Môn Công nghệ 6: phân công giáo viên Ngữ văn hay Vật lý?

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở cấp Trung học cơ sở chỉ có giáo viên dạy môn Toán, Ngoại ngữ và Thể dục là không có tác động nhiều bởi dù thay đổi chương trình thì họ vẫn được dạy 1 môn học như trước đây.

Các môn học còn lại: Lý, Hóa, Sinh, Sử, Địa đã chuyển sang 2 môn tích hợp; các môn Văn, Sử, Địa, Giáo dục công dân, Âm nhạc, Mỹ thuật phải dạy thêm Nội dung giáo dục địa phương nên tính phức tạp nhiều hơn. Giáo viên phải chuẩn bị nhiều giáo án, và nhiều tuần bị đẩy dồn tiết dạy dẫn đến việc nhiều giáo viên rất lúng túng, mệt mỏi.

Giáo viên Ngữ văn đi dạy môn…Công nghệ

Mục tiêu của Chương trình môn Công nghệ ở cấp trung học cơ sở là phát triển năng lực công nghệ mà học sinh đã tích luỹ được ở cấp tiểu học. Kết thúc trung học cơ sở, học sinh đọc được thông số kỹ thuật, nhận biết và sử dụng đúng cách một số sản phẩm công nghệ trong gia đình. Trao đổi được thông tin về sản phẩm, quy trình công nghệ thông qua lập và đọc bản vẽ kỹ thuật đơn giản. 

Học sinh sẽ đánh giá và thiết kế được sản phẩm công nghệ đơn giản, có hiểu biết về những nguyên lý cơ bản, những kỹ năng ban đầu trong các lĩnh vực nông - lâm nghiệp, thuỷ sản và công nghiệp. 

Có tri thức và trải nghiệm về lựa chọn nghề trong lĩnh vực công nghệ, góp phần lựa chọn hướng đi phù hợp sau trung học cơ sở; phát huy hứng thú học tập; rèn luyện được tính cẩn thận, kiên trì trong các hoạt động kỹ thuật, công nghệ.

Điều mà nhiều giáo viên cảm thấy bất ngờ là môn Công nghệ lớp 6 hàng chục năm nay đều do giáo viên Ngữ văn giảng dạy

Tuy nhiên, với chương trình cũ thì môn Công nghệ 6 không có kiến thức về điện công nghiệp nên giáo viên Ngữ văn cũng không quá vất vả. Khi chương trình giáo dục phổ thông mới được triển khai, lúc đầu một số Ban giám hiệu trường trung học cơ sở băn khoăn trong việc phân công ai sẽ là người giảng dạy những đơn vị kiến thức này cho phù hợp? Nếu phân công cho giáo viên Ngữ văn như trước đây thì lại diễn cảnh giáo viên đọc cho học trò chép. 

Với chương trình cũ, kiến thức môn Công nghệ 6 chủ yếu đơn giản trong gia đình như may vá, thêu thùa, cắm hoa, nấu nướng… nên giáo viên Ngữ văn vẫn có thể đảm nhận được vì nó gần gũi và kiến thức cũng không quá khó.

Đến nay, chương trình mới ở cấp trung học cơ sở đến năm thứ 2, các trường vẫn phân công giáo viên Ngữ văn dạy môn Công nghệ 6. Khó khăn phát sinh từ đây bởi nửa sau học kỳ II đều dính đến kiến thức về điện - phần này thực sự xa lạ và không thuộc chuyên ngành của giáo viên Ngữ văn.

Mục tiêu cần đạt ở môn Công nghệ 6 là "nhận biết và nêu được chức năng của các bộ phận chính, vẽ được sơ đồ khối, mô tả được nguyên lý làm việc và công dụng của một số đồ dùng điện trong gia đình (Ví dụ: nồi cơm điện, bếp điện, đèn điện, quạt điện, máy điều hoà,…).

Sử dụng được một số đồ dùng điện trong gia đình đúng cách, tiết kiệm và an toàn; lựa chọn được đồ dùng điện tiết kiệm năng lượng, phù hợp với điều kiện gia đình".

Giáo viên Ngữ văn lo lắng với yêu cầu "nêu chức năng của các bộ phận chính, vẽ được sơ đồ khối, mô tả được nguyên lý làm việc và công dụng của một số đồ dùng điện trong gia đình" bởi vì đây là những kiến thức vật lý.

Thực sự những kiến thức này thì giáo viên Công nghệ (công nghiệp) hoặc giáo viên Vật lý mới có thể am hiểu và dạy học trò được.

