Một đạo luật mang tính bước ngoặt dự kiến sẽ có hiệu lực vào tháng 11/2025 tại Úc, cấm trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội. Động thái này, xuất phát từ mối lo ngại toàn cầu về tác động tiêu cực của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần của giới trẻ, đã đặt ra một thách thức lớn cho các nền tảng trực tuyến và thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ "đảm bảo độ tuổi".

Theo luật mới, các nền tảng mạng xã hội sẽ buộc phải thực hiện "các biện pháp xác minh tuổi tác hợp lý" để ngăn chặn người dùng vị thành niên truy cập dịch vụ. Tuy nhiên, định nghĩa cụ thể về "các bước hợp lý" vẫn chưa được làm rõ. Để giải quyết vấn đề này, Úc sẽ tiến hành thử nghiệm công nghệ xác định độ tuổi vào năm 2026 dưới sự giám sát của Ủy viên An toàn Điện tử Úc, nhằm thiết lập các thông số và tiêu chuẩn cụ thể.

Ngành công nghệ xác minh độ tuổi trỗi dậy

Quyết định của Úc đã thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế và tạo động lực lớn cho ngành công nghiệp công nghệ xác minh độ tuổi. Các công ty hàng đầu trong lĩnh vực này như Entrust (Hoa Kỳ), IDnow (Đức), Jumio (Hoa Kỳ - chuyển trọng tâm từ thanh toán trực tuyến sang nhận dạng kỹ thuật số), Veriff (Estonia) và Yoti (Anh) đang chứng kiến sự tăng trưởng và phát triển mạnh mẽ.

Một trong những công nghệ then chốt trong lĩnh vực này là "liveness", sử dụng phân tích AI từ video người dùng để xác minh tính xác thực của người truy cập dịch vụ. Công nghệ này hoạt động bằng cách phát hiện các thay đổi tinh vi trên khuôn mặt, giúp đảm bảo người dùng là người thật chứ không phải hình ảnh hoặc video giả mạo.

Ông Tony Allen, CEO và nhà sáng lập ACCS, phân loại các phương pháp đảm bảo độ tuổi thành ba loại chính:

- Xác minh: Xác nhận ngày sinh chính xác thông qua các giấy tờ tùy thân hợp lệ hoặc hồ sơ ngân hàng/sức khỏe.

- Ước tính: Đưa ra một khoảng tuổi ước lượng cho người dùng.

- Suy luận: Chứng minh người dùng lớn hơn một độ tuổi nhất định dựa trên các thông tin đã được xác thực (ví dụ, có thế chấp nhà đất chứng tỏ đã đủ tuổi trưởng thành).

Ông Allen nhấn mạnh rằng các cổng khai báo ngày sinh tự khai báo hiện tại không đủ mạnh để đáp ứng yêu cầu của luật pháp Úc vì chúng quá dễ dàng bị trẻ em "lách luật". Theo ông, các biện pháp mạnh mẽ hơn, dựa trên các yếu tố kích hoạt hành vi, có thể trở thành yêu cầu bắt buộc không chỉ ở Úc mà còn ở nhiều khu vực khác trên thế giới để bảo vệ trẻ em trực tuyến.

Thách thức kép: Xác minh tuổi và bảo mật dữ liệu

Dù công nghệ xác minh độ tuổi đang phát triển, việc triển khai chúng trên diện rộng vẫn gặp phải nhiều khó khăn. Một trong những thách thức lớn nhất là việc người dùng mạng xã hội thường xuyên khai báo sai tuổi. Trẻ em vị thành niên thường cố tình khai gian tuổi để truy cập các nền tảng bị giới hạn.

Ngoài ra, các dịch vụ xác minh danh tính kỹ thuật số còn tiềm ẩn rủi ro bảo mật nghiêm trọng. Chúng có thể trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công mạng, dẫn đến lộ lọt thông tin cá nhân nhạy cảm và các tài liệu quan trọng của người dùng. Vụ việc công ty xác minh danh tính AU10TIX (đối tác của TikTok, Uber và X) bị lộ thông tin đăng nhập quản trị đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về mối đe dọa này. Điều này cho thấy nhu cầu cấp thiết về một giải pháp xác minh độ tuổi không chỉ hiệu quả trong việc bảo vệ trẻ em mà còn phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho dữ liệu người dùng.

Động thái của Meta: Dọn đường cho luật mới

Trước thời điểm lệnh cấm chính thức có hiệu lực vào cuối năm 2025, gã khổng lồ mạng xã hội Meta đã có những động thái đáng chú ý nhằm tuân thủ quy định mới của Úc:

- Từ ngày 4/12/2025: Người dùng dưới 16 tuổi sẽ không được phép tạo tài khoản mới trên các nền tảng của Meta.

- Từ ngày 10/12/2025: Meta sẽ khóa các tài khoản hiện có của người dùng dưới 16 tuổi cho đến khi họ đủ tuổi.

Việc xác định chính xác người dùng dưới 16 tuổi là một thách thức lớn đối với Meta, không chỉ do vấn đề khai báo gian dối về độ tuổi mà còn bởi sự phức tạp trong việc triển khai các giải pháp xác minh tuổi kỹ thuật số an toàn và hiệu quả trên quy mô toàn cầu.

Quyết định của Úc là một bước đi táo bạo, thể hiện quyết tâm của chính phủ trong việc bảo vệ thế hệ trẻ khỏi những tác động tiêu cực của mạng xã hội. Tuy nhiên, hành trình phía trước vẫn còn nhiều chông gai, đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các nhà lập pháp, các công ty công nghệ và cộng đồng để tìm ra giải pháp tối ưu, vừa bảo vệ trẻ em, vừa đảm bảo quyền riêng tư và an toàn dữ liệu trong kỷ nguyên số.