Sách giáo khoa Ngữ văn 6, Tiếng Anh 10 có chú thích nhầm lẫn?

Trong quá trình dạy học bằng sách giáo khoa Ngữ văn 6, Tập 2 – bộ Kết nối tri thức với cuộc sống (Bùi Mạnh Hùng - Tổng chủ biên, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam) và sách Tiếng Anh 10 - Global Success, một số giáo viên phát hiện tác giả sách chú thích và giải nghĩa nhiều nội dung kiến thức còn nhầm lẫn.

Chú thích trong sách giáo khoa Ngữ văn 6

Theo đó, sách giáo khoa chú thích "lạc hầu" là "quan văn giúp việc cho Vua Hùng". Theo Từ điển tiếng Việt thì "lạc hầu" là chức quan cao nhất thời Hùng Vương. "Lạc tướng" là người đứng đầu một bộ lạc thời Hùng Vương.

Tương tự, "thủy đình": đình được xây trên mặt nước (trang 14). Các giáo viên cho biết, cách giải thích như thế này là sơ sài, học sinh không thể hiểu rõ được "thủy đình" là gì.

Thực ra, thủy đình là nhà biểu diễn múa rối nước, gọi theo dân gian là buồng trò và là một trong 4 yếu tố quan trọng làm nên nghệ thuật múa rối nước: quân rối, người điều khiển con rối, dàn nhạc và thủy đình.

"Đàm đạo": nói chuyện, trao đổi với nhau một cách thân mật (trang 35). Không phải ai "nói chuyện, trao đổi với nhau một cách thân mật" cũng là "đàm đạo". Từ điển Tiếng Việt định nghĩa "đàm đạo" (động từ, văn chương): nói chuyện, trao đổi thân mật với nhau. Ví dụ: đàm đạo thơ văn.

"Một số từ mượn các ngôn ngữ châu Âu được Việt hóa gần như hoàn toàn, nhất là những từ đơn như săm, lốp, bom,…" (trang 86). Một giáo viên dạy tiếng Pháp cho biết, trong tiếng Pháp, "enveloppe" không phải từ đơn, còn "chambre à air" là một ngữ (cụm từ). Khi nào các từ ngữ ấy được người Việt Nam mượn và Việt hóa thành "lốp", "săm" thì mới là từ đơn.

"Tiếng gió càng ghê rợn mỗi khi nó thốc vào, vuốt qua những gờ kính nhọn còn dắt ở ô cửa vỡ. Nó rít lên rú lên như cái kiểu người ta vẫn thường gọi là quỷ khốc thần linh" (trang 110). Không có thành ngữ nào là "quỷ khốc thần linh" cả, mà chỉ có "quỷ khốc thần kinh" (quỷ khóc, thần khiếp sợ).

"Thương hải tang điền": là bãi bể (biến thành) nương dâu, chỉ những biến đổi lớn lao (trang 116). Nghĩa của từ "thương hải" là "biển xanh" chứ không phải là "bãi biển". Người ta cũng có thể nói "tang điền biến vi thương hải", nôm na là chuyện ruộng dâu biến thành biển xanh. Đó cũng là câu khiến chúng ta suy ngẫm về cái lẽ không có gì vĩnh viễn đứng yên mà luôn chuyển động, biến đổi, như dòng đời vậy.

Chú thích trong sách giáo khoa Tiếng Anh 10

Một giáo viên ở Yên Bái thắc mắc, ở Đà Nẵng có làng Hội An không?

Sách giáo khoa môn Tiếng Anh 10 - Global Sucess viết (trang 116): "Look at the photos of an ecotour to Hoi An villages (Da Nang, Viet Nam), and complete the notes below. Then discuss your ideas in pairs".

Dịch sang tiếng Việt: "Xem các bức ảnh về một chuyến du lịch sinh thái đến các làng quê ở Hội An (Đà Nẵng, Việt Nam), và hoàn thành các chú thích bên dưới. Sau đó thảo luận ý kiến của bạn theo cặp (nhóm)".

"Write a website advertisement (120-150 words) for an ecotour to Hoi An villages. Use what you have learnt in 1 and 2 and the suggested outline below to helf you".

Dịch sang tiếng Việt: Viết một trang web quảng cáo (120-150 từ) cho một chuyến du lịch sinh thái đến các làng quê ở Hội An. Hãy sử dụng những gì bạn đã học ở phần 1 và 2 và dàn ý được gợi ý bên dưới để giúp bạn.

Giáo viên nói rằng, sách dạy như thế thì cả học sinh và khách quốc tế đều nhầm lẫn Hội An thuộc Đà Nẵng chứ không phải Quảng Nam. Nhiều người dân ở Đà Nẵng cho biết, Đà Nẵng không có làng Hội An nào cả.

Cần biết thêm, nằm bên bờ Bắc hạ lưu sông Thu Bồn, Hội An là một đô thị cổ tại Quảng Nam, cách thành phố Đà Nẵng hơn 30km, cách Huế 122km. Phố cổ Hội An từng là một thương cảng quốc tế sầm uất, gồm những di sản kiến trúc đã có từ hàng trăm năm trước, được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới từ năm 1999.

Qua bài viết, kính mong các tác giả sách giáo khoa Ngữ văn 6 – bộ Kết nối tri thức với cuộc sống, và sách Tiếng Anh 10 - Global Success, cần rà soát và chỉnh lí những nội dung như đã đề cập cho lần tái bản sau.