Làng làm đèn ông sao lớn nhất miền Bắc
Tết Trung thu đã gần kề, người dân làng Báo Đáp (Nam Định) tất bật làm ra những chiếc đèn ông sao truyền thống rực rỡ sắc màu để cung ứng ra thị trường.
Thôn Báo Đáp, xã Hồng Quang, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định được mệnh danh là thủ phủ làm đèn ông sao quy mô lớn nhất miền Bắc. Theo đó, từ những năm 60 của thế kỷ trước, nghề làm đèn ông sao đã trở thành nghề đem lại nguồn thu nhập chính cho người dân nơi đây. Ở thời điểm đó, hợp tác xã đứng ra quản lý, tổ chức các xã viên sản xuất và giới thiệu sản phẩm. Đến năm 1973 - 1974, không còn hợp tác xã quản lý nhưng người dân vẫn miệt mài giữ nghề. Hiện nay, cả thôn Báo Đáp vẫn còn hàng chục hộ gia đình chuyên làm đèn ông sao.
Những ngày gần đến Tết Trung Thu, từ khắp các ngõ nhỏ đến nhà người dân, nhà nhà ngập tràn đủ các sắc màu và nguyên liệu để làm ra chiếc đèn ông sao.
Vật liệu làm đèn trung thu tại đây đều từ tự nhiên như tre nứa, giấy, xương cây đay làm cán, về sau được bổ sung thêm dây kim tuyến, bóng kính nhiều màu sắc để tăng vẻ đẹp.
Những chiếc đèn ông sao của làng Báo Đáp được chế tạo theo phương pháp thủ công. Để làm được một chiếc đèn ông sao người làng phải chuẩn bị từ rất lâu. Muốn có một khung đèn chắc chắn lại nhẹ nhàng, ngay từ sau Tết nhiều người dân trong làng đã mua tre nứa về ngâm, những thân đay làm cán phải được phơi qua "nhiều nắng" mới đạt đủ tiêu chuẩn.
Cụ thể, để làm được một chiếc đèn ông sao thì ban đầu người thợ phải xác định được kích thước của đèn và chuẩn bị các bộ phận theo đúng kích thước, sau đó tiến hành lên khung, dán giấy bóng kính và sau cùng là vẽ trang trí. Mọi công đoạn đều được làm một cách tỉ mỉ.
Người dân làng Báo Đáp không có thói quen sử dụng keo dán công nghiệp để dán vỏ đèn, mà chỉ tin dùng phương pháp truyền thống. Theo các cụ trong làng, bột gạo được được nấu theo những công thức riêng sau khi quét lên thân
tre sẽ giúp chiếc đèn bền hơn và rất an toàn cho trẻ nhỏ.
Qua đôi bàn tay khéo léo của người dân làng Báo Đáp, những chiếc đèn ông sao truyền thống ra đời. Đèn ông sao được chia làm 3 loại, loại lớn có đường kính 50cm, loại vừa 40cm, loại nhỏ 30cm; thậm chí còn có loại rất lớn, đường kính tính bằng mét và chỉ làm theo đơn đặt hàng của khách.
Hiện nay, dù gặp nhiều khó khăn vì đồ chơi có xuất xứ từ Trung Quốc tràn về chiếm lĩnh thị trường, thế nhưng người dân làng Báo Đáp vẫn tự tin rằng nghề làm đèn ông sao sẽ không bao giờ mai một vì đèn ông sao là món đồ chơi đặc trưng truyền thống của dân tộc trong dịp Tết trung Thu.
