Vụ 2 người tử vong nghi do sét đánh: Cách phòng tránh sét đánh khi trời mưa dông

Như đã đưa tin, vụ việc được xác định xảy ra vào khoảng hơn 3 giờ sáng ngày 27/6 tại Tổ 4, Khu 2, phường Hà Lầm, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.

Thời điểm trên, cơ quan chức năng địa phương nhận được tin báo có hỏa hoạn xảy ra tại một nhà dân thuộc khu vực trên nên đã đến hiện trường cùng với người dân sinh sống tại đây phá cửa, tiếp cận bên trong và tổ chức dập lửa.

Tại đây, lực lượng chức năng phát hiện tại khu vực tầng 1 có 2 thi thể bị cháy. Nạn nhân được xác định là ông D.V.Đ. (sinh năm 1975) và chị V.D.P. (sinh năm 1987), đều trú tại tổ 4, khu 2, phường Hà Lầm.

Một số người dân sinh sống gần hiện trường cho biết, đêm qua và rạng sáng nay, tại đây có mưa to kèm sấm sét. Trước lúc xảy ra hỏa hoạn có người nghe thấy tiếng sét lớn tại khu vực ngôi nhà nói trên. Do đó, nguyên nhân ban đầu có thể là do bị sét đánh.

Sét là gì?

Theo Trung tâm Chính sách và Kỹ thuật phòng chống thiên tai, sét là hiện tượng phóng điện trong đám mây, giữa các đám mây với nhau hoặc giữa đám mây với mặt đất.

Điện thế của sự phóng điện từ sét có thể đạt từ vài chục đến hàng trăm triệu Vôn. Chiều cao của rãnh sét khoảng 500-2000m. Chiều dài của sét đo được trung bình 5km, có khi đến 10km. Vận tốc phóng điện của tia sét khoảng 15.000 – 150.000 km/s. Đường kính của tia sét khoảng 40-50cm, phần lõi của tia sét khoảng 15cm. Nhiệt độ trong tia sét có thể đạt đến 18.000 – 20.000 độ C.

Nguyên nhân hình thành sét

Sấm sét là hiện tượng khí tượng, đặc biệt thường xảy ra vào mùa hè do các phân tử nước trong đám mây mang điện tích dương gặp chân mây và mặt đất mang điện tích âm tạo ra sự chênh lệch điện áp lớn và tạo nên hiện tượng phóng điện. Do sự gia tăng nhiệt độ trong mùa khô tạo nên sự bốc hơi nước mạnh mẽ, khối không khí ẩm sát mặt đất bị nâng lên cao (hiện tượng đối lưu) gây mất nhiệt, hơi nước ngưng tụ gây mưa kèm sấm chớp.

Sét đánh gây thương tích như thế nào?

Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai cho biết, sét có thể gây thương tích bằng những cách thức sau:

Sét đánh thẳng vào vị trí nạn nhân từ trên đám mây xuống.

Khi nạn nhân đứng cạnh vật bị sét đánh. Sét có thể phóng qua khoảng cách không khí giữa người và vật. Trong trường hợp này gọi là sét đánh tạt ngang.

Sét đánh khi nạn nhân tiếp xúc với vật bị sét đánh.

Khi người tiếp xúc với mặt đất ở một vài điểm. 

Sét lan truyền trên mặt đất.

Sét lan truyền qua đường dây cáp tới các vật như điện thoại, tivi, ổ cắm.

Theo thống kê thì sét đánh thẳng là nguy hiểm nhất, cứ 10 người bị sét đánh thẳng thì 8 người chết. Sét đánh tiếp xúc hay tạt ngang cũng rất nguy hiểm. Khi sét đánh xuống cây, thì 1 tia sét có thể giết chết ngay vài người xung quanh.

Độ nguy hiểm của tia sét phụ thuộc vào bản chất của vật bị sét đánh và vị trí tương đối với nạn nhân. Thương vong do điện thế bước nhẹ hơn. Trong một số trường hợp, năng lượng tia sét không tiêu tán ngay tại chỗ mà truyền theo mặt đất và khi nạn nhân đứng trên đường truyền đó có thể bị liệt. Một số trường hợp nạn nhân có thể gặp vấn đề về đi lại sau này. Trong thực tế, sét lan truyền xuất hiện khi nạn nhân nói chuyện điện thoại, cầm vào các dây cáp, dây anten dẫn từ ngoài vào.

