Đề nghị truy tố cựu Thứ trưởng, Cục trưởng, Cục Phó, Giám đốc gây thất thoát hàng nghìn tỉ đồng trong các dự án điện

Cựu Thứ trưởng và cựu Cục trưởng Bộ Công Thương gây thất thoát hơn 900 tỉ đồng tại dự án điện mặt trời Trung Nam - Thuận Nam

Trong kết luận điều tra đề nghị truy tố cựu Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn, Cơ quan điều tra xác định ông Hoàng Quốc Vượng cùng cựu Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo Phương Hoàng Kim có sai phạm trong việc tham mưu ban hành quy định về diện đối tượng và điều kiện được hưởng ưu đãi giá điện. Hai cựu lãnh đạo Bộ Công Thương bị đề nghị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”

Năm 2017, Chính phủ ban hành cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời, quy định giá mua điện từ các dự án điện mặt trời nối lưới là 9,35 Uscents/kWh.

Cuối năm 2017, Công ty cổ phần Điện mặt trời Trung Nam do ông Nguyễn Tâm Thịnh làm người đại diện theo pháp luật đề nghị Bộ Công thương thẩm định bổ sung Dự án Nhà máy điện mặt trời Trung Nam - Thuận Nam vào quy hoạch phát triển điện lực tỉnh Ninh Thuận.

Tuy nhiên, khi Bộ Công Thương đang thực hiện thủ tục thẩm định thì tháng 5/2018, Văn phòng Chính phủ có văn bản thông báo ý kiến của Phó Thủ tướng yêu cầu dừng thẩm định, bổ sung quy hoạch đối với các dự án đang thẩm định, chờ Quy hoạch phát triển điện mặt trời quốc gia.

Ngày 31/8/2018, Chính phủ ban hành Nghị quyết 115/NQ-CP về việc thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ tỉnh Ninh Thuận phát triển kinh tế xã hội. Trong đó có quy định đồng ý cho tỉnh Ninh Thuận được hưởng giá điện ưu đãi theo quyết định trước đó. Thời gian đến hết năm 2020, áp dụng với các dự án năng lượng mặt trời và hạ tầng đấu nối công suất thiết kế 2.000 MW đã được Thủ tướng chấp thuận triển khai.

Sau đó, Bộ Công Thương lập Tổ soạn thảo Dự thảo Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg trong đó bị can Phương Hoàng Kim là tổ trưởng.

Thời điểm này, ông Hoàng Quốc Vượng là Thứ trưởng Bộ Công thương, được giao phụ trách Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, trực tiếp chỉ đạo tham mưu xây dựng Dự thảo Quyết định số 13/2020/QĐ-TTG. Cựu Thứ trưởng này đã chỉ đạo Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo xây dựng dự thảo quyết định của Thủ tướng theo hướng mở rộng diện đối tượng được hưởng giá điện ưu đãi.

Ông Phương Hoàng Kim là Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, với vai trò tổ trưởng Tổ soạn thảo, trực tiếp việc xây dựng Dự thảo Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg.

Quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao, ông Kim biết các chủ trương của Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng tại các cuộc họp về cơ chế, chính sách hỗ trợ tỉnh Ninh Thuận. Theo đó, đối với các dự án điện mặt trời, là “các dự án điện mặt trời nối lưới và hạ tầng đấu nối công suất 2.000 MW đã được Thủ tướng chấp thuận triển khai” (các dự án được phê duyệt bổ sung quy hoạch trước ngày 31-8-2018) mới được đưa vào diện áp dụng giá ưu đãi.

Tuy nhiên, vì động cơ vụ lợi, cựu cục trưởng đã tạo điều kiện không chính đáng cho Nhà máy điện mặt trời Trung Nam - Thuận Nam thuộc một công ty trong hệ thống Công ty cổ phần đầu tư Xây dựng Trung Nam (Trung Nam Group) được hưởng giá ưu đãi 9,35 Uscents/kWh.

Cụ thể, ông Phương Hoàng Kim đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao, cố ý không chỉ đạo Tổ soạn thảo Dự thảo Quyết định số 13 không thực hiện đúng Nghị quyết số 115 của Chính phủ. Ngoài ra còn cố ý không báo cáo lãnh đạo Bộ Công thương về việc Dự thảo Quyết định 13 có nội dung trái với Nghị quyết 115. Mục đích của cựu cục trưởng là để Nhà máy điện Trung Nam được hưởng giá điện ưu đãi. Ông Kim cũng là người trực tiếp tham mưu, đề xuất bổ sung quy hoạch và giá điện ưu đãi cho Nhà máy điện mặt trời Trung Nam.

Cơ quan điều tra xác định hành vi của bị can Phương Hoàng Kim và Hoàng Quốc Vượng là nguyên nhân dẫn đến việc Bộ Công thương tham mưu, đề xuất Phó Thủ tướng ký ban hành Quyết định số 13 trái với Nghị quyết số 115, trái chỉ đạo của Thủ tướng. 

Việc này gây ra hậu quả là Tập đoàn Điện lực Việt Nam phải trả tiền mua điện với giá ưu đãi 9,35 Uscents/kWh thay vì giá 7,09 Uscents/kWh cho 2 dự án điện mặt trời Solar Farm Nhơn Hải và Trung Nam. Thực chất, 2 dự án này không thuộc diện đối tượng được hưởng chính sách ưu đãi theo quy định mới.

Do đó, ông Phương Hoàng Kim và Cựu Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng cùng gây ra thiệt hại hơn 900 tỉ đồng.

Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an vừa ra kết luận điều tra bổ sung vụ án xảy ra tại Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Bộ Công Thương cùng một số tỉnh, thành liên quan, đồng thời đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân tối cao truy tố 12 bị can về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” hoặc tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Quá trình điều tra, bị can Hoàng Quốc Vượng đã nộp 1,5 tỉ đồng khắc phục hậu quả và được ghi nhận các tình tiết giảm nhẹ như: thành khẩn khai báo, thừa nhận hành vi phạm tội, có nhiều thành tích trong công tác.

Bộ Công Thương cũng có văn bản ghi nhận đóng góp trong quá trình công tác và đề nghị giảm nhẹ trách nhiệm cho bị can Hoàng Quốc Vượng.

Sai phạm liên quan đến dự án điện tại Bình Phước

Sai phạm thứ 2 trong vụ án thuộc về một số bị can thuộc Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công thương), Tập đoàn Điện lực Việt Nam có hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong việc cấp giấy phép hoạt động điện lực, Công ty Mua bán điện công nhận ngày vận hành thương mại, Cục Thuế tỉnh Bình Phước hoàn thuế giá trị gia tăng cho Công ty cổ phần năng lượng Lộc Ninh 3.

Đối với hành vi “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, cơ quan điều tra xác định, từ tháng 10-12/2020, Công ty cổ phần năng lượng Lộc Ninh 3 hoàn thành việc đầu tư xây dựng và vận hành thương mại Nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 3 tại tỉnh Bình Phước trên diện tích 149 ha đất rừng sản xuất.

Khu đất này thuộc quyền sử dụng của Công ty một thành viên Cao su Lộc Ninh. Tuy nhiên, diện tích xây dựng này không được các cơ quan có thẩm quyền ra quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất và chuyển mục đích sử dụng đất rừng sản xuất sang đất công trình năng lượng; không được cấp phép xây dựng; không được ra quyết định chủ trương đầu tư.

Do đó, việc Công ty cổ phần năng lượng Lộc Ninh 3 xây dựng dự án nhà máy điện mặt trời đã vi phạm các quy định pháp luật về đầu tư đồng thời dự án này không thuộc diện được hoàn thuế giá trị gia tăng.

Tuy vậy, tháng 4/2021, Công ty cổ phần năng lượng Lộc Ninh 3 vẫn có giấy đề nghị hoàn trả khoản thu ngân sách nhà nước gửi kèm hồ sơ đề nghị Cục Thuế tỉnh Bình Phước hoàn trả 145 tỉ đồng tiền thuế giá trị gia tăng từ việc đầu tư, xây dựng dự án nhà máy điện mặt trời.

Bị can Nguyễn Duy Khánh (cựu Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Bình Phước) đã ký ban hành thông báo chuyển hồ sơ đề nghị hoàn thuế của Công ty cổ phần năng lượng Lộc Ninh 3 sang diện kiểm tra trước, hoàn thuế sau đồng thời lập đoàn kiểm tra do bị can Phan Văn Sang (cựu công chức Phòng Thanh tra Kiểm tra 3) làm Trưởng đoàn.

Tháng 7/2021, bị can Phan Văn Sang kỳ báo cáo và phiếu đề xuất hoàn thuế, trình bị can Trần Văn Định (cựu Trưởng Phòng Thanh tra Kiểm tra 3) phê duyệt để chuyển đến Phòng Nghiệp vụ Dự toán Pháp chế thực hiện thẩm định pháp chế.

Sau đó, bị can Phạm Quang Vinh (cựu Phó trưởng Phòng Nghiệp vụ Dự toán Pháp chế) ký văn bản xác định Công ty cổ phần năng lượng Lộc Ninh 3 có đầy đủ hồ sơ và đáp ứng các điều kiện để xét hoàn thuế giá trị gia tăng theo quy định.

Trên cơ sở đó, Cục Thuế tỉnh Bình Phước đã hoàn trả 145 tỷ đồng cho Công ty cổ phần Lộc Ninh 3. Số tiền này bị cơ quan điều tra xác định là thiệt hại cho ngân sách Nhà nước.

Cựu lãnh đạo Bộ Công Thương bị đề nghị truy tố tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”:

1. Hoàng Quốc Vượng (cựu Thứ trưởng Bộ Công thương).

2. Phương Hoàng Kim (cựu Cục trưởng Cục Điện lực và năng lượng tái tạo, Bộ Công thương).

3. Trịnh Văn Đoàn (cựu Chuyên viên Phòng cấp phép và quan hệ công chúng, Cục Điều tiết Điện lực, Bộ Công thương).

4. Trần Quốc Hùng (cựu Phó trưởng Phòng Cấp phép và quan hệ công chúng, Cục Điều tiết Điện lực, Bộ Công thương).

5. Trương Hoàng Đăng (cựu nhân viên phòng kỹ thuật và công nghệ thông tin Công ty mua bán điện, Tập đoàn Điện lực Việt Nam).

6. Nguyễn Danh Sơn (cựu Giám đốc Công ty Mua bán điện, Tập đoàn Điện lực Việt Nam).

7. Nguyễn Hữu Khải (cựu Trưởng phòng Kinh doanh mua bán điện, Công ty Mua bán điện, Tập đoàn Điện lực Việt Nam).

8. Đỗ Ngọc Tuyền (cựu Chuyên viên Phòng Kinh doanh mua bán điện, Công ty Mua bán điện, Tập đoàn Điện lực Việt Nam).

9. Phan Văn Sang (cựu công chức Phòng Thanh tra kiểm tra 3, Cục Thuế tỉnh Bình Phước).

Truy tố 3 bị can tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”:

1. Nguyễn Duy Khánh (cựu Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Bình Phước).

2. Trần Văn Định (cựu Trưởng phòng Tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế, Cục Thuế tỉnh Bình Phước).