Hà Nội: Phát hiện nhiều di vật tại đồi Đồng Dâu cách ngày nay khoảng 3.800 - 3.000 năm

Di vật khá đa dạng ở di tích đồi Đồng Dâu

Ngày 13/3, Bảo tàng Hà Nội đã đưa ra báo cáo sơ bộ kết quả khai quật di tích đồi Đồng Dâu năm 2023 tại thôn Đoài, thị trấn Tây Đằng, huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội.

Theo đó, tháng 1/2023, để làm rõ thêm những tính chất của di tích đồi Đồng Dâu ở cuộc khai quật trước, Bảo tàng Hà Nội đã phối hợp với Bộ môn Khảo cổ học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội tiếp tục khai quật với diện tích là 25m2 (5m x 5m).

Kết quả khai quật di tích đồi Đồng Dâu cho thấy dù diện tích khai quật khá hạn chế nhưng đoàn khai quật đã thu được một số lượng di vật khá đa dạng, bao gồm các di vật đá, đồng và gốm.

Trong đó, di vật đá là các loại công cụ sản xuất như rìu, bôn, đục, bàn mài, đồ trang sức gồm 2 mảnh vòng tay, một mảnh mặt cắt hình chữ nhật màu trắng, một mảnh mặt cắt chữ T bằng đá ngọc màu xanh.

Nhóm di vật đá thể hiện quy trình chế tác đá nguyên liệu, mảnh tước, phác vật công cụ. Sự hiện diện của những mảnh đá có chất liệu giống với rìu bôn tìm được, phác vật và các mảnh tước cho thấy công cụ đá ở đây được chế tạo trực tiếp tại di tích.

Đồ đá tại di tích được chế tác từ những nguyên liệu đá quý, đá bán quý như Nephrite, Spilit, Bazan. Trong đó hầu hết các di vật đá được làm từ đá có chất lượng cao, rìa lưỡi sắc và cứng. Một số di vật đang chế tác dở. Đáng chú ý, đoàn khai quật tìm thấy những nguyên liệu đá cùng chất liệu với di vật thu được.

Di vật gốm có hai màu sắc chính là nâu đỏ và xám đen. Số lượng mảnh gốm thu được khá lớn, khoảng 5.000 mảnh.

Đoàn khai quật thu được các mảnh gốm mang yếu tố Gò Mun. Đó là các loại đồ gốm có miệng loe bẻ ngang có trang trí hoa văn trong lòng miệng. Các mảnh gốm có hoa văn khuông nhạc hình sóng nước của văn hoá Đồng Đậu và những mảnh gốm mang phong cách Phùng Nguyên với những đồ án như hoa văn chữ S, hoa văn chấm dải trong khung khắc vạch, văn in cuống rạ, kiểu miệng thố, kiểu miệng đứng thành dày.

Dựa trên di vật có thể thấy niên đại tương đối của di tích nằm trong thời đại kim khí, niên đại sớm thuộc văn hoá Phùng Nguyên giai đoạn điển hình, phát triển qua giai đoạn Đồng Đậu muộn và Gò Mun. Khung niên đại tuyệt đối cách ngày nay khoảng 3.800 - 3.000 năm.

Đồi Đồng Dâu - một trong những di tích khảo cổ học quan trọng

Toạ lạc tại quả đồi cùng tên thuộc thôn Đoài, thị trấn Tây Đằng, huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội, di tích đồi Đồng Dâu cách thị xã Sơn Tây 11km về phía Tây Tây Bắc, cách trung tâm thị trấn Tây Đằng 500m về phía Tây. Phía Tây giáp Vật Lại, phía Đông Nam giáp với chùa Cao, Đông Bắc giáp Đồng Mọn. Di tích đồi Đồng Dâu nằm ở hữu ngạn sông Hồng và cách điểm gần nhất 2,5km, nằm ở tả ngạn sông Tích cách đoạn gần nhất 1,3km.

Di chỉ đồi Đồng Dâu được điều tra thám sát lần đầu tiên vào tháng 12/1965, năm 2003, di chỉ được khảo sát lần thứ hai.

Tháng 12/2005 và tháng 2/2008, khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội đã tiến hành khai quật di chỉ này.

Di tích đồi Đồng Dâu là một trong những di tích khảo cổ học quan trọng ở Hà Nội, góp phần quan trọng chứng minh sự hiện diện, tụ cư và phát triển trong thời đại kim khí ở Hà Nội.

Đây là một di tích cư trú có thời gian cư trú dài với tầng văn hoá dày, qua nhiều giai đoạn phát triển liên tục từ Phùng Nguyên đến Gò Mun và có mộ Đông Sơn. Mật độ cư trú dày đặc tập trung ở sườn phía Nam của quả gò.

Hiện nay các di tích khảo cổ học thời đại kim khí ở Hà Nội phần lớn đã biến mất bởi quá trình đô thị hoá. Một số di tích còn có thể nghiên cứu như Vườn Chuối, Gò Hện và đồi Đồng Dâu. Đó là những di sản từ thời đại kim khí quý giá còn lại của Hà Nội.