Mối nguy hiểm của tương lai là con người có thể trở thành rô bốt
Câu nghị luận xã hội đề thi học sinh giỏi Ngữ văn tỉnh Long An yêu cầu thí sinh bàn luận về câu nói của Erich Fromm: "Mối nguy hiểm của quá khứ là con người bị biến thành nô lệ. Mối nguy hiểm của tương lai là con người có thể trở thành rô bốt".
Mối nguy hiểm của quá khứ là con người bị biến thành nô lệ: Quá khứ là những sự kiện, sự việc đã qua (những đau khổ, tổn thương, thất bại lẫn hạnh phúc, vinh quang…). Nô lệ là bị trói buộc, phụ thuộc, mất tự do, có cuộc sống bất hạnh".
Như vậy, quá khứ là cái đã qua nhưng nếu con người cứ đắm chìm, không được qua được để sống cho hiện tại và hướng về tương lai thì con người sẽ bị mất tự do, có cuộc sống bất hạnh, đó là mối nguy hại.
Mối nguy hiểm của tương lai là con người có thể trở thành rô bốt: Tương lai là khoảng thời gian nối tiếp và là kết quả của hiện tại, đối lập với quá khứ. Rô bốt đó là loại máy có thể thực hiện được công việc một cách tự động bằng sự điều khiển của máy tính.
Như vậy, hiện tại con người đang sống trong sự phát triển vượt bậc của công nghệ và áp lực của cuộc sống hiện đại thì mối nguy hại trong tương lai là con người có thể trở thành cỗ - máy- người, phụ thuộc vào công nghệ, thiết bị, vô cảm.
Ý kiến khẳng định: Sự nguy hiểm khi đắm chìm trong quá khứ là khiến con người bị trói buộc, bị cầm tù và bất hạnh. Cuộc sống số hóa hiện đại có thể khiến con người chai sạn cảm xúc, máy móc trong suy nghĩ, hành động, chịu sự chi phối nặng nề bởi những thiết bị công nghệ.
Bàn luận: Khi mãi đắm chìm trong quá khứ con người không thể tạo ra những giá trị mới mẻ, tích cực cho hiện tại, tương lai của chính mình, của xã hội. Cần phá vỡ các sợi dây vô hình trói buộc tự do hạnh phúc của bản thân (sự oán giận, cảm giác nuối tiếc, tội lỗi…), bởi điều đó ảnh hưởng đến các mối quan hệ và chất lượng cuộc sống.
Khi cuộc sống ngày càng hiện đại, con người dần bị gắn chặt và lệ thuộc vào các thiết bị công nghệ, chúng ta sẽ mất khả năng cảm nhận cuộc sống, thiếu quan tâm đến những người xung quanh, đối diện với nguy cơ đánh mất điều quan trọng và ý nghĩa trong cuộc đời.
Cần có thái độ sống tích cực,cần có bản lĩnh để đón nhận những tác động trong quá khứ lẫn tương lai; chủ động, mạnh mẽ không để bị lệ thuộc vào bất cứ điều gì. Cũng cần chấp nhận,biết ơn, trân trọng quá khứ vì nó giúp ta trường thành, nhờ nó để thay đổi, để phấn đấu cho hiện tại và tương lai.
Phê phán những người không biết buông bỏ quá khứ để hướng về hiện tại và tương lai hoặc những người sống ích kỉ, vô cảm, bị lệ thuộc vào thiết bị công nghệ. Thí sinh cần đưa ra những dẫn chứng phù hợp để bàn luận, đánh giá, làm sáng tỏ luận điểm.
Bài học: Biết buông bỏ quá khứ đề hướng về hiện tại và tương lai. Biết vận dụng công nghệ hiện đại để nâng cao chất lượng cuộc sống nhưng không để nó chi phối, đánh mất những giá trị khác của cuộc sống.
