Gói tín dụng 120.000 tỉ cho nhà ở xã hội mới chỉ giải ngân được 0,3%

Tiến độ giải ngân gói tín dụng 120.000 tỉ đồng cho nhà ở xã hội rất chậm

Tại Hội nghị toàn quốc về nhà ở xã hội ngày 22/2, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh thông tin, so với mục tiêu đến năm 2025 của đề án xây một triệu căn nhà xã hội, Hà Nội mới phát triển 1.700 căn, đáp ứng 9% mục tiêu, Thành phố Hồ Chí Minh đáp ứng 19% với gần 5.000 căn. Những địa phương này cũng đăng ký hoàn thành nhà xã hội trong năm 2024 ở mức thấp, Hà Nội đăng ký gần 1.200 căn, Thành phố Hồ Chí Minh đăng ký gần 3.800 căn. Gói tín dụng 120.000 tỉ đồng cho đầu tư, xây dựng nhà ở xã hội vẫn "mắc kẹt".

Về thực tế phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, chỉ riêng trong giai đoạn từ năm 2021 đến nay, trên cả nước có 499 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô hơn 411.000 căn hộ.

Trong đó, 71 dự án đã hoàn thành với quy mô gần 40.0000 căn; 127 dự án đã khởi công xây dựng với quy mô gần 108.000 căn; 301 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô 265.500 căn.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho rằng cần thẳng thắn nhìn nhận việc triển khai Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất một triệu căn nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030" vẫn còn rất nhiều khó khăn, tồn tại những hạn chế, vướng mắc cần phải tập trung và quyết liệt giải quyết trong thời gian tới.

Theo tổng hợp báo cáo của các địa phương, cả nước đã quy hoạch 1.249 khu đất, với quy mô 8.390 ha làm nhà ở xã hội. Như vậy, so với báo cáo năm 2020 (3.359 ha) thì diện tích đất phát triển nhà ở xã hội đến nay đã tăng thêm 5.031ha.

Giai đoạn 2021-2023, cả nước có gần 500 dự án đã được triển khai với quy mô hơn 410.000 căn. Có nhiều địa phương tích cực thu hút đầu tư, thúc đẩy khởi công dự án nhà xã hội. Dẫn đầu là tỉnh Bắc Ninh với 15 dự án, cung cấp 6.000 căn. Theo sau là Đồng Nai, Bình Dương, Bắc Giang, Hải Phòng, Thanh Hóa...

Tuy nhiên vẫn còn một số địa phương chưa quy hoạch bố trí quỹ đất nhà ở xã hội như Ninh Bình, Lai Châu, Nghệ An, Ninh Thuận, Đồng Tháp,...

Về nguồn vốn hỗ trợ 120.000 tỉ đồng theo Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ, Bộ Xây dựng cho biết, hiện nay đã có đã có 28 địa phương công bố danh mục 68 dự án đủ điều kiện vay theo chương trình tín dụng 120.000 tỉ đồng, với nhu cầu vay vốn hơn 30.000 tỉ đồng. Tính đến thời điểm hiện tại, đã có 6 dự án nhà ở xã hội tại 5 địa phương được giải ngân với số vốn khoảng 415 tỉ đồng.

Nguyên nhân chậm giải ngân gói tín dụng 120.000 tỉ đồng cho nhà ở xã hội

Nguyên nhân được Bộ Xây dựng chỉ ra là chính sách phát triển nhà xã hội chưa được sửa đổi kịp thời, dẫn đến nhiều hạn chế như thiếu quỹ đất, nguồn vốn tín dụng còn hạn hẹp, thời gian thực hiện kéo dài. 

Dù các luật sửa đổi như Luật Nhà ở, Kinh doanh bất động sản đã được thông qua nhưng đến đầu năm 2025 mới được thi hành. Do đó những ưu đãi cho chủ đầu tư hay việc đơn giản hóa các thủ tục vẫn chưa được áp dụng.

Phát biểu tại hội nghị, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá nhu cầu nhà ở xã hội rất lớn nhưng kết quả giải ngân gói tín dụng hỗ trợ cho thấy chưa phù hợp với quy luật kinh tế. Các ngân hàng thương mại hoạt động theo cơ chế thị trường, phải tính toán đáp ứng mục tiêu kinh doanh, nên việc giảm lãi suất cho vay so với thị trường sẽ không được ưu tiên.

Khẩn trương chuẩn bị nguồn lực triển khai xây dựng nhà ở xã hội

Phó Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước rà soát, đánh giá lại việc triển khai gói ưu đãi 120.000 tỉ đồng và lập kế hoạch, tạm cấp bù, quyết toán cấp bù lãi suất thực hiện cho vay nhà ở xã hội.

Về việc này, Bộ Xây dựng cho hay nhiều chủ đầu tư chưa đảm bảo điều kiện và địa phương chưa công bố danh mục dự án. Thời gian vay ngắn hạn, chỉ trong hai năm 2022-2023 khiến các nhà đầu tư chưa thực sự mặn mà.

Để đẩy nhanh tiến độ giải ngân gói tín dụng 120.000 tỉ đồng, Bộ Xây dựng sẽ đôn đốc các địa phương hoàn thành 130.000 căn nhà xã hội trong năm 2024. Bộ cũng đề nghị Bộ Công an, Bộ Quốc phòng mỗi bộ phát triển 5.000 căn trong năm nay, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam phấn đấu xây 2.000 căn.

Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương khẩn trương lập, sửa đổi, bổ sung chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở, trong đó làm rõ các mục tiêu về nhà ở xã hội, lập kế hoạch triển khai Đề án.

Đồng thời rà soát, bổ sung quy hoạch đô thị, quy hoạch khu công nghiệp, bảo đảm dành đủ quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội, bao gồm nhà ở lực lượng vũ trang nhân dân.

Đối với các chủ đầu tư nhà ở xã hội Bộ Xây dựng cũng đề nghị lập tiến độ, chuẩn bị nguồn lực, tài chính, áp dụng công nghệ mới nhằm rút ngắn thời gian thi công.