Không khí lạnh khó gây mưa cực đoan

Sau đợt mưa lũ lớn do bão số 11, miền Bắc đang bước vào giai đoạn giao mùa với sự xuất hiện của những đợt không khí lạnh đầu tiên. Theo phân tích của tiến sĩ Trương Bá Kiên, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng - Khí hậu (Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu), từ ngày 13 đến 16/10, một đợt sóng lạnh yếu sẽ tràn xuống nước ta, gây mưa rải rác tại khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.

Chuyên gia này cho biết, các bản đồ dự báo và ảnh mây vệ tinh cho thấy khối không khí lạnh từ phía Trung Quốc đang dịch chuyển dần xuống Việt Nam. Đợt không khí lạnh này có cường độ yếu, song khi tương tác với khối không khí ẩm đang hiện diện ở Bắc Bộ sẽ gây nên hiện tượng mưa nén. Đây là loại mưa hình thành do va chạm giữa hai khối không khí có bản chất khác nhau: một bên là lạnh và khô, một bên là ẩm và ấm.

Dự báo trong 3 ngày tới, Bắc Bộ có mưa vừa, lượng mưa phổ biến khoảng 30-40mm, một số nơi cục bộ có thể trên 50mm. Đây không phải là dạng mưa cực đoan hay mưa lớn ngắn hạn, mà là mưa rải đều do quá trình nén khí.

Những khu vực như Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Phòng, Quảng Ninh có khả năng mưa rõ rệt hơn so với Sơn La, Điện Biên, Lai Châu hay phía Tây Hòa Bình, nơi ít chịu ảnh hưởng của không khí lạnh.

Do không khí lạnh di chuyển qua Vịnh Bắc Bộ, mang theo thêm hơi ẩm, khi gặp địa hình đón gió Đông Bắc nên lượng mưa Thanh Hóa - Nghệ An - Hà Tĩnh được dự báo cao hơn miền Bắc, phổ biến từ 60-80mm, có nơi trên 80mm.

Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng - Khí hậu khẳng định, đợt không khí lạnh này "không đủ mạnh để gây mưa cực đoan", chỉ tạo ra mưa vừa đến mưa to ở cục bộ.

Khả năng ngập trở lại trong đợt mưa 13-16/10 là thấp, vì lượng mưa không lớn và rải đều trong vài ngày. Tuy nhiên, các khu vực vẫn đang ngập hoặc rút nước chậm có thể tiếp tục ngập đến hết đợt mưa.

Theo chuyên gia, trong điều kiện Hà Nội khô ráo hoàn toàn, chỉ khi mưa với cường suất lớn trên 80-100mm/giờ mới có khả năng gây ngập cục bộ. Đợt không khí lạnh này "không tạo ra hình thế như vậy".

Về xu thế thời tiết tới, đợt không khí lạnh ngày 13-16/10 chỉ là sóng yếu đầu mùa, nhưng từ khoảng ngày 19-22/10 sẽ xuất hiện một đợt không khí lạnh mạnh hơn, khiến nhiệt độ giảm rõ rệt. 

Tiến sĩ Trương Bá Kiên nhận định: "Đây sẽ là tín hiệu cho thấy mùa đông 2025-2026 bắt đầu đến sớm, với cường độ lạnh tăng nhanh".

Dự báo thời tiết không khí lạnh từ nay đến 22/10

Phía Tây Bắc Bộ: từ đêm 14-16/10 và khoảng ngày 19-20/10 có mưa rào và giông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.

Phía Đông Bắc Bộ: từ đêm 14 đến hết đêm 15/10 có mưa, mưa vừa và rải rác có giông, cục bộ có nơi mưa to đến rất to; khoảng ngày 19-20/10 có khả năng có mưa rào và giông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.

Khu vực từ Thanh Hóa đến thành phố Huế: có mưa rào và rải rác có giông, cục bộ có nơi mưa to, riêng phía Bắc từ đêm 14-16/10 có mưa, mưa vừa và rải rác có giông, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Từ khoảng ngày 19-21/10 có khả năng xảy ra mưa lớn diện rộng.

Các khu vực khác: chiều và tối có mưa rào và giông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.

Cơ quan khí tượng lưu ý, các khu vực trên trong mưa giông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.