Đọc "Tội ác và sự trừng phạt" của đại văn hào Dostoevski- bản dịch mới từ nguyên tác tiếng Nga

Trong số các tượng đài văn chương của nhân loại, các nhà văn Nga luôn chiếm những vị trí quan trọng nhất, và trong số các nhà văn Nga ấy thì Dostoevsky là một thiên tài đặc biệt, tạo ảnh hưởng sâu rộng lên văn chương và tư tưởng của nhiều nhà văn khác.

Einstein tuyên bố rằng Dostoevsky dạy cho ông nhiều hơn các nhà khoa học khác. Thậm chí Freud và Nietzsche còn coi ông như thầy.

Thực ra nếu đọc kỹ Dostoevsky sẽ thấy các vĩ nhân ấy nói không ngoa. Văn chương Dostoevsky cũng có ảnh hưởng lớn đến nhiều tác phẩm khác.

"Tội ác và sự trừng phạt" là tác phẩm trung tâm, quan trọng nhất của Dostoevsky. Và lần đầu tiên nó được dịch sang tiếng Việt từ bản gốc tiếng Nga.

Ngày nay có lẽ ít người đủ thời gian và "lòng can đảm" để đọc đến cùng những tác phẩm văn chương quá dày và quá khó đọc như cuốn sách này. Thậm chí cần đọc nó không chỉ một lần mà còn phải đọc liên tục, đọc nhiều lần – một thử thách không dễ vượt qua. Trước đây đã có các nhà nghiên cứu nói rằng có những tác phẩm nghệ thuật làm thay đổi nhân sinh quan, thế giới quan và nhờ đó mà đổi hướng dòng đời khán giả của nó. "Tội ác và Sự trừng phạt" là một tác phẩm như vậy, nếu bạn dành thời gian và năng lượng quý giá của mình để đọc kỹ nó và nhờ vậy mà nhập vào được dòng tư duy của Dostoevsky – được đánh giá là một trong những nhà tư tưởng lớn của nhân loại, có thể bạn sẽ thay đổi được chính mình, thấu suốt được những điều mà từ trước đến nay vẫn mơ hồ luẩn quẩn trong tiềm thức, và bạn sẽ nhìn nhận vạn sự dưới một ánh sáng khác.

"Tội ác và Sự trừng phạt" là một cuốn sách tương đối lớn. Bản gốc tiếng Nga bao gồm khoảng 170 ngàn từ; 900 ngàn ký tự (không kể khoảng trống); 1,07 triệu ký tự kể cả khoảng trống. Bản dịch tiếng Việt của dịch giả Thiên Lương, theo dữ liệu từ facebook của ông, bao gồm khoảng 250 ngàn từ; 880 ngàn ký tự (không kể khoảng trống); 1,13 triệu ký tự kể cả khoảng trống. Thực ra khoảng trống cũng là một ký tự đặc biệt trong văn bản, giống như số không (0).

Các tác phẩm văn chương lớn cần được dịch từ ngôn ngữ gốc mới có thể tải tương đối tư tưởng và phương pháp nghệ thuật của tác giả. Thường thì mỗi lần dịch là một lần làm "khác đi" hoặc vơi đi "trọng lực", tạo ra khoảng trống của  tác phẩm, nhất là lại dịch qua thứ tiếng khác, nghĩa là qua 2 lần dịch, chính vì vậy mà gần đây nhiều tác phẩm đã được dịch lại từ nguyên gốc cho bớt cách trở hơn. Riêng với văn học Nga, một khoảng trống lớn đã hình thành sau nhiều năm khi không ai dịch từ ngôn ngữ này, mặc dù đã có nhiều chục năm, văn chương Nga chiếm vị trí nổi bật trên kệ sách và trong văn đàn Việt Nam.

Với bản dịch "Tội ác và sự trừng phạt" mới (dịch thẳng từ nguyên bản tiếng Nga) của Thiên Lương, mong rằng nhiều kiệt tác khác của Dostoevsky nói riêng và các văn hào Nga khác nói chung sẽ được tái sinh và giành được vị trí xứng đáng trong độc giả Việt Nam.