Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại phiên họp ngày 28/4.

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh dự luật này nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho người nước ngoài, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài khi thực hiện thủ tục nhập/trở lại quốc tịch Việt Nam.

Theo Bộ trưởng Tư pháp, dự thảo luật tập trung vào 2 chính sách lớn.

Đề xuất nhiều quy định liên quan đến quốc tịch Việt Nam

Một là, sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến việc nhập quốc tịch Việt Nam, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các trường hợp có cha đẻ hoặc mẹ đẻ hoặc ông bà nội hoặc ông bà ngoại là công dân Việt Nam; nhà đầu tư, nhà khoa học, chuyên gia nước ngoài... được nhập quốc tịch Việt Nam.

Hai là, sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến việc trở lại quốc tịch Việt Nam nhằm tạo điều kiện cho các trường hợp đã mất quốc tịch Việt Nam được trở lại quốc tịch Việt Nam.

Với lần sửa đổi này, dự luật quy định tất cả trường hợp đã mất quốc tịch Việt Nam có đơn xin trở lại quốc tịch Việt Nam thì có thể được xem xét. Đồng thời, bổ sung quy định “Người xin trở lại quốc tịch Việt Nam được giữ quốc tịch nước ngoài nếu đáp ứng các điều kiện do Chính phủ quy định và được Chủ tịch nước cho phép”.

Báo cáo về những nội dung bổ sung, Bộ trưởng Tư pháp cho biết dự luật bổ sung điều kiện "phải là người chỉ có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam và phải thường trú tại Việt Nam’’ khi công dân Việt Nam đồng thời có quốc tịch nước ngoài tham gia vào các cơ quan dân cử, các cơ quan của hệ thống chính trị và thực hiện nghĩa vụ quân sự, công an.... Quy định này nhằm bảo đảm vấn đề an ninh chính trị, lợi ích quốc gia.

Cạnh đó, để tạo sự linh hoạt trong việc có thể tuyển dụng được các trường hợp cụ thể có năng lực nổi trội tham gia công chức Nhà nước, dự thảo Luật đã quy định “trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định”.

Theo dự thảo luật được Chính phủ trình, người ứng cử, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm, giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ; được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh vào các cơ quan Nhà nước và tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, địa phương; tham gia lực lượng vũ trang của Việt Nam, phải là người chỉ có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam và phải thường trú tại Việt Nam, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định.

Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản nhất trí bổ sung quy định “phải là người chỉ có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam” đối với “người ứng cử, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm, giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ; được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh vào các cơ quan Nhà nước và tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, địa phương; tham gia lực lượng vũ trang của Việt Nam".

Tuy nhiên, theo cơ quan thẩm tra, việc quy định có ngoại lệ đối với tất cả đối tượng này cần được cân nhắc thận trọng, kỹ lưỡng.

“Trường hợp đặc biệt chỉ nên xem xét, áp dụng với đối tượng được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh vào các cơ quan Nhà nước và tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, địa phương, cần phải thu hút, tạo điều kiện để tuyển dụng nhân tài”, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nói.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị tiếp tục rà soát các luật hiện hành có yêu cầu "chỉ có một quốc tịch Việt Nam", có quy định tiêu chuẩn, điều kiện chỉ là "công dân Việt Nam" để đề xuất sửa đổi, bổ sung phù hợp.

Về các trường hợp được trở lại quốc tịch Việt Nam, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhất trí với quy định này nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn và khuyến khích nhiều hơn những người đã mất quốc tịch Việt Nam được trở lại quốc tịch Việt Nam, góp phần hạn chế tình trạng không quốc tịch của người Việt Nam ở nước ngoài.

Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị quy định cụ thể các điều kiện “có thể” được trở lại quốc tịch Việt Nam ngay trong Luật vì liên quan đến quyền trở lại quốc tịch của người Việt Nam ở nước ngoài.

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam dự kiến được Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 9.