Tổng Giám đốc WTO kêu gọi không đình chỉ xuất khẩu thực phẩm

Không để tình trạng thiếu hụt lương thực trở nên trầm trọng hơn 

Phát biểu với báo giới tại Diễn đàn Kinh tế thế giới ở Davos (Thụy Sĩ), bà Okonjo-Iweala nêu rõ: "Chúng tôi đang kêu gọi các nước thành viên không cấm xuất khẩu hoặc hạn chế xuất khẩu mà chỉ cần kiểm soát chặt chẽ. Chúng tôi không muốn tình trạng thiếu hụt trở nên trầm trọng hơn và dẫn đến giá tăng vọt".

Lời kêu gọi của bà Ngozi Okonjo-Iweala được đưa ra trong bối cảnh Ấn Độ vừa thông báo giới hạn lượng đường xuất khẩu ở mức 10 triệu tấn trong tài khóa này (tính đến tháng 9/2022). New Delhi lý giải rằng quyết định nói trên nhằm "duy trì lượng đường dự trữ trong nước, cũng như để ổn định giá thành trong mùa đường năm nay”. Trước đó, Ấn Độ cũng đã đưa ra lệnh cấm bán lúa mì ra thị trường nước ngoài.

Bà Okonjo-Iweala cho biết: "Hiện có khoảng 22 quốc gia với 41 lệnh hạn chế xuất khẩu hoặc cấm xuất khẩu thực phẩm, chưa kể các hạn chế xuất khẩu đối với nhiên liệu đầu vào, hạt giống và phân bón". WTO hy vọng việc cơ quan này công khai giám sát với các biện pháp kiểm soát như vậy sẽ ngăn chặn được các nước thành viên đưa ra những quyết định bất lợi cho cộng đồng quốc tế.

Bà Okonjo-Iweala nêu rõ: “Vì lý do an ninh lương thực, các chính phủ có thể thực hiện biện pháp hạn chế  trong một khoảng thời gian nhất định, nhưng quyết định này chỉ nên mang tính tạm thời, đồng thời phải thực hiện minh bạch và cân đối".

Tình hình xung đột tại Ukraine đang gây gián đoạn nguồn cung trên thế giới về phân bón, lúa mì và nhiều mặt hàng khác. Tổng Giám đốc WTO cho biết Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres "đang tham gia" các cuộc đàm phán để mở những hành lang vận tải qua Biển Đen, để thực phẩm xuất khẩu của Ukraine có thể đến với thị trường quốc tế.

Vì sao một số quốc gia cấm hoặc hạn chế xuất khẩu lương thực?

Theo Viện Kinh tế Quốc tế Peterson (PIIE) ở Mỹ, Nga và Ukraine nằm trong số 5 nhà xuất khẩu hàng đầu toàn cầu về nhiều loại ngũ cốc và các sản phẩm quan trọng, như lúa mạch, hạt hướng dương, dầu hướng dương, ngô.

Ấn Độ đã cấm xuất khẩu lúa mì, trở thành quốc gia mới nhất ban hành lệnh cấm này khi giá ngũ cốc tăng mạnh trong năm nay một phần do chiến tranh Nga - Ukraine. Theo các phương tiện truyền thông địa phương, Ấn Độ cho biết họ cấm xuất khẩu lúa mì để quản lý an ninh lương thực chung của đất nước.

Tuy nhiên, Ấn Độ không phải là trường hợp duy nhấtấm xuất khẩu lúa mì. Ngoài Nga và Ukraine, Ai Cập, Kazakhstan, Kosovo và Serbia cũng đã cấm xuất khẩu lúa mì.

Không chỉ cấm xuất khẩu lúa mì, nhiều quốc gia đã cấm xuất khẩu các loại thực phẩm khác do lạm phát toàn cầu tăng cao sau cuộc khủng hoảng Ukraine. Một số quốc gia  gần đây đã cấm xuất khẩu lương thực, trong đó có Indonesia - nước đã hạn chế xuất khẩu dầu cọ.

Tương tự như Ấn Độ, Indonesia cho rằng cần thiết phải đảm bảo nguồn thực phẩm trong nước do lạm phát thực phẩm toàn cầu tăng cao kỷ lục sau cuộc chiến ở Ukraine. Indonesia chiếm hơn một nửa nguồn cung cấp dầu cọ của thế giới.

Giá nhiều loại thực phẩm đã tăng vọt, góp phần làm tăng lạm phát trên toàn thế giới. Một số sản phẩm có giá tăng vọt như dầu hướng dương, dầu cọ, phân bón và ngũ cốc.

Ngoài giá thực phẩm tăng, nguồn cung nhiều mặt hàng cũng bấp bênh.

Dưới đây là danh sách các quốc gia đã cấm xuất khẩu thực phẩm sau khi chiến tranh Nga-Ukraine bắt đầu.