Chúng tôi đến xã Bắc Hà, tỉnh Lào Cai tìm hiểu về chuyển đổi số gắn với giải quyết thủ tục hành chính công ở địa phương. Sau khi sáp nhập với xã Bản Phố, Na Hối, Hoàng Thu Phố, Thải Giàng Phố và Nậm Mòn thành xã Bắc Hà mới, không gian địa lý mở rộng gấp nhiều lần, với 179,72 km², với 59 thôn, gồm nhiều dân tộc thiểu số chung sống. Đội ngũ cán bộ sau khi sắp xếp, kiện toàn đa số có trình độ chuyên môn Đại học, trẻ, năng động, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới.

Tuy nhiên, xã mới diện tích rộng, nhiều thôn cách xa trung tâm xã hiện nay từ 30-40km, địa hình bị chia cắt, đi lại khó khăn. Hệ thống dữ liệu và hạ tầng máy tính, đường truyền chưa đồng bộ với tốc độ cập nhật phần mềm nghiệp vụ mới. Khối lượng công việc lớn hơn do lượng hồ sơ hành chính tăng vọt, dẫn đến quá tải cục bộ. Đó là những khó khăn, bất cập đặt ra sau khi vận hành chính quyền hai cấp từ 1/7 đến nay ở xã vùng cao Bắc Hà, tỉnh Lào Cai.

Cán bộ gần dân, sát thực tế, trách nhiệm công vụ cao hơn

Khi chúng tôi đến Ủy ban nhân dân xã Bắc Hà đúng vào ngày Trung tâm phục vụ hành chính công tổ chức trao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân ở địa phương. Ông Sùng Cồ Dìn có mặt tại đây từ sớm để ký nhận "sổ hồng" sau thời gian làm các thủ tục theo qui định và nhận kết quả.

Khuôn mặt ánh lên niềm vui, phấn khởi khi được nhận Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu, ông Sùng Cồ Dìn bộc bạch: "Tôi được nhận "món quà" quý mang lại niềm vui rất lớn cho cả gia đình. Điều tôi cảm nhận rất rõ là tinh thần làm việc trách nhiệm, phục vụ nhân dân của cán bộ, công chức xã sau khi bỏ cấp huyện đã rút ngắn thời gian, tiết kiệm chi phí đi lại cho người dân".

Đồng chí Nguyễn Tài Nghệ - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Bắc Hà cho biết: Ngay khi thành lập xã mới theo tinh thần giải thể huyện, vận hành chính quyền 2 cấp, lãnh đạo xã Bắc Hà tập trung cao nhất cho việc củng cố, kiện toàn bộ máy nhất là bộ phận thuộc Trung tâm phục vụ hành chính công để bảo đảm giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân thông suốt, nhanh nhất có thể và an toàn, tạo thuận lợi cao nhất cho người dân.

Muốn vậy, cán bộ phải sát thực tế, am hiểu địa bàn, phong tục tập quán của đồng bào các dân tộc. Đảng ủy xã Bắc Hà yêu cầu cán bộ, đảng viên triển khai đồng bộ, hiệu quả mục tiêu "4 tăng", bao gồm: công nghệ thông tin; công khai minh bạch; trách nhiệm trong thực thi công vụ và sự hài lòng của người dân. Thực hiện "2 giảm", đó là: giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính và giảm chi phí thực hiện. Bên cạnh đó là thực hiện "3 không", bao gồm: không phiền hà, sách nhiễu; không yêu cầu bổ sung hồ sơ quá 1 lần trong quá trình thẩm tra, trình giải quyết công việc và không trễ hẹn.

Đảng ủy tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá cán bộ, đảng viên gắn với bình xét thi đua, đánh giá xếp loại đảng viên trong kỳ sinh hoạt chi bộ, từng tháng và hàng quý và năm công tác.

Nhờ vậy, toàn bộ cán bộ, công chức khối chính quyền hiện có 52 người; riêng bộ phận Trung tâm hành chính công có 8 chuyên viên thuộc các lĩnh vực: đất đai, xây dựng, tư pháp, văn hóa và 1 đồng chí Phó giám đốc Trung tâm bảo đảm trình độ chuyên môn nghiệp vụ, nêu cao tinh thần trách nhiệm công vụ, gương mẫu của người đảng viên, làm việc theo tinh thần "hết việc, không hết giờ", phục vụ người dân.

Sau gần 5 tháng cấp mới 173 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân, trả kết quả trước hạn đạt 99,1 %

Xã Bắc Hà hiện có 59 thôn, trong đó có 28 thôn đặc biệt khó khăn do cách xa trung tâm xã, giao thông khó khăn, đời sống kinh tế của người dân còn thấp; với 6.301 hộ, bao gồm nhiều dân tộc chung sống.

