Cách dạy con đúng về quan hệ tình dục

Tạp chí Công dân và Khuyến học đã có cuộc gặp gỡ với chuyên gia tâm lý trị liệu Bùi Thị Hải Yến, Giám đốc Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam và Tiến sĩ Đinh Thanh Tuyến, Giảng viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Chủ tịch Hội đồng Viện của Viện Nghiên cứu Tâm lý và Phát triển con người, để lắng nghe chia sẻ cách giáo dục con về quan hệ tình dục.

Phụ huynh phải bỏ suy nghĩ: quan hệ tình dục là chuyện khó nói

Tiến sĩ Đinh Thanh Tuyến: Học sinh ngày nay được tiếp cận thông tin giới tính và quan hệ tình dục từ nhiều nguồn, cả chính thống và không chính thống.

Trong đó, nhiều thông tin mang tính giải trí, câu khách, gây tò mò, kích thích, hơn là mang tính giáo dục. Vì thế phụ huynh cần phải dạy con những kiến thức này ngay từ trong gia đình.

Nói đến quan hệ tình dục, người Á Đông thường hay ngượng ngùng. Nhưng chính vì phụ huynh e ngại nên con cũng sẽ e ngại khi chia sẻ vấn đề với phụ huynh, thậm chí là không nói. Vì thế các con càng dễ mắc lỗi.

Chuyên gia tâm lý trị liệu Bùi Thị Hải Yến: Con người không thích những điều bị cấm, đặc biệt ở tuổi nổi loạn. Nên càng cấm các con sẽ càng làm.

Con người chúng ta cũng có cơ chế tò mò. Những thông tin mập mờ lại càng hấp dẫn và kích thích.

Khi con ở tuổi dậy thì, không ít phụ huynh cấm con đủ thứ: cấm yêu, cấm hôn, cấm quan hệ với các bạn khác giới. Lúc các con hỏi những vấn đề trên, bố mẹ lại né tránh.

Cách đưa thông tin mập mờ như vậy, khiến các bạn tò mò, tìm thông tin trên mạng mà không ít nguồn là độc hại.

Trong các cuộc tư vấn phụ huynh, tôi phát hiện nhiều gia đình có con ở độ tuổi dậy thì rồi nhưng chưa từng dạy con về giới, giới tính, quan hệ tình dục, hoặc vẫn còn ngại ngùng khi nói về vấn đề này.

Theo quan điểm của một nhà tâm lý trị liệu, tôi cho rằng khi con dậy thì mà mới chia sẻ với con về những điều này thì đã muộn. Song, thời điểm phù hợp nhất để dạy là ngay lúc này, bởi giáo dục giới tính không thể cấp tốc mà là một quá trình dài.

Khi con học mầm non đã có thể dạy về vấn đề quan hệ tình dục

Tiến sĩ Đinh Thanh Tuyến: Ngay khi con ở độ tuổi mầm non, phụ huynh đã có thể chia sẻ về quan hệ tình dục. Ví dụ, có thể chia sẻ cách hình thành em bé như thế nào.

Tôi đã từng tâm sự với con của mình rằng, khi bố mẹ yêu nhau, sẽ có sự kết hợp giữa tinh trùng của bố và trứng của mẹ, từ đó tạo ra được em bé theo con đường tự nhiên.

Đây chính là câu chuyện liên quan đến quan hệ tình dục mà phụ huynh có thể kể cho con ở thời điểm này để gợi mở, tất nhiên là không nói kỹ.

Hay những lúc cha mẹ có cơ hội chăm sóc thân thể cho con, chúng ta chỉ bảo con cách vệ sinh và bảo vệ bộ phận sinh dục.

Khi các con bắt đầu có kinh nguyệt (với bé gái) hoặc có giấc mộng ướt, mông tinh (với bé trai), cha mẹ bắt đầu giáo dục về quan hệ tình dục an toàn.

Hãy khẳng định với con rằng, tình dục không xấu, nó giúp con người duy trì nòi giống và thăng hoa trong hạnh phúc lứa đôi. Tuy nhiên, tình dục diễn ra ở độ tuổi nào, khi nào, cách nào để mang lại hữu ích cho con người thì các con cần được giáo dục và bố mẹ cần phải dạy.

