Mỹ: Donald Trump sẽ trở lại Nhà Trắng?

Trong các cuộc thăm dò dư luận tại Mỹ, ông Donald Trump dẫn trước các đối thủ của mình trong cuộc đua giành đề cử tổng thống của Đảng Cộng hòa Mỹ với gần 50 điểm phần trăm. Đây một sự trở lại đáng chú ý đối với một tổng thống một nhiệm kỳ và đã bị đánh bại trong cuộc tranh cử 3 năm trước.

Dưới đây là 4 lý do khiến ông Trump có thể giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11 năm 2024 trước ứng viên Đảng Dân chủ đương nhiệm Joe Biden:

Số lượng cử tri không hài lòng hiện tại tăng lên

Chính quyền Tổng thống Joe Biden lập luận rằng nền kinh tế đang ở trạng thái tốt, với tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống mức thấp gần như lịch sử là 3,9% từ mức 6,3% khi ông Trump rời nhiệm sở và lạm phát giảm từ mức đỉnh hơn 9% vào tháng 6 năm 2022 xuống còn 3,2% tính đến tháng 10.

Phần lớn công chúng, bao gồm nhiều cử tri da màu và cử tri trẻ, lại có niềm tin khác. Họ chỉ ra rằng tiền lương không theo kịp chi phí của hàng hóa và dịch vụ thiết yếu như hàng tạp hóa, ô tô, nhà ở, chăm sóc trẻ em và người già.

Theo một cuộc khảo sát gần đây của Đại học Michigan, chỉ số niềm tin tiêu dùng của người Mỹ đã giảm xuống mức thấp nhất trong 70 năm. Điều này cho thấy rằng người dân Mỹ đang ngày càng bi quan về nền kinh tế hiện tại của họ.

Khi ông Biden nói về nền kinh tế, người Mỹ nghĩ về khả năng chi trả chứ không phải các chỉ số kinh tế. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy phần lớn cử tri coi Đảng Cộng hòa là những người quản lý nền kinh tế tốt hơn, mặc dù ông Trump chỉ đưa ra những đề xuất mơ hồ.

Donald Trump được đông đảo cử tri ủng hộ

Trong khi những người chỉ trích trong chính đảng của cựu tổng thống Donald Trump, Đảng Dân chủ và giới truyền thông coi ông là người không phù hợp với chức vụ, thì hàng triệu cử tri không đồng ý. 

Thay vào đó, nhiều người ủng hộ Donald Trump tin rằng ông là nạn nhân của một cuộc săn phù thủy chính trị. Ít nhất một nửa số đảng viên Cộng hòa được Reuters/Ipsos khảo sát hồi đầu năm nay cho biết họ sẽ không gặp vấn đề gì khi bỏ phiếu cho Trump ngay cả khi ông bị kết tội.

Trump cũng có thể chỉ ra 4 năm cầm quyền của mình và lập luận rằng bộ máy chính phủ phần lớn hoạt động bình thường, đôi khi hỗn loạn, bất chấp những lo ngại rằng ông không thể cai trị và những cáo buộc tồi tệ nhất về ông chưa bao giờ được chứng minh.

Ông Trump đã hứa hẹn những thay đổi sâu rộng khác, bao gồm cải tổ cơ quan dân sự liên bang với những người trung thành và áp đặt các chính sách nhập cư cứng rắn hơn như trục xuất hàng loạt và chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh. Ông cũng hứa sẽ cắt bỏ bảo hiểm y tế Obamacare và áp đặt các biện pháp hạn chế khắc nghiệt hơn trong chính sách thương mại với các nước khác. 

Những lo lắng của cử tri Mỹ

Cử tri không yên tâm vì những lí do khác bên cạnh nền kinh tế. Ông Trump đã đề cập đến những lo lắng mà nhiều người Mỹ da trắng gặp phải ở đất nước ngày càng trở nên đa dạng về văn hóa, sắc tộc. Ngoài ra, còn có sự gia tăng cảm giác mất dần “đặc quyền”. Đó là những nền tảng của cuộc sống ở Mỹ như: quyền sở hữu nhà ở, mức lương tương xứng theo kịp lạm phát, giáo dục đại học,… đang ngày càng trở nên xa tầm với của nhiều người.

