Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng các lĩnh vực: Văn hoá, Y tế, Giáo dục không chỉ là những chương trình với các mục tiêu đơn thuần mà là các trụ cột cốt lõi, là động lực cho phát triển bền vững. Trong đó mục tiêu tối thượng cần đạt tới là người dân phải khỏe mạnh, có tri thức, có văn hóa, mọi người dân được thụ hưởng một cuộc sống thanh thản, nhẹ nhàng, vui vẻ.

Tổng Bí thư Tô Lâm đề cập đến những bất cập hiện tại - gợi ý hướng triển khai nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo

Về chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035, Tổng Bí thư Tô Lâm đề cập những bất cập hiện tại về biên chế giáo viên, bố trí các điểm trường và đầu tư cơ sở vật chất trường lớp… Từ đó yêu cầu cần chủ động biên chế giáo viên theo quy định số học sinh/lớp (20-25 học sinh) chứ không phải “xin” biên chế.

Về thực trạng nhiều xã vùng cao chỉ có 5-6 học sinh nhưng vẫn có một điểm trường với đủ giáo viên và cơ sở vật chất, gây lãng phí - Tổng Bí thư yêu cầu các cơ quan cần tính toán gom học sinh về trường đủ chuẩn, thậm chí thuê phương tiện đưa đón học sinh sẽ hiệu quả hơn là việc duy trì nhiều điểm trường nhỏ.

Về chuẩn hoá cơ sở vật chất của hệ thống trường học, đặc biệt là ưu tiên kiên cố hoá các trường lớp ở 248 xã vùng biên giới - Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu các trường học phải đạt chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đảm bảo giáo dục học sinh phát triển toàn diện, ví dụ: học sinh miền núi cũng cần được học bơi để phòng chống đuối nước khi mưa lũ, cần có bể bơi ở trường và phải có phòng học ngoại ngữ, tin học. 

Cùng với đó, đảm bảo điều kiện sống của giáo viên vùng khó khăn, cần chăm lo cơ sở vật chất phục vụ giáo viên, đặc biệt ở vùng khó khăn để họ có thể lập gia đình và an tâm công tác.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đề cập đến việc đầu tư nuôi dưỡng, giáo dục cho các đối tượng thuộc nhóm yếu thế và dễ bị tổn thương gồm trẻ em bị bỏ rơi và người khuyết tật, theo đó, cần quan tâm đặc biệt đến 800.000 trẻ em bị bỏ rơi (trong đó cơ sở công lập chỉ nuôi dưỡng 3%) và 8 triệu người khuyết tật. Phát huy vai trò gia đình và xã hội để không ai bị bỏ lại phía sau. Cần khuyến khích và tạo tâm lý đồng thuận để các gia đình nhận con nuôi (kể cả trẻ bệnh tật) để các em được chăm sóc trong môi trường gia đình sẽ tốt nhất. 

Theo Tổng Bí thư, việc quan tâm nhóm yếu thế và dễ bị tổn thương ngay từ đầu sẽ hiệu quả hơn rất nhiều so với việc phải chi tiền để phòng chống tội phạm, xử lý các vấn đề xã hội trong tương lai - đây cũng chính là vấn đề mà cả xã hội, ngành y tế và giáo dục cần quan tâm.

Tổng Bí thư Tô Lâm đặc biệt lưu ý cần thay đổi cách nhìn nhận khái niệm chương trình mục tiêu quốc gia về y tế hay giáo dục nhưng không phải là chuyện riêng của từng bộ, ngành mà phải là nỗ lực của toàn xã hội cùng chung tay thực hiện, triển khai đồng bộ để mang lại hiệu quả thực chất cho người dân.