Viện Nghiên cứu Hán Nôm thông tin về 25 cuốn sách cổ quý bị mất
Ngày 21/12, Viện Nghiên cứu Hán Nôm ra thông cáo về việc 25 cuốn sách cổ bị mất. Các đây ít ngày, Viện đã có công văn báo cáo lên cấp trên về sự việc thất thoát 25 cuốn sách để xin ý kiến giải quyết.
Theo thông cáo này, khoảng tháng 3 - 4/2020, cán bộ quản lí kho sách của Viện Nghiên cứu Hán Nôm phát hiện không tìm thấy một số cuốn sách ở vị trí quy định trên giá. Lúc này, tình hình dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp.
Viện Nghiên cứu Hán Nôm thông báo mất 25 cuốn sách, trong số này có 4 cuốn Toàn Việt thi lục (do nhà bác học Lê Quý Đôn soạn). Ảnh: Thư viện quốc gia
Ngay sau khi nhận được thông tin, lãnh đạo Viện đã làm việc với người quản lí kho sách để chấn chỉnh, dự kiến các giải pháp điều chỉnh quy trình quản lí sách tránh thất thoát. Đồng thời lên kế hoạch tổng kiểm kê nhằm tìm kiếm các cuốn sách bị lạc và đối soát tất cả các văn bản khác đang lưu trữ tại Viện.
Đến tháng 4/2022 sau khi có thể khôi phục điều kiện làm việc bình thường, Viện đã cho tổng kiểm kê toàn bộ kho sách Hán Nôm. Đây là lần tổng kiểm kê đầu tiên trong hơn 10 năm qua.
Qua 3 tháng rà soát, phát hiện không thấy trên giá 29 quyển (tập sách đóng rời). Viện tiếp tục cho rà soát, tìm thêm được 4 quyển (do để sai chỗ trên giá). Như vậy tổng số sách chưa thấy trên giá (mất, hoặc thất lạc) hiện là 25 quyển.
Ngày 30/9/2022, Viện đã kí văn bản bàn giao kho sách cho người quản lí mới. Đồng thời, tổ chức làm vách ngăn để chia các phân kho, thay đổi quy trình quản lí sách gốc, giao trách nhiệm quản lí kho cụ thể, tránh nguy cơ tiếp tục thất thoát tài liệu.
Ngày 15/12/2022, Viện đã có công văn báo cáo cấp trên về sự việc 25 cuốn sách để xin ý kiến giải quyết. Ngay hôm sau, Viện Nghiên cứu Hán Nôm đã họp Hội nghị Cán bộ chủ chốt và Hội đồng khoa học, trong đó có báo cáo tình hình kho sách.
Tối ngày 20/12, trên trang cá nhân mạng xã hội, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện - Phó trưởng phòng phụ trách Phòng Văn bản học đăng tải thông tin: "RẤT NGHIÊM TRỌNG: 25 cuốn sách cổ, cực kỳ quan trọng của văn hiến dân tộc biến mất khỏi kho lưu trữ của Viện Nghiên cứu Hán Nôm".
Theo ông Diện, trong số 25 cuốn sách bị mất có bốn cuốn Toàn Việt thi lục, thuộc ba bộ khác nhau, do Lê Quý Đôn biên soạn.
"Toàn Việt thi lục" là bộ sách lớn do nhà bác học Lê Quý Đôn (1726 - 1784) sưu tập và biên soạn theo lệnh của vua Lê Hiến Tông. Đây là một trong những bộ sách gốc về thơ chữ Hán của Việt Nam từ thế kỷ X đến thế kỷ XVI với 2303 bài thơ của nhiều triều đại. "Toàn Việt thi lục" chuyển tải thông điệp, hồn cốt, tình tự, khí phách, tiếng lòng của cổ nhân tới hậu thế.
Việt âm thi tập do nhà sử học Phan Phu Tiên và Thị Ngự sử Chu Xa kế tục biên soạn. Tuyển tập gồm sáu quyển, 624 bài thơ của 119 nhà thơ dưới các triều đại, từ Trần đến Lê sơ.
Viện Nghiên cứu Hán Nôm đã họp tổng kết đơn vị. Trong báo cáo tổng kết đã thông báo nội dung về 25 cuốn sách. Đại diện lãnh đạo Viện Hàn lâm dự buổi họp tổng kết đã chỉ đạo Viện tiếp tục rà soát tìm sách, xác định trách nhiệm của các bên liên quan. Viện sẽ lập hội đồng riêng để xem xét cụ thể vấn đề này. Sự việc đang được tổ chức giải quyết.
Viện Nghiên cứu Hán Nôm, trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, là đơn vị bảo quản các tài liệu Hán Nôm gồm gần 35.000 cuốn sách và gần 60.000 thác bản văn bia đã có biên mục. Đồng thời mở cửa thư viện để các tổ chức, nhà nghiên cứu và các cá nhân trong và ngoài nước quan tâm đến văn bản cổ của dân tộc có cơ hội tiếp cận tài liệu.
Theo quy định tại đơn vị, để bảo quản các tài liệu quý hiếm, tài liệu gốc đều được lưu tại Phòng Bảo quản. Viện tổ chức phục vụ bạn đọc nghiên cứu chủ yếu thông qua bản photocopy. Bạn đọc muốn tiếp cận tài liệu gốc cần có phê duyệt bằng văn bản của Lãnh đạo Viện.
