Công dân khuyến học

Thu lôi - cuộc thí nghiệm sinh tử

Thu lôi - cuộc thí nghiệm sinh tử

Việt Dương

Việt Dương

17:07 - 08/06/2022
Công dân & Khuyến học trên

Tháng 6 này là tròn 272 năm từ ngày nhà vật lý học người Mỹ Benjamin Franklin thực hiện cuộc thí nghiệm sinh tử để phát minh ra cột thu lôi.

 Câu chuyện về nhà khoa học Benjamin Franklin cho thấy, các vĩ nhân đã phải trải qua những bài học sinh tử trong thực tế như thế nào. 

Năm 1752, Benjamin (46 tuổi) và con trai William (21 tuổi) cùng thực hiện một thí nghiệm chứng minh giả thuyết: Sét thực chất là sự phóng điện.

Trước đó, ông đã định gắn một thanh sắt lên nóc nhà thờ, nhưng sau, để có thể đưa thanh sắt lên cao hơn, ông thả một con diều lên trời. Trên diều có gắn một thanh sắt nhỏ để hút sét (đóng vai trò như cột thu lôi). Con diều được cột vào một sợi dây có khả năng dẫn điện, phía cuối sợi dây gắn một chiếc chìa khóa.

Thu lôi - Cuộc thí nghiệm sinh tử - Ảnh 1.

Bức họa mô tả thí nghiệm của Benjamin Franklin cùng con trai. Ảnh: Báo Tuổi trẻ

 Mưa đến, sợi dây thấm nước làm cho có khả năng dẫn điện. Benjamin cho là mình có thể cảm nhận được luồng điện đang tích tụ trong chiếc chìa khóa. Điều này chứng tỏ sét chính là một hiện tượng phóng điện.

Sau đó, ông dùng chai Leiden - hình thức ban đầu của tụ điện - để tích điện từ chiếc chìa khóa và thu được một lượng điện rất lớn.

May mắn cho Benjamin Franklin khi thoát khỏi lưỡi tầm sét của Thiên Lôi. Bởi vì chỉ một năm sau, nhà vật lý học người Đức Georg Wilhelm Richmann đã thiệt mạng khi lặp lại thí nghiệm tương tự ở St. Petersburg, Nga. Cái chết của ông đã gây chấn động giới khoa học toàn thế giới.

Thu lôi - Cuộc thí nghiệm sinh tử - Ảnh 2.

Cái chết của Richmann từng gây chấn động giới khoa học toàn thế giới. Anh: Báo Tuổi trẻ

Sau thí nghiệm trên, Benjamin Franklin đã thử ứng dụng cột thu lôi đầu tiên tại Philadelphia vào năm 1753. Kết quả, nhà ông không bị ảnh hưởng trong mùa mưa bão năm đó. Dần dần, sáng kiến của ông trở nên phổ biến. 

Ngày nay thu lôi là một phần không thể thiếu trong những công trình kiến trúc cao tầng.

Thu lôi - Cuộc thí nghiệm sinh tử - Ảnh 3.

Cột thu lôi là phát minh quan trọng của nhân loại - Ảnh: The Atlantic

Để ghi nhận những thành quả nghiên cứu của ông, Hội đồng Hoàng gia London đã trao tặng Franklin Huy chương Copley - vinh danh những người có thành tích xuất sắc trong nghiên cứu khoa học.

Từ năm 1914, chân dung Benjamin Franklin được in trên tờ tiền 100 USD. Ông là một trong số những nhà khoa học ít ỏi được in chân dung lên tiền.

Ngoài nghiên cứu khoa học, Benjamin Franklin (1706-1790) còn là chính trị gia, triết gia, nhà hoạt động động xã hội và nhà ngoại giao hàng đầu.

Ông là một trong những người sáng lập nên nước Mỹ, người đề xướng sự thống nhất của các thuộc địa. Các sử gia gọi ông là "Người Mỹ đầu tiên".


Nguồn: Báo Tuổi trẻ
Bình luận của bạn

Bình luận

icon icon