Các cuộc thăm dò cho thấy, các cử tri còn lo lắng về tội phạm và dòng người di cư vượt biên trái phép qua biên giới Mỹ - Mexico. Trong một sự kiện tranh cử ở New Hampshire, ông Trump cho rằng những người nhập cư không có giấy tờ đang “đầu độc máu của đất nước chúng ta”, lặp lại ngôn ngữ mà trước đây đã bị chỉ trích là bài ngoại và lặp lại luận điệu của Đức Quốc xã. Đồng thời, Trump đã hứa sẽ trấn áp tình trạng nhập cư bất hợp pháp và hạn chế nhập cư hợp pháp nếu được bầu vào nhiệm kỳ bốn năm thứ hai.

Ông Trump được đánh giá rất thành thạo trong việc truyền tải và thúc đẩy những nỗi sợ hãi đó, trong khi vẫn thể hiện mình là một người đến từ bên ngoài hệ thống chính trị Mỹ. Một số nhà phân tích nhận định, chiến lược của cựu lãnh đạo Nhà Trắng sẽ là “tuyên bố đất nước đang hỗn loạn và sau đó đề xuất bản thân như một vị cứu tinh”. Nhận định này khá chính xác với bình luận của ông Trump tại sự kiện tranh cử ở New Hampshire nói trên.

Tổng thống đương nhiệm Joe Biden bị sụt giảm tỷ lệ tín nhiệm

Theo các nhà phân tích, ông Trump cũng có thể tận dụng việc Nhà Trắng cho đến nay vẫn chưa thể thuyết phục được phần lớn công chúng rằng các chính sách tạo việc làm của Tổng thống Biden, thông qua đầu tư mạnh mẽ của chính phủ vào cơ sở hạ tầng, năng lượng sạch và sản xuất vi xử lý, đã tạo ra sự khác biệt cho cuộc sống của họ.

Một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos cho thấy, 9 trong số 10 người tham gia cho biết nền kinh tế sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc xác định cách họ sẽ bỏ phiếu, so với khoảng 2/3 số người cho rằng khả năng tiếp cận phá thai hoặc biến đổi khí hậu. Khoảng 45% số người được hỏi cho biết Trump có cách tiếp cận nền kinh tế tốt hơn, với 33% chọn Biden và phần còn lại không chắc chắn. Lo lắng lớn nhất của Biden chính là lo ngại của cử tri về nền kinh tế bất chấp hàng loạt chỉ số tích cực được Nhà Trắng tiếp tục nêu bật. Như đã nói, khi nhắc về nền kinh tế, người Mỹ nghĩ về khả năng chi trả chứ không phải các chỉ số kinh tế.

Thời gian cầm quyền của ông Biden cũng chứng kiến 2 cuộc xung đột ở nước ngoài gây chia rẽ người Mỹ. Thông điệp không can thiệp, "nước Mỹ trên hết" của ông Trump có thể gây được tiếng vang với các cử tri lo ngại việc Washington can thiệp sâu hơn vào Ukraine hoặc Israel, trong khi ông Biden vẫn duy trì chính sách đối ngoại theo chủ nghĩa can thiệp, truyền thống hơn.

Tại thời điểm này, ông Trump đang có cơ hội trở lại Nhà Trắng cao hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ khi ông rời nhiệm sở.

Dù vậy, không có yếu tố nào trong số những điều trên đồng nghĩa ông Trump sẽ nắm chắc phần thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm sau. Bởi ở nhiều nơi trên nước Mỹ, ông Trump vẫn chưa được lòng người dân. Nếu ông được lựa chọn làm ứng cử viên của đảng mình, điều này có thể dẫn tới tỷ lệ lớn cử tri bỏ phiếu ủng hộ Đảng Dân chủ để chống lại Donald Trump.

Lời hùng biện mang tính kích động cùng với những lời đe dọa trả thù kẻ thù chính trị cũng có thể khiến những đảng viên Đảng Cộng hòa và những cử tri độc lập khó chịu. 

Đảng Dân chủ cũng đã vận động thành công với tư cách là những người bảo vệ quyền phá thai để đánh bại Đảng Cộng hòa trên khắp đất nước trong một loạt cuộc bầu cử và một lần nữa, họ coi đó là vấn đề trọng tâm trong chiến dịch tranh cử năm 2024.