Bộ Tài chính: Trái phiếu doanh nghiệp cần an toàn, lành mạnh và minh bạch

Tham dự cuộc họp có Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi, các cán bộ cấp cao của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước; Bộ phận tài chính của các ngân hàng và tổ chức tài chính; Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam, Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội. Lãnh đạo các công ty chứng khoán cũng tham dự cuộc họp, lãnh đạo các tổ chức phát hành trái phiếu cũng tham dự cuộc họp này.

Biến động tài chính thế giới

Nhiều biện pháp hỗ trợ nền kinh tế sau đại dịch COVID-19, lạm phát đã tăng mạnh trở thành vấn đề ở nhiều nơi trên thế giới. Thắt chặt tiền tệ với tốc độ nhanh và mạnh để kiểm soát lạm phát là lựa chọn của nhiều nền kinh tế.

 Năm 2022, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ tăng lãi suất điều hành thêm 3,75 điểm phần trăm qua 6 lần điều chỉnh liên tiếp; Ngân hàng Trung ương Anh đã bảy lần điều chỉnh lãi suất liên tiếp xuống 2,25% kể từ tháng 12/2021. Ngân hàng Trung ương châu Âu cũng đã ba lần điều chỉnh lãi suất trong năm 2022 khi gia tăng lạm phát trong khu vực. Việc thắt chặt tiền tệ trên thế giới làm tang cao lo ngại về nguy cơ "suy thoái và lạm phát".

Tình hình địa chính trị thế giới sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường trong năm 2022. Xung đột Nga-Ukraine dẫn đến căng thẳng giữa các nước lớn và chính sách Zeo-Covid của Trung Quốc góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu; Giá lương thực và năng lượng tăng đã tác động trực tiếp đến chi phí kinh doanh làm gia tăng áp lực lạm phát.

Thị trường chứng khoán trong nước biến động

Theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước "Thị trường chứng khoán Việt Nam biến động mạnh trong thời gian qua xuất phát từ tâm lý thận trọng của nhà đầu tư trước những bất ổn và nhận định kém tích cực về kinh tế, chính trị thế giới và phù hợp với tình hình hiện nay…".

Dòng tiền trên thị trường tài chính bị ảnh hưởng bởi biến động lãi suất. Những đợt điều chỉnh lãi suất liên tục của FED trong thời gian gần đây ảnh hưởng đến quyết định của nhiều quốc gia. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng đã 2 lần tăng lãi suất điều hành nhằm đối phó với lạm phát và giảm tối đa các tác động từ bên ngoài.

Bên cạnh đó, lãi suất tiền gửi tại các ngân hàng thương mại cũng tăng lên, kéo dòng tiền quay trở lại hệ thống ngân hàng. Việc này làm giảm sức hấp dẫn của kênh đầu tư chứng khoán ngắn hạn. Ngoài ra, dòng vốn đầu tư trên thị trường chứng khoán cũng bắt đầu xu hướng dịch chuyển trở lại các hoạt động sản xuất kinh doanh khi dịch bệnh được kiểm soát.

Trên thực tế, thị trường chứng khoán đã có những bước tăng mạnh từ năm 2021 đến quý I/2022. Khi xuất hiện những yếu tố bất lợi, nhà đầu tư thường chốt lời để bảo vệ thành quả, điều đó tạo áp lực bán  trên thị trường. Cùng với đó, việc một số công ty bất động sản lớn bị điều tra, khởi tố gần đây do những sai phạm phát hành trái phiếu doanh nghiệp đã tác động đến tâm lý chung của thị trường chứng khoán và tạo tâm lý thận trọng, ảnh hưởng đến dòng tiền ra thị trường.

Ủy ban chứng khoán nhà nước khẳng định sẽ tiếp tục theo dõi sát sao diễn biến, tình hình kinh tế, chính trị, động thái chính trị của các nước trên thế giới, đánh giá tác động, ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán Việt Nam. Kịp thời có các giải pháp thích hợp đảm bảo sự ổn định và sự phát triển minh bạch của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Trái phiếu doanh nghiệp - rủi ro cao đi kèm lãi suất cao

Trên thị trường, thời gian qua, có hiện tượng doanh nghiệp tăng mua trái phiếu trong khi nhà đầu tư cá nhân bán trái phiếu trước thời hạn do lo ngại doanh nghiệp không trả được nợ. Nhiều nhà đầu tư thậm chí còn tập trung căng băng rôn kêu gọi các ngân hàng - trung gian phân phối trái phiếu doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho biết, cả thông lệ quốc tế và pháp luật Việt Nam đều quy định trái phiếu doanh nghiệp do doanh nghiệp phát hành theo nguyên tắc tự vay, tự trả và tự chịu trách nhiệm.

Kho bạc Nhà nước khuyến cáo rằng trái phiếu doanh nghiệp không phải là tiền gửi tiết kiệm ngân hàng, nên thường có rủi ro cao hơn đi kèm theo mức lãi suất cao. Với đặc điểm này, nhà đầu tư phải tự đánh giá mức độ rủi ro khi mua trái phiếu doanh nghiệp và tự chịu trách nhiệm về quyết định đầu tư của mình.

Những nhà đầu tư cá nhân khi được giới thiệu mua riêng lẻ trái phiếu doanh nghiệp hoặc có ý định đầu tư trái phiếu doanh nghiệp phải yêu cầu tổ chức phân phối cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác về tổ chức phát hành và trái phiếu.

Nhà đầu tư phải đọc và hiểu các điều khoản này trong tài liệu về trái phiếu và các công bố thông tin của công ty. Khi tổ chức phát hành gặp khó khăn trong việc thanh toán, nhà đầu tư có thể chủ động làm việc với doanh nghiệp, nhà cung cấp dịch vụ để thống nhất phương án giải quyết phù hợp đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư và doanh nghiệp phát hành.

"Nhà đầu tư cũng cần hết sức lưu ý trách nhiệm, nghĩa vụ của đơn vị cung cấp dịch vụ. Việc ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán phân phối trái phiếu doanh nghiệp không đồng nghĩa với việc các tổ chức này bảo lãnh, bảo đảm cho việc mua trái phiếu. Những đơn vị này chỉ cung cấp dịch vụ, họ nhận phí dịch vụ từ tổ chức phát hành, rủi ro của trái phiếu vẫn là rủi ro của tổ chức phát hành", Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính khẳng định, thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn là thị trường tiềm năng khi nhu cầu vốn của doanh nghiệp trong giai đoạn tới để phát triển sản xuất kinh doanh là rất lớn. Do đó, chính phủ đặt mục tiêu tiếp tục phát triển một thị trường hoạt động an toàn, lành mạnh và minh bạch. Các chủ thể tham gia thị trường trái phiếu doanh nghiệp phải tuân thủ quy định của pháp luật.

Nguồn: VOV