Vua du khảo Đào Kim Trang: Đạp xe xuyên Việt vì một môi trường xanh

Hồng Ngọc
18:24 - 12/08/2022
Công dân & Khuyến học trên

Nhà du khảo Đào Kim Trang đã hoàn thành chuyến hành trình xuyên Việt dài hơn 1.800km trong 23 ngày và gửi gắm thông điệp ý nghĩa về môi trường không ô nhiễm khói bụi.

Ngày 11/8/2022, nhà du khảo Đào Kim Trang (61 tuổi), đã về tới thành phố Hồ Chí Minh sau chuyến hành trình 23 ngày một mình đạp xe xuyên Việt với quãng đường hơn 1.800km. Trong nhiều năm qua, ông đã thực hiện hàng trăm chuyến đi du khảo, khám phá nhiều vùng đất bằng xe đạp. Nhưng đây là chuyến đạp xe xuyên Việt "dài hơi" nhất mà ông từng ấp ủ thực hiện.

Vua du khảo Đào Kim Trang: đạp xe xuyên Việt vì một môi trường xanh - Ảnh 1.

Vua du khảo Đào Kim Trang trên chuyến hành trình xuyên Việt bằng xe đạp. Nguồn: Sài Gòn Giải phóng

Thông điệp nhà du khảo Đào Kim Trang muốn nhắn gửi đến mọi người qua những vòng xe đạp đến nhiều vùng đất trên dọc dài tuyến đường xuyên Việt là: "Môi trường xanh không có ô nhiễm khói bụi".

Chân dung vua du khảo Đào Kim Trang

"Cha đẻ" của Hội Du khảo trẻ thành phố Hồ Chí Minh

Từ những năm 1980, Đào Kim Trang - một cán bộ Thành đoàn thành phố Hồ Chí Minh - đã đạp xe khắp các quận huyện tại thành phố Hồ Chí Minh để huấn luyện cho đội ngũ cán bộ đoàn - đội. Năm 1984, ông đã đi qua hầu hết các tỉnh miền Đông, rồi miền Tây Nam Bộ.

Năm 1990, chuyến xe đạp xuyên Việt được ông và nhóm bạn thực hiện với lộ trình Sài Gòn - Hà Nội; Sài Gòn - km số 0, Nghệ An vào năm 1991; Pác Bó - Đông Bắc năm 1992.

Vua du khảo Đào Kim Trang: đạp xe xuyên Việt vì một môi trường xanh - Ảnh 2.

Ông Đào Kim Trang dừng chân trên đỉnh đèo Hải Vân. Nguồn: Sài Gòn Giải phóng

Năm 1993, Hội du khảo thành phố Hồ Chí Minh ra đời với hơn 50 thành viên do Đào Kim Trang làm hội trưởng. Hai năm sau đó, ông được bình chọn là một trong những gương mặt tiêu biểu của thành phố Hồ Chí Minh nhân dịp 20 năm thống nhất đất nước. Biệt danh "Vua du khảo" ra đời từ đây. 

Những năm tiếp theo, ông tổ chức nhiều chuyến du khảo lớn cho thành viên của hội và nhiều chuyến ngắn ngày với lộ trình đơn giản hơn cho sinh viên nhiều trường đại học. Một làn gió đã thổi vào tầng lớp thanh niên Sài Gòn lúc bấy giờ và người ta nhắc đến Đào Kim Trang như người dẫn đầu của phong trào du khảo.

Không chỉ thanh niên Sài Gòn, nhiều người 60, 70 tuổi cũng “mê mẩn” tham gia tự nguyện những chuyến đi do Đào Kim Trang khởi xướng. Có năm cao điểm, số thành viên của hội lên đến gần 800 người! Để vào hội, hội viên phải tham gia một lần du khảo, trải qua 3 tháng sinh hoạt mới được kết nạp và có những điều lệ phải thực hiện, trong đó có một điều bất thành văn là luôn nhớ mình đại diện cho thanh niên Sài Gòn.

Người vẽ sơ đồ du khảo Việt Nam

Trong một chuyến đi vào năm 2014, ông Trang gặp tai nạn gãy xương đòn phải điều trị 4 tháng. Ông chợt nghĩ ra ý tưởng vẽ sơ đồ du khảo toàn bộ những chuyến hành trình qua 63 tỉnh thành bằng xe đạp. Sau đó, ông lại bị tai nạn trong một chuyến đi khác phải dưỡng thương. Đây là dịp để ông hoàn thiện hơn sơ đồ du khảo của mình.

Vua du khảo Đào Kim Trang: đạp xe xuyên Việt vì một môi trường xanh - Ảnh 3.

Sơ đồ đường bộ du khảo Việt Nam phiên bản 2019. Nguồn: Đào Kim Trang

Nhiều người sẽ ngạc nhiên khi biết ông Trang vẽ bản đồ bằng phần mềm Paint, kỳ công từng chi tiết. Ông kể: “Lúc đó, chương trình trên máy tính không gõ được dấu tiếng Việt nên tôi phải làm thủ công bằng cách gõ dấu rồi dùng phần mềm cắt dấu dán vô chữ”.

