Các chính sách trợ cấp cần biết đối với người lao động bị sa thải

Theo quy định pháp luật hiện hành, người lao động sẽ không được hưởng một số trợ cấp, nguyên nhân cơ bản bởi các lý do sa thải khi vi phạm một trong những căn cứ như:

+ Có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy tại nơi làm việc.

+ Tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động

+ Gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động

+ Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương mà tái phạm trong thời gian chưa được xóa kỷ luật

+ Người lao động bị xử lý kỷ luật cách chức mà vẫn tái phạm

+ Người lao động tự ý nghỉ việc không có lý do chính đáng trong 5 ngày cộng dồn trong một tháng hoặc 20 ngày cộng dồn trong một năm.

Như vậy, khoản trợ cấp thường có đối với nhân sự nghỉ việc là trợ cấp thôi việc, người lao động không đủ điều kiện để nhận được khoản này khi vi phạm kỷ luật nghiêm trọng. Tương tự, với khoản trợ cấp mất việc làm cũng vậy.

Tuy nhiên, vẫn có những quyền lợi nhất định mà người lao động sẽ được bảo đảm sau khi nhận xử lý sa thải. 

Trợ cấp thất nghiệp — người bị sa thải có thể được hưởng nếu đủ điều kiện

Theo Điều 49 Luật Việc làm 2013, người lao động bị sa thải vẫn có quyền được hưởng trợ cấp thất nghiệp nếu đáp ứng các điều kiện sau: 

- Không thuộc trường hợp từ chối hưởng (như đơn phương nghỉ trái luật, hưởng lương hưu,...).

- Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) từ đủ 12 tháng trở lên trong 24 tháng trước khi sa thải. 

- Nộp hồ sơ trong vòng 3 tháng kể từ ngày bị sa thải.

- Chưa tìm được việc làm sau 15 ngày kể từ khi nộp hồ sơ.

Như vậy dựa theo quy định của Luật việc làm về chế độ trợ cấp thất nghiệp thì pháp luật không loại trừ trường hợp sa thải thì không được hưởng trợ cấp thất nghiệp, miễn sao người lao động bị sa thải đáp ứng đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp như những trường hợp hưởng trợ cấp thất nghiệp khác.

Thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp sẽ được tính theo năm đóng bảo hiểm thất nghiệp, đóng một đến ba năm thì hưởng trợ cấp 3 tháng; thêm một năm được hưởng trợ cấp thêm một tháng. 

Mức trợ cấp là 60% trung bình lương 6 tháng trước khi bị sa thải, kéo dài tối đa 12 tháng theo số tháng đã đóng Bảo hiểm thất nghiệp.

Bảo hiểm xã hội một lần — người bị sa thải được hưởng nếu điều kiện phù hợp

Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội dưới 20 năm và không tiếp tục đóng sau một năm nghỉ việc có quyền nhận bảo hiểm xã hội một lần, bất kể lý do chấm dứt hợp đồng là gì (bao gồm cả bị sa thải). Mức hưởng được tính theo số năm đóng bảo hiểm xã hội, với 1,5 tháng lương/năm đóng trước 2014 và 2 tháng lương/năm đóng từ 2014 trở đi.

Như vậy, khác với trợ cấp thôi việc và thất nghiệp, bảo hiểm xã hội một lần không phân biệt người lao động chấm dứt hợp đồng trong trường hợp nào, không loại trừ người lao động bị sa thải mà chỉ cần người lao động không tiếp tục làm việc tại đơn vị sử dụng lao động, không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội trong một năm và tính đến thời điểm đề nghị hưởng bảo hiểm một lần thì tổng thời gian đóng bảo hiểm là dưới 20 năm.

Thanh toán lương và ngày phép chưa nghỉ

Cho dù bị sa thải, người lao động vẫn được hưởng phần lương cho những ngày làm việc chưa thanh toán. Đồng thời, người lao động bị sa thải cũng được doanh nghiệp thanh toán tiền cho các ngày nghỉ phép năm chưa nghỉ, được nhận lại sổ bảo hiểm xã hội và các giấy tờ cá nhân khác theo quy định.

Hiện nay, tại dự thảo Luật Việc làm sửa đổi, các cơ quan chức năng đang đề xuất bãi bỏ đề xuất loại người lao động sa thải khỏi đối tượng nhận trợ cấp thất nghiệp.