IBM: AI sẽ tạo ra nhiều việc làm hơn số lượng mà nó thay thế

40% lực lượng lao động toàn cầu cần đào tạo lại kỹ năng với sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo

Theo IBM - Tập đoàn công nghệ máy tính đa quốc gia có trụ sở tại Mỹ, trí tuệ nhân tạo ngày càng phổ biến hơn trong các hoạt động kinh doanh nhưng con người vẫn là lợi thế cạnh tranh cốt lõi. Hơn nữa, các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đang phải đối mặt với một loạt thách thức liên quan đến nhân sự. AI chắc chắn sẽ tạo ra sự thay đổi trong lực lượng lao động và doanh nghiệp nhưng không theo hướng xấu đi cho lực lượng lao động.

Trên toàn cầu, 1,4 tỷ trong số 3,4 tỷ người lao động toàn cầu (khoảng 40%) sẽ cần phải đào tạo lại kỹ năng trong vòng 3 năm tới do sự bùng nổ của AI và tự động hóa.

IBM đã thu thập thông tin từ cuộc khảo sát với 3.000 giám đốc điều hành từ 28 quốc gia khác nhau và 21.000 người lao động trên 22 quốc gia. 

Đáng ngạc nhiên là cuộc khảo sát cho thấy 87% giám đốc điều hành cho rằng các nhân viên của họ sẽ không bị thay thế bởi AI. Bằng cách nâng cao kỹ năng của mình, cơ hội việc làm vẫn rộng mở đối với người lao động, tùy thuộc các vị trí khác nhau: 97% giám đốc điều hành cho rằng cần tăng cường nhân viên trong bộ phận thu mua, so với 93% đối với những người phụ trách rủi ro và tuân thủ, tài chính, 77% đối với dịch vụ khách hàng và 73% đối với nhân viên tiếp thị.

Khi AI xử lý hiệu quả phần lớn các nhiệm vụ thường xuyên và lặp đi lặp lại, các nhân viên được khảo sát nhấn mạnh rằng việc tham gia vào các cấp bậc công việc cao hơn, quan trọng hơn là mối quan tâm hàng đầu của họ, vượt qua cả các yếu tố như lịch trình linh hoạt, tiềm năng thăng tiến,...

Theo báo cáo của IBM, doanh nghiệp thích ứng với những thay đổi do tác động của AI đã tăng trưởng doanh thu trung bình 15%. Còn những nhân viên biết tận dụng AI và cải thiện kỹ năng làm việc cho biết đã thu nhập lên 36% so với các đồng nghiệp.

Những kỹ năng làm việc quan trọng nhất trong thời đại của trí tuệ nhân tạo 

Báo cáo nhận định AI sẽ không thay thế con người, nhưng những người biết cách tận dụng AI sẽ thay thế những người không thích nghi được với thay đổi.

Bối cảnh thị trường lao động đã trải qua những thay đổi đáng kể, thậm chí so với chỉ nửa năm trước. Các nhà điều hành đang dần nhận ra rằng bối cảnh kinh doanh trong tương lai có thể đòi hỏi một loạt kỹ năng mới so với lực lượng lao động trong quá khứ và những nhân viên có thể khó phát triển nếu vẫn áp dụng các phương pháp làm việc truyền thống trong thời gian tới.

Các nhà lãnh đạo nhân sự có thể thiết kế lại công việc, dẫn đầu bằng mô hình vận hành, đầu tư vào nhân tài cũng như công nghệ, chuẩn bị lực lượng lao động cho sự đột phá của khoa học công nghệ, đặt kỹ năng vào trung tâm của chiến lược nhân sự.

Báo cáo cũng cho biết, kỹ năng quan trọng nhất của người lao động vào năm 2016 là thành thạo STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học) hiện đã không còn được ưu tiên vào năm 2023. Lý do là những công cụ trí tuệ nhân tạo tạo sinh như ChatGPT cho phép người lao động làm được nhiều việc hơn với ít kiến thức hơn.

Theo IBM, thời điểm hiện tại, những kỹ năng quan trọng nhất cần có của lực lượng lao động theo thứ tự ưu tiên là: kỹ năng quản lý thời gian và khả năng ưu tiên; làm việc nhóm, giao tiếp hiệu quả; linh hoạt, dễ dàng thích ứng với thay đổi; kỹ năng phân tích với sự nhạy bén trong kinh doanh; đạo đức và tính chính trực; kỹ năng đặc thù ngành/nghề; thành thạo đọc, viết và toán; ngoại ngữ; năng lực đổi mới và sáng tạo; sử dụng máy tính và phần mềm cơ bản.

Trí tuệ nhân tạo sẽ không thay thế lực lượng lao động

Trí tuệ nhân tạo tạo sinh được kỳ vọng sẽ thay đổi bối cảnh làm việc theo nhiều cách khác nhau. Theo báo cáo của Goldman Sachs công bố vào ngày 26/3/2023, các công cụ AI thế hệ mới và mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) có thể "đe dọa" cho 300 triệu việc làm toàn thời gian.

Trong khi đó, một báo cáo khác của McKinsey được công bố vào ngày 14/6/2023 cho biết AI có tiềm năng tăng đáng kể hiệu quả tổng thể của lực lượng lao động, trải rộng trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, để đạt được kết quả này, doanh nghiệp cần phải đầu tư hỗ trợ nhân viên khi họ chuyển đổi giữa các nhiệm vụ công việc hoặc thay đổi nghề nghiệp.

Trong cuộc phỏng vấn với CNBC, Chủ tịch kiêm CEO của IBM Arvind Krishna cho rằng, nhân viên văn phòng nằm trong những đối tượng đầu tiên chịu tác động của trí tuệ nhân tạo.

Theo ông Krishna, trí tuệ nhân tạo tạo sinh và mô hình ngôn ngữ lớn có tiềm năng tăng hiệu quả cho quy trình làm việc của mọi doanh nghiệp. Điều này đồng nghĩa có thể làm cùng một việc nhưng với số lượng nhân sự ít hơn.

Theo báo cáo thường niên năm 2022, IBM và các công ty con tuyển dụng 288.300 nhân sự tại hơn 175 quốc gia.

Ông Krishna cho rằng AI sẽ không thay thế hoàn toàn nhân viên văn phòng trong 5 năm tới mà chúng làm việc cùng với con người: “Chúng ta càng có nhiều lao động, thêm nhiều GDP được tạo ra. Tất cả chúng ta nên cảm thấy tốt hơn vì điều đó".

Trước đó, trong cuộc phỏng vấn với CNBC vào tháng 5/2023, ông Krishna cũng nói rằng trí tuệ nhân tạo sẽ tạo ra nhiều việc làm hơn số lượng mà nó thay thế. 

Phó Thủ tướng Singapore Lawrence Wong cũng bình luận tương tự vào tháng 6/2023, AI tạo đột phá cho thị trường lao động nhưng không hủy diệt việc làm hoàn toàn. Công nghệ sẽ giúp con người làm việc hiệu quả hơn.