Đề thi học sinh giỏi Ngữ văn: Có phải mọi tiến bộ đều tuỳ thuộc vào người vô lí không?

Sở Giáo dục và Đào tạo Thừa Thiên Huế vừa tổ chức kì thi chọn học sinh giỏi lớp 12 trung học phổ thông cấp tỉnh. Trong đó, đề thi học sinh giỏi Ngữ văn có câu nghị luận xã hội nhận được nhiều sự quan tâm của học sinh và giáo viên. Nội dung câu hỏi như sau:

Trong cuốn sách "Đời người ngắn đừng ngủ dài", Robin Sharma đã dẫn câu nói của George Bernard Shaw mà ông rất yêu thích: "Người có lý điều chỉnh bản thân theo thế giới; người vô lí kiên định điều chỉnh thế giới theo bản thân. Vì vậy, mọi tiến bộ đều tùy thuộc vào người vô lí."

Theo anh chị, có phải mọi tiến bộ đều tuỳ thuộc vào người vô lí không? Vì sao?

Có phải mọi tiến bộ đều tuỳ thuộc vào người vô lí không?

Bày tỏ ý kiến: Người có lý điều chỉnh bản thân theo thế giới là những người luôn thực hiện và thay đổi theo các quy chuẩn, nguyên tắc, biến động của cộng đồng, xã hội.

Người vô lý kiên định điều chỉnh thế giới theo bản thân là những người có lập trường vững vàng, luôn suy nghĩ, hành động khác biệt , sẵn sàng vượt thoát khỏi vùng an toàn của bản thân, những quy chuẩn, định kiến của cộng đồng, biến động của xã hội… để tác động và làm thay đổi thế giới.

Mọi tiến bộ đều tùy thuộc vào người vô lý là chính những người vô lí đã có ảnh hưởng, tác động tích cực đến sự phát triển xã hội, có vai trò quyết định đến tiến bộ của thế giới.

Quan điểm của tác giả khẳng định, đề cao vai trò của những người vô lí trong việc tác động đến quá trình vận hành, làm biến đổi và thúc đẩy sự phát triển tiến bộ của xã hội, thế giới.

Bình luận: Thế giới luôn vận động, biến đổi không ngừng, mỗi cá nhân có quan điểm, lối sống riêng để thích ứng và tiếp biến… Vì thế, xã hội luôn tồn tại những kiểu người có lí và những kiểu người vô lí.

Nếu những người có lí điều chỉnh bản thân theo thế giới, tạo nên sự ổn định thì những người vô lí lại kiên định điều chỉnh thế giới theo bản thân, tạo nên sự bứt phá, góp phần làm cho cả xã hội thay đổi và tiến bộ.

Người vô lí điều chỉnh xã hội bằng chính suy nghĩ, thái độ, hành động, việc làm cụ thể… Họ không chấp nhận những gì mòn cũ, thiếu phù hợp. Với quan điểm, lập trường, những người vô lí tác động và để thế giới phải thay đổi theo cách của riêng mình.

Không nên hoàn toàn tuyệt đối hoá của những người vô lí đối với sự tiến bộ của thế giới. Thế giới không ngừng thay đổi, không có kiểu người nào là đơn nhất. Việc điều chỉnh bản thân hay điều chỉnh thế giới còn chịu nhiều tác động của nhiều yếu tố. Mọi tiến bộ đều tuỳ thuộc vào người vô lí khi những suy nghĩ,hành động, việc làm, đột phá của họ mang tính sáng tạo, phù hợp, tích cực.

Những suy nghĩ bảo thủ, hành động thiếu chuẩn mực, việc làm chủ quan, lối sống dị biệt… sẽ ảnh hưởng và tác động tiêu cực tiêu cực đến tiến trình phát triển của thế giới.

Bài học: Mỗi người cần nhận thức đúng đắn vai trò của bản thân trong việc góp phần kiến tạo và thúc đẩy sự tiến bộ của thế giới. Biết làm chủ bản thân, có hành động, việc làm thiết thực góp phần thay đổi xã hội, đồng thời phải tiếp thu, thích ứng với những thay đổi của xã hội một cách linh hoạt.

Một phần nội dung trong cuốn sách "Đời ngắn đừng ngủ dài" của Robin Sharma

Một trong những câu nói được yêu thích nhất của George Bernard Shaw là: "Người có lý điều chỉnh bản thân theo thế giới; người vô lý kiên định điều chỉnh thế giới theo bản thân. Vì vậy, mọi tiến bộ đều tùy thuộc vào người vô lý." Hãy suy nghĩ về ý tưởng này trong chốc lát. Đó là một ý tưởng lớn.

Tất nhiên, bạn cần thực tế và ứng xử khôn khéo khi làm việc trong môi trường của mình. Tôi đồng ý rằng việc áp dụng các quan niệm phổ biến với người khác cũng quan trọng. Những rủi ro ngu ngốc có thể dẫn đến hậu quả khôn lường. Nhưng như đã nói, đừng nên sợ hãi trước thất bại hay thất vọng để rồi không dám ước mơ.

Đừng lúc nào cũng tỏ ra có lý và thực dụng, quá nhạy cảm đến nỗi bạn từ chối không chộp lấy cơ hội ngàn vàng khi nó đến. Hãy đẩy xa giới hạn của những gì bạn nghĩ mình có thể thực hiện.

Đừng quên rằng những kẻ chỉ trích luôn cười nhạo tầm nhìn của nhiều nhà tư tưởng can trường, nhiều nhà khai phá nổi tiếng. Đừng để ý đến những lời chỉ trích. Luôn ghi nhớ rằng những tiến bộ vượt bậc mà con người đạt tới đều nhờ nỗ lực can trường của một người nào đó từng bị chỉ trích rằng ý tưởng của họ là viễn vông, không thể trở thành hiện thực.

Thế giới cần nhiều người biết ước mơ. Cần người vô lý biết đấu tranh chống lại những gì thông thường. Cần người chống lại sự cám dỗ của tính tự mãn và dám hành động theo cách họ vẫn luôn thực hiện. Bạn có thể là một trong những người ấy ngay từ ngày hôm nay - (Đời ngắn đừng ngủ dài, Robin Sharma, Nhà Xuất bản Trẻ, 2014).