Hiện thực hóa trung tâm dịch vụ logistics quốc tế hiện đại, Hải Phòng cần làm gì?

Phát triển trở thành trung tâm dịch vụ logistics quốc tế hiện đại là nội dung quan trọng trong thực hiện Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 23/11/2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh Vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Hải Phòng đã đề ra các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện.

Hải Phòng hội tụ nhiều lợi thế cho ngành dịch vụ logistics

Là địa phương duy nhất ở miền Bắc hội tụ hội tụ 5 phương thức vận tải (đường biển, đường sông, đường sắt, đường bộ và hàng không) cùng hệ thống cảng biển nên có thể coi Hải Phòng hội tụ đầy đủ yếu tố thuận lợi để phát triển ngành dịch vụ logistics và trở thành trung tâm logistics của khu vực phía Bắc.

Trong đó, hệ thống cảng biển, với 50 bến cảng (chiếm 17,5% số bến cảng của Việt Nam, chiếm 73% cảng biển của vùng đồng bằng sông Hồng) được đánh giá là một trong những lợi thế hàng đầu, vượt trội của Hải Phòng.

Đơn cử như việc đưa các bến số 1 và 2 của Cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng (cảng nước sâu Lạch Huyện) vào khai thác, sử dụng từ năm 2018 đã giúp Hải Phòng có khả năng đón tàu hơn 130.000 tấn. Hàng hóa từ Hải Phòng từ đây cũng được đưa đến thẳng các châu lục.

Đặc biệt, Ban Quản lý Khu Kinh tế Hải Phòng mới đây vừa trao Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho Dự án đầu tư xây dựng bến số 7, bến số 8 Khu bến cảng Lạch Huyện (thuộc Cảng biển Hải Phòng). Dự án khi hoàn thành sẽ nâng số lượng bến cảng nước sâu tại khu vực này lên 8 bến.

Theo thống kê, chỉ trong năm 2022, sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển khu vực Hải Phòng ước đạt 168 triệu tấn, tăng 11,85% so với năm 2021; riêng sản lượng hàng container đạt khoảng 6,5 triệu TEUs.

Trên địa bàn thành phố hiện có khoảng 250 doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ logistics, trong đó có khoảng 30 công ty, tập đoàn logistics đa quốc gia như DHL, UPS, FedEX...

Lượng nhân công hoạt động trong lĩnh vực logistics chiếm xấp xỉ 20% nguồn lao động logistics trên cả nước (khoảng 175.000 người).

Trên địa bàn thành phố tổng diện tích kho, bãi chiếm khoảng 701,14 ha với hơn 60 kho bãi chính.

Theo đánh giá, Cảng Hải Phòng có hệ thống thiết bị hiện đại và cơ sở hạ tầng đầy đủ an toàn, phù hợp với các phương thức vận tải, thương mại quốc tế, đồng thời cũng là hệ thống cảng có lưu lượng hàng thông qua lớn nhất ở phía Bắc Việt Nam (khoảng 43 triệu tấn).

Dự kiến trong năm 2023, sản lượng hàng hóa thông qua đây ước đạt trên 180 triệu tấn. Hiện tỷ trọng đóng góp vào GDP của thành phố của lĩnh vực này ước đạt từ 10% - 15%.

Chuyên gia hiến kế để Hải Phòng khắc phục tồn tại và bứt phá trong ngành dịch vụ logistics 

Hội tụ nhiều tố thuận lợi nhưng ngành logistics của Hải Phòng cũng đang phải đối mặt với nhiều bất cập nhất là trong giai đoạn hiện tại.