Giáo viên Ngữ văn thì thường vẫn yếu về các môn khối Tự nhiên. Tập huấn mỗi môn học về chương trình mới của các nhà xuất bản thì cũng chỉ qua loa vài chục phút/ môn học nên giáo viên Văn không nắm được kiến thức về điện ngay được. 

Không chỉ giáo viên dạy Công nghệ 6 cảm thấy khó khăn mà ngay cả Ban giám hiệu nhà trường cũng có phần lúng túng trong việc phân công giáo viên giảng dạy môn Công nghệ 6. Ngoài chuyện dạy trên lớp còn có nhiều vấn đề khác về dụng cụ học tập, phương pháp giảng dạy. 

Môn Công nghệ 6 đầu năm giáo viên Ngữ văn, cuối năm giáo viên Vật lý dạy

Bắt đầu từ năm học 2021-2022, ngành Giáo dục áp dụng Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở cấp trung học cơ sở và từ đầu năm học cho đến nay, Bộ đã ban hành một số văn bản nhằm chỉ đạo việc dạy, kiểm tra các môn học mới ở lớp 6. Tuy nhiên, điều mà mọi người thấy là trong Công văn số 2613/BGDĐT- GDTrH triển khai thực hiện chương trình giáo dục trung học năm học 2021-2022 và Công văn số 3699/BGDĐT-GDTrH hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2021-2022 không có phần chỉ đạo, hướng dẫn về môn Công nghệ 6 sẽ phân công thực hiện ra sao.

Trong khi, học kỳ II có 17 tiết môn Công nghệ, nếu trừ đi 2 tiết kiểm tra giữa kỳ, cuối kỳ và 1 tiết ôn tập cuối kỳ thì chỉ còn 14 tiết học. Trong số 14 tiết học này có tới 7 tiết dành cho kiến thức về điện. Cụ thể, bài 9: Sử dụng đồ dùng điện trong gia đình (4 tiết); bài 10: An toàn điện (2 tiết); Dự án 4: Tiết kiệm trong sử dụng điện (1 tiết). Như vậy, mất một nửa thời gian của học kỳ II.

Nếu tiếp tục phân công cho giáo viên Ngữ văn dạy kiến thức về điện thì đa phần giáo viên cũng chỉ dạy cho có chứ mục đích bài học sẽ không đạt được. Bởi lẽ, làm sao giáo viên Ngữ văn có thể dạy cho học sinh hiểu được chức năng các bộ phận chính của một số đồ dùng điện?

Làm sao giáo viên Văn vẽ được sơ đồ khối, mô tả được nguyên lý làm việc và công dụng của một số đồ dùng điện trong gia đình và giảng cho học sinh hiểu một số đồ dùng điện trong gia đình đúng cách, tiết kiệm và an toàn.

Giáo viên Văn khó khăn trong dạy cho học sinh lựa chọn được đồ dùng điện tiết kiệm năng lượng, phù hợp với điều kiện gia đình và xuất được các đồ dùng điện thế hệ mới có cùng chức năng nhưng tiêu thụ điện ít hơn để thay thế cho đồ dùng điện mà gia đình em đang sử dụng như yêu cầu

Nếu phân công cho giáo viên Công nghệ (công nghiệp) hoặc giáo viên Vật lý dạy phần điện thì rõ ràng sẽ phù hợp hơn giáo viên Ngữ văn nhưng giáo viên Vật lý thì ở tổ Khoa học tự nhiên nên khi kiểm tra cuối kỳ thì phải thảo luận, thống nhất các đơn vị kiến thức để ra đề cũng là một vấn đề khó khăn.

Và, ai sẽ là người ra đề, vào điểm, nhận xét cho học trò vì số tiết dạy của học kỳ II tương đương với nhau - những bất cập sẽ phát sinh khi dạy chung môn với nhau giữa những giáo viên không cùng tổ chuyên môn.

Hàng loạt khó khăn, bất cập xảy ra đối với những môn học mới trong quá trình phân công giảng dạy, xếp thời khóa biểu, tính định mức giảng dạy cho giáo viên ở các trường trung học cơ sở từ năm học 2021-2022 cho đến nay. Chính vì thế, môn Công nghệ 6 hiện cũng đang rơi vào một thế khó. 

Phân công giáo viên Ngữ văn hay giáo viên Vật lý dạy môn Công nghệ lớp 6 cũng không hết bất cập và khiến cho các nhà trường rất khó xoay sở.