Chỉ ngồi ở nhà nhưng ông có thể vẽ từng chi tiết theo trí nhớ. Ký ức về những chuyến hành trình của “vua du khảo” nhiều vô số kể nhưng ông vẫn nhớ một cách tường tận. Ông chia sẻ: “Tôi có một mẹo để nhớ đường, chỉ cần đi qua một lần là nhớ ngay. Khi đến một địa điểm nào đó, bạn quan sát có điểm gì đặc trưng không. Ví dụ, khi xuống dốc tôi thấy có ngọn núi, xuống nữa thì thấy một ngã tư. Khoảng 5-6 năm nữa khi quay lại, khu dân cư mọc lên nhiều che khuất mọi thứ khiến tôi lúng túng, chợt nhớ lại tôi đi tìm ngọn núi và ngã tư thì tìm được đường”.

Năm 2015, Đào Kim Trang gây xôn xao cộng đồng mạng xã hội khi công bố và tặng cho cộng đồng "Sơ đồ du khảo đường bộ toàn quốc" (Sơ đồ đường bộ - du khảo Việt Nam) được thực hiện sau nhiều năm tích lũy kinh nghiệm như một món quà dành cho giới trẻ thích tự du lịch khám phá (cộng đồng phượt). Hiện "Sơ đồ du khảo" này đã được cập nhật nhiều lần.

Chiếc xe đạp - người bạn đồng hành khám phá vùng đất mới

Theo ông Đào Kim Trang, lý do ông thực hiện các chuyến đi bằng xe đạp một phần để rèn luyện sức khỏe, nhưng quan trọng hơn là để tìm hiểu và khám phá thiên nhiên và con người ở những vùng đất lạ. "Tôi chưa bao giờ có khái niệm đi là để chơi. Du khảo là đi tham quan, khảo sát, nghiên cứu, học tập, tìm hiểu truyền thống, văn hóa, hòa hợp với cộng đồng và thiên nhiên nơi mình đi qua. Qua đó ta cảm nhận cuộc sống, chỉnh lý bản thân và điều chỉnh lại lối sống của mình.

Vua du khảo Đào Kim Trang: đạp xe xuyên Việt vì một môi trường xanh - Ảnh 3.

Vua du khảo Đào Kim Trang cùng chiếc xe đạp đồng hành trên mọi nẻo đường. Nguồn: Sài Gòn Giải phóng

Ông nói đi một mình sẽ cô đơn nhưng ông quen rồi, quen với những đêm ngồi đèo Hải Vân, đèo Cù Mông, đèo Mã Pí Lèng hùng tráng, một mình đốt thuốc nhìn ngắm non sông tươi đẹp. Quen với cảm giác thắt bụng khi dừng xe đỉnh dốc ngó lại vòng đường như sợi chỉ dựng lên dựng xuống vực thẳm mà mình vừa đi qua. Ông cũng không ngại nếm nước biển những nơi mình đến và cho rằng ở Việt Nam, biển Cà Ná (Ninh Thuận) là mặn nhất. Những điều đó tạo nên ký ức riêng của ông mà không có gì phá vỡ được.

Điều đọng lại nhiều nhất đối với ông sau mỗi chuyến đi không phải là những nếm trải gió sương của kẻ lữ hành, mà lớn hơn là tình thân với những nơi đã đi qua, là sự kết nối với các tỉnh đoàn địa phương trong tinh thần thanh niên dám nghĩ dám làm. Dân địa phương những nơi ấy trong cảnh sống chân thật nghèo khổ của mình đã đón tiếp đoàn du khảo trong niềm vui lễ hội. Ông nhớ nắm cơm cá khô đồng bào dân tộc trao cho lúc sớm mai sau một đêm ca hát chuyện trò, nhớ hơi ấm những chiếc chăn mà các cô gái đã ủ ấm cho các thành viên ngủ trước khi đêm xuống, là những điệu nhảy dân tộc và không khí miền núi bập bùng lan xa mãi. Đến giờ, ông vẫn nuôi ước mong tìm lại những bản làng tình nghĩa mình đã đi qua 20 năm trước.

Chiếc xe đạp là người bạn cùng ông Trang lang thang khắp mọi miền đất nước. Ông kể rằng nhiều người gặp ông đi trên đường hay hỏi: "Xe này mà đi được à?". Ông chỉ cười và nói: "Chạy từ từ rồi cũng đến nơi thôi mà. Nhưng thật ra đi được hay không đâu phải do xe mà là ở người chạy chiếc xe đạp". Ông chọn đạp xe vì ngoài tính thể thao, đó còn là cách nguyên sơ thể hiện ý chí con người và là một phương tiện di chuyển thân thiện với môi trường. Và chắc chắn, chiếc xe đạp của "vua du khảo" Đào Kim Trang sẽ không "nghỉ ngơi" và tiếp tục lăn bánh đến khắp mọi miền đất nước.

Nguồn: tổng hợp