Các dấu hiệu cảnh báo bệnh tay chân miệng chuyển nặng, cha mẹ cần lưu ý

Dấu hiệu bùng phát dịch bệnh tay chân miệng tại nhiều quận ở Thành phố Hồ Chí Minh

Các quận huyện trên địa bàn thành phố đều có dấu hiệu bùng phát dịch bệnh, hầu hết các quận, huyện đều có số ca mắc tăng so với trung bình 4 tuần trước (19/22 quận huyện). Quận 1, quận 3 có số ca mắc không thay đổi so với trung bình 4 tuần trước. Quận 10 có số ca mắc giảm so với trung bình 4 tuần trước. Để đối phó với tình hình này, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức tập huấn cho các cán bộ y tế về cách giám sát, phòng ngừa và chăm sóc trẻ em mắc bệnh tay chân miệng tại cộng đồng và tại nhà.

Để phòng chống dịch bệnh tay chân miệng, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh khuyến nghị các biện pháp sau đây: Rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước chảy cho trẻ và người chăm sóc trẻ thường xuyên; lau sạch các bề mặt và dụng cụ trẻ tiếp xúc mỗi ngày; đưa trẻ đi khám hoặc báo cho cơ quan y tế khi trẻ có triệu chứng nghi mắc bệnh; theo dõi sát trẻ bệnh để phát hiện kịp thời các biến chứng nặng.

Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh cũng cho biết sẽ không ngừng tăng cường các hoạt động giám sát và truyền thông về phòng chống tay chân miệng tại các trường mầm non, nhóm trẻ và cộng đồng trên địa bàn.

Bác sĩ Nguyễn Trần Nam – Phó Giám đốc bệnh viện Nhi đồng Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, nhóm virus đường ruột, điển hình là Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71 (EV71) là thủ phạm chính gây ra bệnh tay chân miệng. Trong đó, Coxsackievirus A16 thường gây ra các triệu chứng ở thể nhẹ, ít biến chứng. Enterovirus 71 mà đặc biệt là gene B5 khiến các ca tay chân miệng năm nay nặng hơn. Đây là chủng virus có độc lực cao, gây nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc tính lây lan nhanh, đã từng gây ra những đợt dịch rất lớn trước đây.

"Đặc điểm của EV71 là không gây ra các triệu chứng rầm rộ và điển hình của bệnh tay chân miệng như là các chủng lành tính khác. Các bậc cha mẹ sẽ không thấy trẻ xuất hiện các nốt phỏng nước rõ rệt ở tay, chân, miệng mà đôi khi chỉ là một vài mụn nước rất nhỏ ở những chỗ khuất như lòng bàn chân hay sâu trong miệng nên rất khó phát hiện bệnh sớm. Đồng thời, số ca mắc tay chân miệng trong các năm gần đây không nhiều nên các bậc cha mẹ và cán bộ y tế tuyến cơ sở có thể chủ quan, bỏ sót các triệu chứng của bệnh, đến khi phát hiện ra thì đã tương đối muộn, trẻ đã chuyển sang giai đoạn nặng" – bác sĩ Nguyễn Trần Nam nói.

Các dấu hiệu cảnh báo bệnh tay chân miệng chuyển nặng

Bác sĩ Nguyễn Trần Nam cho biết, trẻ mắc tay chân miệng do EV71 gây ra có thể gặp các biến chứng như:

- Viêm màng não do virus: Đây là tình trạng nhiễm trùng và viêm ở màng não và dịch não tủy (bao quanh não cùng tủy sống).

- Viêm não: Tình trạng này rất nghiêm trọng và có khả năng đe dọa đến tính mạng, do virus gây ra viêm ở não.

- Liệt chi: Người bệnh yếu, liệt mềm một hoặc nhiều chi.

Đồng thời, bệnh cũng có thể gây ra biến chứng như tổn thương cơ tim, suy tim, trụy tim mạch, suy thận, phù phổi cấp khiến trẻ rơi vào hôn mê và nguy hiểm đến tính mạng.

"Khi mà để xảy ra biến chứng nặng tổn thương não, nếu không can thiệp kịp thời thì khả năng cứu sống bé sẽ giảm đi rất nhiều. Theo thống kê, đối với trường hợp mắc tay chân miệng độ 3 tức là có biến chứng thần kinh thì tỷ lệ cứu sống chỉ khoảng 60-70%. Nhưng khi sang độ 4 thì tỉ lệ chỉ còn 50%, tức là nó giảm đi rất nhiều. Vì thế, đối với những trường hợp phát hiện trễ thì chúng ta sẽ làm mất thời gian vàng để chăm sóc và điều trị cho trẻ" - bác sĩ Nguyễn Trần Nam nói.

Để phát hiện sớm trẻ mắc tay chân miệng, bác sĩ Nguyễn Trần Nam hướng dẫn, khi thấy trẻ có các dấu hiệu như ăn uống kém, khó nuốt, chảy nước miếng, quấy khóc, xuất hiện những mụn nước nhỏ ở bàn chân kèm theo sốt cao 39-40 độ C thì các bậc cha mẹ không nên chủ quan.

Đặc biệt, khi thấy các dấu hiệu như: Trẻ sốt cao, không đáp ứng với thuốc hạ sốt, thở bất thường, quấy khóc liên tục, khó ngủ hoặc ngủ li bì hoặc ngủ gà gật, giật mình, hốt hoảng, chới với, ngồi không vững hoặc đi loạng choạng, run tay, chân hoặc co giật, vã mồ hôi, nôn ói nhiều, bỏ ăn, bỏ bú, yếu tay chân, da nổi vân tím hoặc xanh tái... thì cần đưa ngay trẻ đến bệnh viện để được các bác sĩ khám, theo dõi và điều trị. Bởi đây là những triệu chứng cảnh báo xảy ra các biến chứng nguy hiểm.

"Bệnh tay chân miệng diễn biến rất nhanh. Nếu chúng ta bỏ sót các triệu chứng ban đầu thì chỉ trong vòng 24 tiếng bệnh đã có thể chuyển nặng. Do đó, khi thấy trẻ có những biểu hiện bất thường, các bậc cha mẹ không nên chậm trễ mà cần đưa ngay bé đến cơ sở y tế, bất kể thời điểm nào, không nên đợi qua đêm đến sáng vì có thể khiến mất đi khoảng thời gian vàng trong điều trị" - bác sĩ Nguyễn Trần Nam nhấn mạnh.