Nghi vấn lộ đề thi tốt nghiệp môn Toán học và Hóa học 2021 cần được làm rõ

Căn cứ kết quả điều tra xác minh vụ việc có dấu hiệu vi phạm trong công tác xây dựng ngân hàng câu hỏi và ra đề thi môn Sinh học kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2021, ngày 10/6/2022, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" xảy ra tại Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Theo đó khởi tố bị can, ra lệnh bắt tạm giam đối với Phạm Thị My (sinh năm 1963, nguyên giáo viên Đại học Sư phạm Hà Nội) và Khởi tố bị can, áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cứ trú đối với Bùi Văn Sâm (sinh năm 1949, nguyên giáo viên Đại học Sư phạm Hà Nội) cùng về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" quy định tại Điều 356 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Sau khi được Viện Kiểm sát nhân dân tối cao phê chuẩn, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã thực hiện Quyết định và các lệnh nêu trên đối với bị can Phạm Thị My và Bùi Văn Sâm.

Hiện Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đang tiến hành điều tra, làm rõ sai phạm của bị can và trách nhiệm của những người có liên quan theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh nghi vấn lộ đề thi môn Sinh học, đầu tháng 1/2022, trên một số diễn đàn báo chí đặt vấn đề nghi vấn việc lộ, lọt đề thi tốt nghiệp THPT môn Toán cũng chưa được Bộ Giáo dục và Đào tạo có câu trả lời trước dư luận.

Theo đó, giáo viên Nguyễn Văn Quý (Hà Nội) cho biết, vào chiều 7/7/2021, thầy Quý nhận được 2 trang đề Toán được chuyển đến từ một đồng nghiệp trong nhóm toán STRONG TEAM TOÁN VD-VDC.

Nhóm này được lập ra để chuyên trao đổi về phương pháp dạy và học Toán. Trong ngày thi 7/7/2021, thầy Quý cùng nhóm cũng "sưu tập" để giải đủ 24 mã đề cho học sinh và thầy cô toàn quốc tham khảo sau thi

Được biết, thời gian phát đề môn Toán trong Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông vào lúc 14h20, thời gian làm bài bắt đầu từ lúc 14h30 và thời gian kết thúc là 16h00, sau 90 phút làm bài theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Điều đáng nói là, đề thi này được đăng tải lúc 16 giờ 1 phút ngày 7/7/2021, chỉ 1 phút sau khi hết giờ kết thúc môn thi này.

Dư luận thắc mắc, việc chụp ảnh và đăng tải nhanh như vậy là không thể bởi sau khi hết thời gian làm bài, học sinh và cán bộ coi thi còn mất thêm thời gian ký tên, xác nhận quy trình làm bài rồi mới được ra khỏi phòng thi.

Ngoài ra, cư dân mạng còn để ý chi tiết đề thi chụp mới tinh, không có dấu hiệu làm bài lên đề như thường thấy. Từ đó đặt ra nghi vấn liệu có tình trạng lộ đề ra khỏi phòng thi trước giờ kết thúc bài làm hay không?

Thầy Quý cho biết rõ hơn, theo truy vết trên tin nhắn thì thầy nhận được đề vào lúc 15 giờ 56 phút. Khi thầy Quý nhận thì đề này cũng đã được chuyển tiếp qua vài người trước thời gian kết thúc môn Toán.

Sau khi kết thúc kì thi tốt nghiệp tốt nghiệp trung học phổ thông vào tháng 7/2021, đã có luồng dư luận đặt nghi vấn, nội dung một số câu hỏi khó, mới lạ trong đề thi chính thức môn Hóa học đã được không ít thí sinh "biết trước" một vài ngày.

Vụ việc này cũng đã được phản ánh trên Báo Nhân Dân qua bài viết "Cần sớm đem lại sự minh bạch" ngày 20/1/2022.

Bài báo dẫn lời thầy Cáp Xuân Huy (Đà Nẵng) chia sẻ, sau khi kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2021 (đợt một) kết thúc đã xuất hiện dư luận về nội dung một số câu hỏi khó, mới lạ trong đề thi chính thức đã được không ít thí sinh "biết trước" một vài ngày.