Đảng ủy, Ủy ban nhân dân xã Bắc Hà xác định, cần thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ, đồng bộ, liên thông để làm "nền tảng" cho cải cách thủ tục hành chính theo hướng nhanh gọn, thuận tiện, an toàn.

Xã ban hành kế hoạch "Bình dân học vụ số", thành lập Tổ công nghệ số cộng đồng tại 59 thôn. Đây là lực lượng nòng cốt tổ chức tuyên truyền về cải cách hành chính, công nghệ số trên hệ thống truyền thanh cơ sở, tại các hội nghị tập huấn, sinh hoạt thôn bản, đặc biệt là tại các chợ phiên hằng tuần.

Bằng nhiều nguồn lực, đến nay xã Bắc Hà trang bị 12 máy tính, 12 máy in, 12 máy scan, bảo đảm không gian làm việc cho Trung tâm hành chính công phục vụ việc tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả. Xã lắp đặt hệ thống camera giám sát hoạt động tiếp công dân và giải quyết thủ tục hành chính của cán bộ, công chức tại bộ phận một cửa.

Theo đồng chí Lương Thanh Tùng - Phó giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công xã Bắc Hà, để không bị ùn ứ, tiết kiệm thời gian cho người dân, Trung tâm qui định khi có công dân đến, tất cả các công chức chuyên môn tại trung tâm đều có trách nhiệm hướng dẫn công dân nộp hồ sơ trực tuyến theo từng lĩnh vực mà họ cần giải quyết. Điều này khắc phục tình trạng công chức chuyên môn đi thực địa hoặc tập huấn nghiệp vụ không có mặt tại Trung tâm khi công dân đến nộp hồ sơ thủ tục hành chính công, tạo thuận lợi cho người dân không phải chờ đợi hoặc đi lại nhiều lần.

Tính từ 1/7 đến ngày 15/12 xã Bắc Hà tiếp nhận 5.670 hồ sơ, trong đó có 5.525 hồ sơ trực tuyến. Kết quả giải quyết trước và đúng hạn là 5.420 hồ sơ, đạt tỷ lệ 99,1%. Riêng trong lĩnh vực đăng ký kinh doanh, xã đã tiếp nhận 201 hồ sơ, giải quyết đúng hạn 100% hồ sơ, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp sản xuất kinh doanh trên địa bàn.

Điều đáng ghi nhận là trong lĩnh vực đất đai, xã Bắc Hà đã tiếp nhận 424 hồ sơ, giải quyết đúng hạn 210 hồ sơ. Đặc biệt, bằng sự cố gắng nỗ lực, tinh thần trách nhiệm cao, sự phối hợp chặt chẽ giữa công chức lĩnh vực đất đai của Trung tâm hành chính công với công chức Phòng Kinh tế, xã Bắc Hà đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho 173 hộ dân, đa số là đồng bào dân tộc thiểu số, tạo niềm tin tưởng và phấn khởi rất lớn trong người dân địa phương.

Đồng chí Lương Thanh Tùng - Phó giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công xã Bắc Hà phấn khởi cho biết: Ngay trong đợt đầu tiên sau thành lập xã mới, chúng tôi đã tiếp nhận, chuyển cơ quan chuyên môn hoàn thiện hồ sơ và trả kết quả được 21 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ hồng) cho người dân – một thủ tục trước đây thường phải mất nhiều lần đi lại tới các cơ quan và mất nhiều thời gian chờ đợi.

Theo đồng chí Bùi Minh Hải - Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Bắc Hà, trong thời gian tới, xã tập trung tiếp tục củng cố, kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức; khắc phục khó khăn về cơ sở vật chất, trang thiết bị, hạ tầng công nghệ thông tin.

Đặc biệt, phát huy tối đa vai trò của "Tổ công nghệ số cộng đồng" tại các thôn, bản để hướng dẫn người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến, giúp giảm tải áp lực tiếp nhận trực tiếp và hạn chế đi lại vất vả cho bà con. Phấn đấu 100% hồ sơ thủ tục hành chính đủ điều kiện giải quyết trực tuyến mức độ, mức độ 4 được số hóa kết quả giải quyết, 98% người dân và doanh nghiệp hài lòng với sự phục vụ của Trung tâm hành chính công của xã.

"Chúng tôi luôn xác định lấy phục vụ người dân, tổ chức, doanh nghiệp làm trung tâm. Kết quả giải quyết thủ tục hành chính nhanh gọn, tiết kiệm, an toàn là thước đo năng lực, trách nhiệm của lãnh đạo xã và đội ngũ cán bộ, công chức Trung tâm phục vụ hành chính công; là mục tiêu và hiệu quả khi vận hành chính quyền 2 cấp ở địa phương"- đồng chí Bùi Minh Hải nhấn mạnh.