Mỹ: Làn sóng sa thải dồn dập, lo ngại suy thoái kinh tế đang rất gần

Hàng loạt các tập đoàn lớn thông báo kế hoạch cắt giảm nhân sự

The Walt Disney Company (gọi tắt là Disney) Bob Iger gửi cho nhân viên, ngày 27/3, tập đoàn này đã bắt đầu kế hoạch sa thải 7.000 nhân viên được công bố vào đầu năm nay, khi Disney tìm cách kiểm soát chi phí và tạo ra một doanh nghiệp “tinh giản” hơn.

Trước đó, hàng trăm nhân viên của 5 trung tâm xử lý các đơn hàng trực tuyến của tập đoàn bán lẻ Walmart được yêu cầu tìm việc trong vòng 90 ngày tại các trung tâm khác của tập đoàn.

Khoảng 200 lao động tại Pedricktown, New Jersey và hàng trăm người khác ở Fort Worth, Texas; Chino, California; Davenport, Florida; và Bethlehem, Pennsylvania sẽ phải tìm công việc mới do giảm hoặc bỏ ca tối hoặc cuối tuần.

Meta, công ty mẹ của Facebook, hôm 14/3 cho biết sẽ cắt giảm 10.000 việc làm trong năm nay. Với động thái này, Meta trở thành công ty công nghệ lớn đầu tiên công bố đợt sa thải hàng loạt lần thứ hai khi ngành này chuẩn bị đối mặt với suy thoái kinh tế sâu sắc.

Trong khi đó, Amazon, Neiman Marcus và Lidl cũng là các nhà bán lẻ cắt giảm nhân sự.

Điều đáng lo ngại là làn sóng sa thải nhân viên không chỉ dừng lại ở bất động sản mà các lĩnh vực như công nghệ và tiền điện tử cũng đang chịu ảnh hưởng nặng nề từ việc xu hướng tuyển dụng chậm lại.

Các công ty bất động sản của Mỹ, từng phát triển rất mạnh mẽ trong thời kỳ đại dịch với lãi suất cho vay thế chấp thấp và nhu cầu cao, đã tuyên bố sa thải nhân viên bao gồm: Redfin (RDFN) đã thông báo sẽ cắt giảm 8% nhân sự. CEO Glenn Kelman của Redfin cũng đã viết thư gửi đến các nhân viên về việc quyết định sa thải hàng ngàn nhân viên với những khó khăn trong quá trình tuyển dụng, đào tạo và cấp phép. 

Trong khi đó Compass, công ty đang tuyển dụng 4.500 nhân lực, đang lên kế hoạch cắt giảm 10% nhân viên, với lý do họ đã nhận thấy "những tín hiệu rõ ràng của việc tốc độ tăng trưởng kinh tế đang chậm lại".

Công ty tiền điện tử Coinbase đã đột ngột sa thải 18% nhân viên, “đóng băng” việc tuyển dụng và thậm chí hủy các thư mời làm việc đã phát ra trước đó. Giám đốc điều hành Brian Armstrong của Coinbase nhận định rằng một cuộc suy thoái đang đến gần.

Trong lĩnh vực âm nhạc, hãng Reuters đưa tin Spotify đang lên kế hoạch cắt giảm tuyển dụng 25%. Tương tự, trong lĩnh vực bán lẻ, StichFix và Carvana đang thực hiện những động thái tương tự.

Tỷ phú Elon Musk nói với các nhân viên Twitter (TWTR) rằng công ty "cần phải trở nên khỏe mạnh" về mặt tài chính, đồng thời cảnh báo rằng cắt giảm việc làm có thể xảy ra.

Điều đó xảy ra chỉ 2 tuần sau khi Reuters công bố một bức thư từ tỷ phú Musk, trong đó nói rằng ông muốn sa thải 10% nhân của Tesla vì những "cảm nhận tồi tệ" về nền kinh tế.

Lo ngại về suy thoái kinh tế tăng cao

Theo báo cáo tháng Ba của công ty tư vấn việc làm Challenger, Gray và Christmas, những lo ngại về suy thoái đã khiến các nhà bán lẻ thông báo cắt giảm 17.456 việc làm kể từ đầu năm 2023, so với mức 761 trong cùng kỳ năm 2022. 

Có thể nói, sự xuất hiện của đại dịch Covid-19 đã tạo ra một làn sóng suy thoái kinh tế nghiêm trọng nhất ở nhiều quốc gia trên thế giới, khiến nhiều doanh nghiệp buộc phải sa thải nhân viên để cắt giảm chi phí và chống khủng hoảng.

Tuy nhiên theo các số liệu thống kê, về mặt kỹ thuật, cuộc suy thoái này dù đau đớn nhưng chỉ kéo dài trong thời gian rất ngắn khoảng 2 tháng. Kể từ đó, nền kinh tế đã dần lấy lại đà phát triển.

Tại Mỹ, các yếu tố như tỷ lệ thất nghiệp ở gần mức thấp nhất trong 50 năm và chi tiêu tiêu dùng mạnh mẽ (bất chấp tỷ lệ lạm phát cao lịch sử) là những yếu tố duy trì “sự sống” cho nền kinh tế.

Tuy nhiên trong tuần qua, một loạt các đợt sa thải được công bố đã làm tăng thêm lo ngại của các nhà đầu tư rằng “chiếc bánh xe tăng trưởng” có thể sắp đi chệch hướng.

Những nỗ lực chưa đi đến hồi kết

Mặc dù tất cả các quyết định sa thải đều gây đau đớn và có thể khiến những ký ức không mấy vui vẻ về mùa Xuân năm 2020 quay trở lại, song vẫn còn quá sớm để xác định xem liệu đây có phải là dấu hiệu của tình trạng hỗn loạn rộng lớn hơn hay không?

Chuyên gia kinh tế về lĩnh vực lao động Aaron Sojourner nhận định: "Hàng loạt thông cáo báo chí đã các công ty đưa ra song đây vẫn chỉ là một phần nhỏ, rất nhỏ của lực lượng lao động Mỹ".

Chuyên gia này nói thêm: "Chúng tôi đã chứng kiến xu hướng tăng trưởng việc làm rất nhanh và ổn định... vì vậy sự giảm tốc xuất hiện cũng là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, việc đây có phải là điều tiêu cực hay không vẫn còn chưa rõ ràng”.

Những nhận định của ông Aaron Sojourner đang gây sự chú ý. Hồi tháng 3/2020, ông Aaron Sojourner và nhà kinh tế học Paul Goldsmith-Pinkham là một trong những người dự đoán sớm nhất về “trận tuyết lở” đầu tiên với gần 3,5 triệu nhân viên bị sa thải chỉ trong 1 tuần - con số này cao gần gấp 3 lần ước tính của Goldman Sachs.

Cho đến nay, ông Sojourner khẳng định ông vẫn chưa nhận thấy một dấu hiệu nào cho thấy thị trường lao động đang phát triển mạnh mẽ sẽ chùng xuống. Tất nhiên, nhận định này có thể thay đổi theo theo thời gian, song tại thời điểm này rõ ràng ông vẫn rất lạc quan.

Theo ông, các nhà quan sát lưu ý rằng các vấn đề kinh tế hiện nay bắt nguồn từ việc mọi thứ đang diễn biến quá tốt. Ông nói: “Mọi người đang phàn nàn rằng người tiêu dùng có quá nhiều tiền, họ tiêu quá nhiều và điều này khiến giá tăng cao... Mọi người đều đang làm việc và muốn được làm việc”.