỳ năm ngoái khi con số này ở năm 2021 là 3,13%, nhưng con số này vẫn chậm hơn so với tăng trưởng tín dụng là 8,51%. Sự chênh lệch này đã tạo áp lực đáng kể lên mặt bằng lãi suất huy động trong thời gian qua.

Nguyên nhân của tình trạng sụt giảm lượng tiền gửi trên được cho là do doanh nghiệp rút tiền về để đầu tư, sản xuất kinh doanh, bắt kịp đà phục hồi của kinh tế khi bước vào giai đoạn bình thường mới.

Bên cạnh đó, theo Chứng khoán VNDirect, dường như khách hàng cá nhân vẫn không mấy mặn mà với việc gửi tiết kiệm và đang tìm đến các kênh đầu tư có lợi suất cao hơn như trái phiếu doanh nghiệp, chứng khoán, bất động sản.

Trước tình hình này, các ngân hàng đã tham gia vào cuộc đua tăng lãi suất huy động. Nhìn chung, lãi suất tại nhóm ngân hàng quy mô nhỏ đã tiến sát đến mốc 7%/năm, còn nhóm ngân hàng tư nhân quy mô lớn tiến đến mốc 6%/năm, trong khi nhóm ngân hàng quốc doanh xoay quanh mức 5,5-5,6%/năm.

Mới đây, sự tham gia của hai ngân hàng quốc doanh là BIDV, Agribank vào cuộc đua này cũng đã chứng tỏ việc tăng lãi suất đang diễn ra trên diện rộng, chứ không chỉ còn là cục bộ.

Tuy nhiên, dường như động thái trên vẫn không đủ mạnh để thu hút dòng tiền. 

Ngoài ra, đáng chú ý, từ đầu năm đến nay, tăng trưởng tiền gửi của khách hàng cá nhân tại ngân hàng chủ yếu nhờ tăng trưởng ở loại hình tiền gửi không kỳ hạn với lãi suất chỉ quanh 0,1%/năm. Điều này cho thấy người dân dường như không tính gửi tiết kiệm để lấy kiếm lời, dù lãi suất tăng thời gian qua. 

Bên cạnh đó, tiền gửi không kỳ hạn tại các ngân hàng tăng trưởng một phần do sự bùng nổ của các công nghệ thanh toán. 

Theo VnDirect, trong quý III/2022, đà tăng lãi suất huy động sẽ chững lại do nhu cầu huy động vốn thấp khi nhiều ngân hàng đã tạm hết dư địa để tăng trưởng tín dụng. Tuy nhiên, đà tăng lãi suất có thể sẽ lại trở lại vào quý IV/2022 sau khi Ngân hàng Nhà nước nâng hạn mức tín dụng cho các ngân hàng. Lãi suất huy động có thể tiếp tục tăng thêm 30-50 điểm cơ bản trong 6 tháng cuối năm 2022.

Dự báo lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng có thể tăng lên mức khoảng 5,9-6,1%/năm (bình quân) vào cuối năm 2022, mức này vẫn thấp hơn so với mặt bằng trước đại dịch là khoảng 7%/năm.