Chúng ta cũng nên nói với con rằng, bây giờ cơ thể của con đã có thể sinh em bé, con phải cẩn trọng về điều đó.

Thời điểm tình dục an toàn là khi con kết hôn, hoặc chưa kết hôn nhưng cơ thể đủ trưởng thành, tâm trí đủ hiểu biết để phòng tránh các bệnh lây qua đường tình dục và tránh thai.

Bên cạnh đó, phụ huynh cần chia sẻ với con kiến thức về hậu quả của quan hệ tình dục quá sớm, mang thai ngoài ý muốn và cả những cách thức quan hệ tình dục an toàn.

Khi con là học sinh mà thai ngoài ý muốn, con chưa có cuộc sống tự lập, không thể hoàn thành vai trò làm cha, làm mẹ. Đồng thời, không đủ bản lĩnh để đối diện với các dư luận và áp lực về mặt tâm lý từ xã hội.

Nếu nạo phá thai thường xuyên sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản, sau này con muốn có em bé cũng không được.

Chuyên gia tâm lý trị liệu Bùi Thị Hải Yến: Khi giáo dục giới tính cho con, phụ huynh chỉ nên dành 10-20% thời gian để nói về hậu quả. 80% nội dung là cho con thấy tương lai tốt đẹp khi kết hôn, sinh nở ở lứa tuổi phù hợp, đúng người, đúng thời điểm.

Hoặc chia sẻ cả hai điều trên với tỷ lệ phù hợp, linh động hơn nhưng thường xuyên, để con vừa thấy hậu quả khi quan hệ tình dục, sinh con sớm, vừa thấy điều tuyệt vời khi làm việc đó ở bối cảnh phù hợp.

Thỉnh thoảng gia đình tôi đi uống cà phê với nhau. Tôi khoác vai con mình rồi vừa nói vừa cười: "Bây giờ mẹ ngoài 30 tuổi, con cũng đầu 10 tuổi. Mẹ con mình đi chơi như này thích nhỉ. Mai sau con ở tuổi mẹ, và con của con cũng tầm 10 tuổi thì vui biết bao".

Nói như vậy để con thấy rằng khi con có em bé và lập gia đình ở lứa tuổi phù hợp thì sẽ rất hạnh phúc.

Những câu chuyện nhỏ như thế sẽ giúp định hình trong đầu các con về ý thức yêu đương, quan hệ tình dục và mang thai ở thời điểm thích hợp.

Dạy con một cách thẳng thắn, nghiêm túc về quan hệ tình dục

Chuyên gia tâm lý trị liệu Bùi Thị Hải Yến: Quan điểm của tôi là dạy hết những gì mình biết một cách chính xác, đúng nghĩa, đơn giản về giới tính và quan hệ tình dục.

Phụ huynh có thể thông qua cách nói dí dỏm, hài hước, không quá nghiêm trọng về vấn đề này nhưng cần giữ sự nghiêm túc nhất định để con thấy đây là vấn đề con cần quan tâm đúng mức.

Tiến sĩ Đinh Thanh Tuyến: Kiến thức về giới, giới tính, quan hệ tình dục mà phụ huynh nói với con phải mang tính khoa học, dễ hiểu.

Thứ hai, thái độ chia sẻ với con phải thẳng thắn, cởi mở và sự tôn trọng thuần khiết. Phụ huynh không được xấu hổ, e ngại về chủ đề này. Bởi cha mẹ càng xấu hổ thì các con sẽ càng nghĩ rằng việc này có gì đó mờ ám. Và như vậy, sau này khi con muốn trao đổi trở lại, con cũng sẽ giữ thái độ e ngại.

Trước khi dạy con về quan hệ tình dục, rộng hơn là giới và giới tính, phụ huynh phải tự học và thực hành cùng con.

Bố mẹ tôn trọng nhau, cùng nhau làm công việc nhà, chia sẻ công việc với nhau mọt cách bình đẳng, dựa trên tinh thần thoải mái giữa các thành viên thì con cái cũng sẽ lấy đó làm gương mà noi theo.

Quan trọng hơn, các con sẽ học được cách tôn trọng, sống có trách nhiệm với người yêu, người tình của mình. Từ đó trao đổi thường xuyên với cha mẹ, chủ động tìm hiểu kiến thức để xây dựng mối quan hệ tình cảm lành mạnh, an toàn.