Cụ thể như: Chi phí vận tải cao do tổ chức vận tải chưa hợp lý (chủ yếu bằng đường bộ); hạ tầng giao thông thiếu đồng bộ, chưa xứng tầm; tổ chức giao nhận, các thủ tục hành chính còn rườm rà; chất lượng dịch vụ kho bãi thấp …

Theo Hiệp hội Logistics Hải Phòng, hạn chế một phần từ phía doanh nghiệp do phần lớn các doanh nghiệp logistics trong nước nói chung và Hải Phòng nói riêng là mô hình nhỏ lẻ, hoạt động chủ yếu ở những công đoạn cuối như: Bốc xếp, vận chuyển, lưu kho… trong khi đối với chuỗi cung ứng, những công đoạn này được đánh giá có giá trị gia tăng ở mức thấp nhất.

Chưa kể, việc đoàn kết, thống nhất về các mức giá dịch vụ ở một số doanh nghiệp còn hạn chế dẫn đến mức giá áp dụng cho bốc xếp, vận tải, lưu kho hàng hóa tại Hải Phòng cũng như Việt Nam trên thực tế hiện bị thấp so với khu vực Đông Nam Á.

Bên cạnh đó, có tới hơn 80% sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển Hải Phòng đều được lưu chuyển bằng đường bộ trong khi Hải Phòng có đủ năm phương thức vận chuyển.

Chưa kể, vận tải thủy nội địa với nhiều ưu điểm, đặc biệt giúp giảm chi phí 20-25%, có rất nhiều tiềm năng so vận tải đường bộ nhưng lại chưa được phát huy.

Một trong số các ý kiến "hiến hế" cho rằng, để nâng cao tính hiệu quả của logistics, bên cạnh việc các doanh nghiệp cần nâng cao năng lực nội tại, thì rất cần sự quan tâm, theo sát thực tế của hệ thống quản lý nhà nước.

Cụ thể như: Cần kịp thời ban hành những chủ trương, chính sách, cơ chế phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển của lĩnh vực logistics; tập trung nguồn lực đầu tư cho cả hạ tầng cứng, hạ tầng mềm, cho đào tạo phát triển nguồn nhân lực…

Đặc biệt, chú trọng đầu tư, phát triển hệ thống giao thông thủy nội địa từ Hải Phòng đến các địa phương trong khu vực…Đồng thời cần sớm đầu tư nâng cấp tuyến đường sắt tiêu chuẩn quốc tế kết nối các cảng với hệ thống đường sắt quốc gia, quốc tế.

Lãnh đạo Bộ Công Thương cũng cho rằng, Hải Phòng là địa phương đã có những thành công nhất định trong phát triển ngành dịch vụ logistics. Do đó, cần xây dựng đề án phát triển logistics của thành phố gắn liền với sự phát triển nội tại của địa phương và liên kết vùng, liên kết ngành nghề.

Để hoàn thành mục tiêu xây dựng Hải Phòng trở thành trung tâm logistics quốc tế hiện đại theo đúng tinh thần Nghị quyết số 45-NQ/TW và Nghị quyết số 30-NQ/TW, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng Hoàng Minh Cường đề nghị Bộ Công Thương có ý kiến với Bộ Giao thông vận tải về việc nâng cấp quốc lộ 10; bổ sung vào quy hoạch quốc lộ 17B vào mạng lưới tuyến quốc lộ và xem xét đầu tư nâng cấp đoạn qua Hải Phòng.

Đồng thời đề nghị Bộ Công Thương hỗ trợ Hải Phòng triển khai thực hiện đề án về "Xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng thành trung tâm logistics quốc tế hiện đại, gắn với cảng biển quốc tế nối với các tuyến hành lang, vành đai kinh tế…"

Hải Phòng cũng đề nghị Bộ Công Thương hỗ trợ triển khai thực hiện Dự án khu công nghiệp và khu phi thuế quan Xuân Cầu bảo đảm tiêu chí và sớm đưa vào vận hành hiệu quả, góp phần quan trọng trong việc phát triển Hải Phòng trở thành Trung tâm logistics quốc tế hiện đại, gắn với cảng biển Quốc tế kết nối với các tuyến hành lang, vành đai kinh tế…