Ngân hàng thế giới: Nâng hạng thị trường chứng khoán giúp Việt Nam mang về 25 tỉ USD vốn ngoại

Nâng hạng thị trường chứng khoán là chiến lược phù hợp để chuyển đổi thành quốc gia có thu nhập trung bình cao

Phát biểu tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ phát triển thị trường chứng khoán năm 2024 ngày 28/2, Trưởng nhóm Tài chính, Cạnh tranh và Sáng tạo của World Bank tại Việt Nam Ketut Ariadi Kusuma nhìn nhận Quyết định 1726 về Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 đã nêu ra những mục tiêu quan trọng và giải pháp thực hiện những mục tiêu đó. 

Đồng thời cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam trong việc phát triển thị trường thông qua chiến lược được soạn thảo kỹ càng và nay là kế hoạch thực hiện chi tiết.

Ông Ketut Ariadi Kusuma đánh giá, khát vọng của Việt Nam trong việc nâng cấp thị trường chứng khoán lên thị trường mới nổi là bước đi chiến lược, phù hợp với tham vọng lớn hơn là chuyển đổi thành quốc gia thu nhập trung bình cao vào năm 2035 và quốc gia thu nhập cao vào năm 2045.

Thị trường chứng khoán Việt Nam đã đạt được mức vốn hóa khoảng 6 nghìn tỉ (247 tỉ USD) (khoảng 57% GDP) vào năm 2023, và thậm chí từng đạt kỷ lục 93% GDP vào năm 2021, càng nhấn mạnh về tiềm năng huy động vốn cho khu vực doanh nghiệp.

Ngân hàng Thế giới ước tính việc nâng hạng thị trường chứng khoán có thể mang lại tới 25 tỉ USD vốn đầu tư mới từ các nhà đầu tư quốc tế vào thị trường Việt Nam cho tới năm 2030, với một số điều kiện quan trọng như sau:

Thứ nhất, Việt Nam phải được nâng hạng bởi cả hai nhà cung cấp chỉ số quốc tế là FTSE Russell và MSCI.

Thứ hai, xem xét giải quyết các vấn đề về giới hạn sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài (FOL) và tiếp tục cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước lớn. Giải pháp bao gồm: cải thiện công bố thông tin, tăng tiếp cận với các cổ phiếu đã đạt đến giới hạn và quan trọng nhất là tăng giới hạn sở hữu nhà đầu tư nước ngoài.

Nếu FOL vẫn là một hạn chế, Việt Nam có thể sẽ chỉ nhận được dòng vốn ròng tối đa 5 tỉ USD, vì thị trường lúc đó chỉ chiếm chưa đến 1% chỉ số EM toàn cầu. Nhưng nếu FOL được giải quyết hoàn toàn, tỉ trọng của Việt Nam trong chỉ số EM có thể tăng hơn 1% và điều này có thể mang lại thêm 8-15 tỉ USD.

Thứ ba, cần có một môi trường đầu tư lành mạnh toàn cầu để Việt Nam tận dụng sự tăng trưởng tự nhiên của đầu tư toàn cầu vào thị trường mới nổi, ước tính tăng trưởng khoảng 7% mỗi năm. Điều này có nghĩa là sẽ có thêm 8-12 tỉ USD đầu tư cho đến năm 2030.

Ngân hàng Thế giới cũng nhấn mạnh rằng, việc phát triển cơ sở nhà đầu tư trong nước rất quan trọng để đồng hành và cân bằng dòng vốn từ nhà đầu tư nước ngoài, trong đó sự đa dạng hóa đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội (bởi VSS) là chìa khóa. 

Hơn nữa, những cải cách trong ngành bảo hiểm và quỹ đầu tư, nếu được thực hiện đúng cách, có thể mang lại thêm 28 tỉ USD cho khu vực doanh nghiệp thông qua thị trường vốn. 

Nhu cầu đầu tư ngày càng tăng ở Việt Nam nhấn mạnh nhu cầu phải đi kèm với các sản phẩm tài chính chất lượng cao, đặc biệt là cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp. 

Nâng hạng thị trường chứng khoán gắn liền với phát triển kinh tế

Cũng tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhận định phát triển kinh tế thì không thể thiếu thị trường chứng khoán. Đồng thời, nhắc lại mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán lên mới nổi vào 2025. Để làm được điều này, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ ngành sớm tháo gỡ vướng mắc với tinh thần "đã nói là làm, cam kết phải thực hiện", và báo cáo kết quả trước cuối tháng 6.

Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước gỡ ngay những rào cản để tạo điều kiện cho nhà đầu tư nước ngoài. Bộ Kế hoạch và Đầu tư rà soát, công bố tỉ lệ sở hữu nước ngoài tối đa của các ngành nghề kinh doanh có điều kiện hoặc hạn chế tiếp cận với nhà đầu tư nước ngoài.

Cùng với đó, Ngân hàng Nhà nước rút ngắn quy trình mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp của nhà đầu tư ngoại, nghiên cứu công cụ thanh toán bù trừ phù hợp và các giải pháp để hạ lãi suất cho vay.

Thủ tướng cũng đề nghị các nhà đầu tư, nhà phát hành tích cực tham gia công tác bảo đảm an sinh xã hội, thực hiện quan điểm xuyên suốt lấy con người là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, là nguồn lực, động lực phát triển, không hy sinh tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng đơn thuần.