Nhờ sự giúp đỡ, hỗ trợ thu thập thông tin từ nhiều giáo viên, học sinh, Thầy Huy được biết có sự xuất hiện của tệp "Lời giải đề số 11" môn Hóa học của một giáo viên ở Hà Nội có nội dung gần giống với đề thi chính thức (đợt một).

Những ngày sau đó thầy Huy tiếp tục nhận được thông tin nghi vấn về sự khẳng định rằng câu hỏi "Bài tập độ tan" chắc chắn sẽ có trong đề thi chính thức.

Nhận thấy tính nghiêm trọng của sự việc, ngày 16/7/2021, thầy Huy cùng thầy Trần Văn Hiền (cựu giảng viên Trường Đại học Duy Tân) đã tổng hợp các nội dung bất thường liên quan đề thi gửi đến Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục và lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Ngày 28/7/2021, các thầy có nhận được email phản hồi của Bộ Giáo dục và Đào tạo, tuy nhiên nội dung trả lời mang tính chất chung chung và xem những vấn đề đã đề cập chỉ là sự "trùng hợp ngẫu nhiên".

Nói về sự "trùng hợp ngẫu nhiên" giữa đề ôn của giáo viên luyện thi và đề thi chính thức của kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2021, một số giáo viên dạy môn tự nhiên ở Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ với tôi rằng, điều này là hết sức vô lí.

Bởi, quy trình ra đề thi trắc nghiệm được Bộ Giáo dục và Đào tạo. quy định ở Điều 17 Thông tư 15/2020/TT-BGDĐ ngày 16/5/2020 rất chặt chẽ:

"Thư ký dùng phần mềm rút ngẫu nhiên các câu trắc nghiệm từ ngân hàng câu hỏi thi để chuyển cho các tổ trưởng ra đề thi (có sự chứng kiến của Chủ tịch Hội đồng ra đề thi và các tổ trưởng ra đề thi); tổ trưởng ra đề thi phân công các thành viên trong tổ ra đề thi thẩm định từng câu trắc nghiệm;

Tổ ra đề thi làm việc chung, lần lượt tinh chỉnh từng câu trắc nghiệm và tổ hợp thành đề thi theo đúng yêu cầu về nội dung đề thi được quy định tại Điều 15 Quy chế này; sau khi tinh chỉnh lần cuối, tổ trưởng ra đề thi ký tên vào các đề thi và bàn giao cho Chủ tịch Hội đồng ra đề thi;

Thư ký thực hiện khâu trộn đề thi thành nhiều phiên bản khác nhau; tổ ra đề thi rà soát từng phiên bản của đề thi, đáp án, hướng dẫn chấm thi bài thi tự luận và ký tên vào từng phiên bản đó của đề thi".

Liên quan đến việc nghi vấn lộ đề thi môn Sinh học của kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2021, bà Phạm Minh Hiền, đại biểu Quốc hội khóa XIV, từng nêu ý kiến không sớm thì muộn, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần phải đối diện với những câu hỏi thẳng và buộc phải trả lời thật trước dư luận xã hội về vấn đề nghiêm trọng này.

"Đây không hề là chuyện đơn giản, mức độ trùng hợp giữa đề thi và đề ôn tập trên 90% thì không thể bình thường được nữa, có thể xem ở mức tương đương với lộ, lọt đề thi. Phải làm rõ và trả lời trước công luận là điều phải đối mặt, không thể tránh né được. 

Giấy không thể gói được lửa!" - bà Phạm Minh Hiền thẳng thắn nói.

Thiết nghĩ, Bộ Giáo dục và Đào tạo. cần nhanh chóng mời chuyên gia môn Hóa (độc lập) so sánh, đối chiếu giữa file "Lời giải đề số 11" và câu hỏi "Bài tập độ tan" với đề thi chính thức môn Hóa học xem mức độ trùng hợp thế nào.

Nếu nhận thấy đề thi chính thức có dấu hiệu lộ, lọt hay do cá nhân, tổ chức nào đó can thiệp thì Bộ Giáo dục và Đào tạo. phải chuyển toàn bộ hồ sơ giao cho Bộ Công an điều tra, kết luận theo thẩm quyền.