Biện pháp chống sét bảo vệ con người

Nghe dự báo thời tiết

Nên theo dõi các bản tin dự báo thời tiết để chủ động lên kế hoạch trong việc di chuyển và thực hiện các hoạt động ngoài trời. Khi làm ở khu vực nào đó, nên để ý trước các nơi có thể trú mưa và tránh sét an toàn. Khi đang ở nơi không an toàn, cần chú ý đến các dấu hiệu của mưa dông như mây đen, không khí lạnh, gió để kịp thời tránh trú. Thông thường cơn dông kéo đến rất nhanh trong vòng 15 phút và di chuyển với vận tốc 40km/giờ.

Thực hiện quy tắc nhìn-nghe

Khi sét xảy ra, thoạt tiên sẽ thấy tia chớp loé lên và sau đó là có tiếng sấm kèm theo. Nếu bạn tính khoảng thời gian từ lúc tia chớp loé lên và lúc nghe thấy tiếng sấm thì có thể xác định được khoảng cách tới nơi sét xảy ra. Chia số giây cho 3 sẽ được khoảng cách đến tia sét. Ví dụ đếm được 3 giây thì sét cách vị trí đứng là 3/3= 1km.

Chú ý, nếu như khoảng thời gian đếm được từ khi thấy chớp và nghe tiếng sấm nhỏ hơn 30 giây, thì bạn đã nằm trong tầm ngắm của tia sét rồi và phải cẩn thận.

Nếu thời gian này nhỏ hơn 20 giây thì phải di chuyển đến nơi an toàn hơn. Khi nghe thấy tiếng sấm đầu tiên có nghĩa là nguy hiểm đã đến. Sét có thể đánh cách xa nơi có mưa tới 15-20km.

Phòng tránh sét đánh trong nhà

Khi trời sắp xảy ra dông, thì biện pháp tránh sét tốt nhất là vào trong nhà. Chỗ an toàn để tránh sét là toà nhà, hay công sở - nơi có lắp đặt hệ thống chống sét.

Khi ở trong nhà nên đứng xa cửa sổ, cửa ra vào, các đồ dùng điện, tránh các chỗ ẩm ướt như buồng tắm, bể nước, vòi nước. Không nên dùng điện thoại trừ trường hợp rất cần thiết.

Nên rút phích cắm các thiết bị điện trước lúc có dông gần xảy ra.

Với các đường dây điện thoại hay dây điện vì nối với lưới bên ngoài nên rất có thể bị ảnh hưởng sét đánh lan truyền.

Nên tránh xa các dây này và các vật dùng điện với khoảng cách ít nhất là 1m. Vô tuyến nối với dây anten để ngoài trời cũng rất cần rút ra khi có dông.

Phòng tránh sét đánh ngoài trời

Trường hợp không kịp tìm nơi ẩn náu an toàn, tuyệt đối không dùng cây cối làm chỗ trú mưa. Đồng thời, tránh các khu vực cao hơn xung quanh, tránh xa các vật dụng kim loại như xe đạp, máy, hàng rào sắt...

Nên tìm chỗ khô ráo, nếu xung quanh có cây cao hơn thì nên tìm chỗ thấp, tìm vị trí cây thấp.

Người ở vị trí càng thấp càng tốt. Dùng tay ôm cổ, nhón chân, để phần tiếp xúc của người với mặt đất là ít nhất. Tuyệt đối không được nằm xuống đất.

Ra ngay khỏi những nơi chứa nước như bãi biển, ao, hồ, mương. Các vùng đỉnh núi hay sườn núi nhô cao cũng rất nguy hiểm. Nếu ở trong rừng thì tìm những nơi cây thấp hơn và thưa để tránh.

Không đứng thành nhóm người gần nhau. Nếu như bạn cảm thấy tóc bị dựng lên (như cảm giác điện khi sờ tay trước mặt tivi) thì điều đó có nghĩa là bạn có thể bị sét đánh bất cứ lúc nào. Lập tức cúi người xuống và lấy tay che tai, không nằm xuống đất hay đặt tay lên đất.

Đối với các vật có bề mặt kim loại như xe buýt, tàu hoả, ô tô... nếu không thò người ra ngoài và không chạm đến vỏ bọc thì ở những chỗ này là an toàn. Ngược lại đối với các ô tô, tàu thuỷ để hở hay không có vỏ bọc kim loại thì rất nguy hiểm.

Sau khi nghe thấy tiếng sét 30 phút thì có thể trở lại làm việc bình thường.