Sách giả: Lợi nhuận khủng, hoạt động tinh vi qua mạng xã hội

Để đối phó với những "chiêu thức mới" của các đường dây làm sách giả, cần phải có sự phối hợp giữa cơ quan chức năng và các nhà xuất bản trong việc phát hiện và xử lý, bên cạnh đó cần tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh online…

Sách giả tràn lan, hoạt động tinh vi qua mạng xã hội

Ðại diện Hội Xuất bản Việt Nam cho biết, hiện có hơn 100 trang web rao bán hàng trăm nghìn tựa sách lậu. Các chuyên gia nhận định, so với trước đây, thủ đoạn in sách lậu đã tinh vi hơn rất nhiều.

Bên cạnh việc thuê kho tại những địa điểm có nhiều lối ra vào, hàng hóa thường được vận chuyển, đóng gói vào ban đêm để tránh bị phát hiện, các đối tượng còn tận dụng công nghệ, như: livestream trên mạng xã hội; nhận đơn hàng sử dụng phần mềm quản lý bán hàng. Trung bình, mỗi cơ sở như vậy bán được khoảng 300-400 đơn hàng với số lượng từ 300-600 cuốn sách với tổng giá trị tiền hàng từ 50-70 triệu đồng, cao hơn rất nhiều so với các cơ sở in ấn, phát hành có giấy phép hoạt động.

Thượng tá Ngô Xuân Hải, Phó Trưởng phòng An ninh chính trị nội bộ cho biết, khó khăn trong phát hiện, bóc gỡ đường dây này là, việc sản xuất và phát hành sách giả được thực hiện theo quy trình khép kín, từ sản xuất, quảng cáo đến phát hành, khác với phương thức của các đối tượng khác trước đây.

Xưởng in và cơ sở photo copy do các đối tượng tự đầu tư và làm chủ sản xuất sách lậu nên quá trình hoạt động luôn đóng cửa, địa điểm ở xa trung tâm, không có biểu hiện và không cho người lạ ra vào.

Các kho hàng được phân tán ở nhiều địa điểm xa, cách biệt với các cơ sở sản xuất, có nơi ở khu vực hoang vắng, luôn đóng kín cửa. Các đối tượng chia nhỏ các công đoạn gắn với nhiều địa điểm khác nhau.

Quá trình quảng cáo bán hàng qua các kênh bán hàng online trên mạng xã hội như Facebook, Tiktok... các đối tượng che giấu thông tin cá nhân.

Việc giao hàng thông qua các công ty chuyển phát nhanh, che giấu địa chỉ giao sách, đăng các địa chỉ giả ở các tỉnh ngoài... gây khó khăn cho cơ quan Công an trong quá trình điều tra, xác minh.

Các tài khoản thanh toán, đăng ký phương tiện... đều không dùng thông tin của các đối tượng chính...

Theo đại diện các nhà xuất bản, các cơ sở sản xuất sách lậu đã gây ra không ít khó khăn cho những đơn vị làm sách và kinh doanh chân chính. Họ không phải đầu tư xây dựng đề tài, bản thảo; trả tiền bản quyền, không phải nộp thuế; chất lượng mực, giấy in, chất lượng hoàn thiện xuất bản phẩm lại thấp, cho nên các xuất bản phẩm giả, làm lậu có giá thành rất thấp và có thể bán với chiết khấu cao so với giá bìa để thu hút người mua.

 Cần nhiều biện pháp để đối phó với nạn làm sách giả 

Ðã có nhiều hội thảo, tọa đàm về chủ đề chống xuất bản phẩm lậu song chủ yếu nội dung vẫn tập trung thống kê, chỉ ra lỗi sai về hình thức và nội dung trong sách in lậu và hậu quả, chưa đưa ra được giải pháp thật sự rành mạch, triệt để.

Chế tài và mức phạt đối với những hành vi này chưa thật sự đủ răn đe, trong khi lợi nhuận mà các cơ sở in sách lậu thu được là rất lớn.

Ngay cả các nhà xuất bản quốc tế cũng cho biết, họ phải đối mặt với vấn đề xuất bản phẩm in lậu khi hoạt động tại thị trường Việt Nam.

Theo ý kiến từ các đơn vị, cá nhân làm sách, các cơ quan quản lý cần xây dựng chế tài đủ mạnh để xử lý nghiêm các đối tượng in lậu, làm giả các ấn phẩm xuất bản, đồng thời có biện pháp xử lý kiên quyết những trường hợp vi phạm để kịp thời răn đe, cảnh báo, nhằm bảo đảm trật tự trong lĩnh vực xuất bản, in ấn.

Bên cạnh đó, việc tuyên truyền, giáo dục về giá trị của sách, văn hóa đọc, cách phân biệt sách in lậu và sách thật cần cụ thể hơn, phổ biến hơn để tránh việc người đọc có những nhận thức sai lầm, ham rẻ mà vô tình tiếp tay cho hành vi sai trái.

Việc quản lý bản quyền, hợp tác xuất bản và cơ chế tự bảo vệ cũng cần đẩy mạnh. Cụ thể, ngoài việc làm sách, các đơn vị cần sát sao hơn với sản phẩm của mình ngoài thị trường, kịp thời phát hiện và phối hợp chặt chẽ với đơn vị quản lý thị trường, an ninh văn hóa, an ninh kinh tế… để kiểm tra, phản ánh và xử lý.